Dağlık Karabağ'da anlaşma sağlandı, ateşkes kabul edildi
Azerbaycan'ın "antiterör operasyonu" adı altında saldırı başlattığı Dağlık Karabağ'daki Ermeni güçleri ateşkesi kabul etti.
Fotoğraf: Azerbaycan Savunma Bakanlığı/AA
Azerbaycan’ın dün (19 Eylül) "antiterör operasyonu" adı altında saldırı başlattığı Dağlık Karabağ’daki Ermeni güçlerin, Bakü yönetiminin “Bölgenin Azerbaycan’a entegre olması” için görüşme teklifini kabul ettiği açıklandı. Aliyev, "Artık yasa dışı Ermeni silahlı grupların mevzilerinden çıkıp, silahlarını teslim etme süreci başlamıştır." açıklaması yaptı.
Karabağ’daki Ermeni güçler tarafından bugün yapılan yazılı açıklamada “Azerbaycan tarafının, Dağlık Karabağ’daki Ermenilerin hakları ve güvenliğini garanti altına alarak bölgenin yeniden entegre edilmesi konusu, yerel Ermeni nüfusunun temsilcileri ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin merkezi makamları arasında görüşülecek. Görüşmeler 21 Eylül’de Yevlahk kentinde yapılacak” denildi.
Resmi olarak Azerbaycan’a bağlı olan ancak fiili olarak Ermeni güçlerin yönettiği ve Ermenilerin yaşadığı bölgede, Azerbaycan’ın savunma hatlarını aştığı ve bir dizi hakim tepeyi ve stratejik kavşağı ele geçirdiği duyuruldu. Karabağlı Ermeniler, bu durumda bölgedeki Rus barış gücünün ara buluculuğuyla, yerel saatle 13.00’ten itibaren ateşkesi kabul etmekten başka çareleri kalmadığını söyledi.
AZERBAYCAN’DAN AÇIKLAMA
Azerbaycan Savunma Bakanlığı da ateşkes anlaşmasına varıldığını doğruladı. Bakanlık, Karabağ’daki Ermeni güçlerinin “Silah bırakma, çatışma mevzilerini terk etme ve tamamen silahsızlanmayı kabul ettiğini, tüm silahların ve ağır askeri malzemenin Azerbaycan ordusuna teslim edilmekte olduğunu bildirdi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev yaptığı açıklamada "(Karabağ'da) Sadece bir günde tüm görevler yerine getirildi, teröristler cezalandırıldı. Azerbaycan kendi egemenliğini yeniden sağladı. Artık yasa dışı Ermeni silahlı grupların mevzilerinden çıkıp, silahlarını teslim etme süreci başlamıştır. Karabağ'daki Ermeni ahali de artık rahat nefes alabilecek. Onlar bizim vatandaşımızdır. Ermeni halkı ile hiçbir düşmanlığımız yok. Biz suç rejiminin başındakileri suçladık" ifadelerini kullandı.
PAŞİNYAN: ATEŞKESİN SÜRDÜRÜLMESİ ÇOK ÖNEMLİ
Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Vahan Kostanyan “Bölgedeki Ermenilerin teorik olarak Azerbaycan’ın hakimiyeti altında yaşayabileceğini ancak diyaloğun hayati önemde olduğunu” belirtti.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da bir TV kanalında, "Askeri tırmanışın devam etmeyeceğine inanıyoruz çünkü mevcut koşullarda istikrarın sağlanması ve çatışma eylemlerinin durdurulması çok önemli" ifadelerini kullandı.
Azerbaycan dün bölgeye top atışları ve SİHA’larla saldırı başlatmış, Dağlık Karabağ yetkilileri en az ikisi sivil 32 kişinin öldüğünü ve sivil yerleşimlerin de vurulduğunu açıklamıştı. 80’den fazla da yaralı olduğu bildirilmişti.
ERMENİSTAN’DA PROTESTOLAR
Azerbaycan saldırılarının ardından Ermenistan’ın başkenti Erivan’da düzenlenen gösterilerde ise hükümet protesto edildi. Göstericiler, Nikol Paşinyan’ın başbakanlığını yaptığı Ermenistan hükümetine tepki gösterdi, Paşinyan’ın istifası talep edildi. Bazı gruplar da Rusya büyükelçiliği önünde eylemler yaptı.
KARABAĞLI ERMENİLERE NE OLACAK?
Azerbaycan yönetimi saldırıların ilk gününde bölgedeki Ermeni halka göç etme çağrısı yapmıştı. Bölgedeki sivil Ermenilerin geleceğine dair belirsizlik sürüyor. Anlaşma açıklamasının ardından sosyal medyada, fiili başkent Stepanakert’te çocuklarıyla birlikte binlerce kişinin evlerini terk ederek havaalanına gittiğine dair görüntü ve fotoğraflar yayımlandı.
September 20, 2023
September 20, 2023
Bölgenin geleceğine dair müzakerelerin yarın Azerbaycan’ın Yevlah kentinde başlaması öngörülüyor.
DAĞLIK KARABAĞ’DA SAVAŞIN GEÇMİŞİ
Çoğunlukla Ermenilerin yaşadığı Dağlık Karabağ’ın yönetimi Sovyetler döneminde Azerilerdeyken, bölge, Sovyetlerin resmi olarak dağılmasının ardından bağımsızlığını ilan eden Ermenistan ve Azerbaycan arasında çatışma konusu olmayı sürdürdü. 1992-1994 yıllarındaki savaşta Ermenistan zafer kazanmış, Dağlık Karabağ ve çevresindeki bölgelerde kontrolü ele geçirmişti. Bu dönemde yoğun bir Azeri göçü yaşanmıştı. 2020’de 6 hafta süren son savaş ise Azerbaycan’ın zaferi ile sonuçlanmıştı. Dağlık Karabağ’da Rus barış gücü askerlerinin konuşlandırılmasına rağmen bölge Ermeni güçler tarafından yönetilmeye devam etti.
Anlaşmayla Azerbaycan, Dağlık Karabağ çevresinde 1994’ten bu yana Ermenistan’ın kontrolündeki tüm toprakları geri aldı (Azerbaycan ordusu 44 günde 5 şehir, 4 kasaba ve 286 köyü işgalden kurtardığını açıkladı, Ermenistan ordusu Kelbecer, Laçın ve Ağdam kentlerinden çekildi) Dağlık Karabağ’da ise durum değişmedi. Öte yandan Türkiye yönetimi de Azerbaycan’a sağladığı SİHA’lar ve siyasi destekle çatışmalara müdahil oldu.
Bu arada iki ülke arasındaki “kalıcı barış görüşmeleri” ilerleme sağlanamadan sürerken bölgede gerilim ise hiç dinmedi. Azerbaycan bölgeyi Ermenistan’a ve dünyaya bağlayan tek yol olan Laçın Koridoru isimli yolu da aralık 2022’den bu yana abluka altında tutuyordu. Abluka, Dağlık Karabağ’da yaşayan 120 bin Ermeni’nin gıda, ilaç ve diğer temel ihtiyaçlarını karşılayamaz hale getirmişti.
RUSYA-ERMENİSTAN İLİŞKİLERİ
Hâlâ bir Rus üssünün bulunduğu Ermenistan, 6 eski Sovyet cumhuriyetinin askeri ittifakı olan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütünün de üyesi. Ancak Rusya-Ermenistan ilişkileri, Nikol Paşinyan’ın 2018’de yönettiği hükümet karşıtı gösteriler sonrası Ermenistan Başbakanı olmasının ardından bozulma yoluna girmişti.
Son olarak geçen hafta Ermenistan ve ABD’nin ortak askeri tatbikat düzenlemesi ve Paşinyan’ın Ermenistan’ın güvenliğin tek kaynağı olarak Rusya’ya güvenmesinin “stratejik bir hata” olduğuna yönelik açıklaması dikkat çekmişti. (DIŞ HABERLER)
