ÇMO İstanbul Şubesi, Hatay asbest raporu: 45 numuneden 16’sında asbest tespit ettik

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) İstanbul Şubesi, 6 Şubat 2023 depremlerinden en çok etkilenen illerin başında gelen Hatay'da 2 ve 3 Eylül 2023 tarihlerinde asbest inceleme çalışması gerçekleştirdi. Yapılan çalışmanın sonuçlarını Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesinde kamuoyu ile paylaşıldı.

Raporun sonuçlarını Çevre Mühendisi Utku Fırat ile Asbest Söküm Uzmanı ve Çevre Mühendisi Akan Çelik anlattı.

“ÇADIRLARIN ÜSTÜNDE BİLE ASBEST TESPİT ETTİK”

Çalışmada, Hatay Serinyol, Antakya, Samandağ, Yeşilköy ve Defne'de depolama alanlarından, bina enkazlarından, yerleşim alanlarından, faunadan, toprak yüzeyinden ve çalışma sırasında kullanılan aracın üzerinden toplam 45 adet katı ve toz numunesi alındığını söyleyen Çevre Mühendisi Utku Fırat, alınan numunelerin 16 adedinde asbest lifleri tespit edildiğine dikkat çekti. Fırat aynı zamanda numunelerin herhangi bir düzenli inceleme yapılmadan, tamamen insanların günlük hayatında sıkça rastladıkları yerlerden alındıklarına dikkat çekti. Fırat, “Bu, aslında bölgede düzenli asbest izlemesi yapılması durumunda çok daha büyük bir tehlikenin karşımıza çıkacağının kanıtıdır. İnsanların yaşadığı çadırların üzerinden aldığımız numunelerde bile asbest tespit ettik” ifadelerini kullandı.

Çalışmanın yapıldığı 28-29-30 Ağustos tarihlerinde bölgenin yağışlı olduğuna vurgu yapılan raporda yağışın havada asılı olan asbesti yeryüzüne indirmesine rağmen bu sıklıkta asbest tespit edildiği ve bu durumun büyük risk taşıdığı söylendi. 2 gün boyunca ulaşımda kullanılan aracın yüzeyinden alınan numunelerde asbest tespit edilmiş olduğunu da söyleyen Fırat, “Bu sadece depremzedelerin, enkaz çalışmalarında çalışan işçilerin, gönüllülerin ve kamu personelinin değil, bölgede seyahat halinde olan herkesin asbest maruziyet riski taşıdığının göstergesidir” dedi.

“ASBESTE YÖNELİK HİÇBİR TEDBİR ALINMIYOR”

Bölgede toz ve asbest maruziyet riskinin bu kadar büyük olmasının nedeninin, depremin yaşandığı tarihten bu yana, atık yönetim uygulamalarında yapılan hatalar olduğuna vurgu yapan Fırat, “Hafriyat depolama alanı yer seçimi, asbestli malzemeler dahil olmak üzere tehlikeli atıkların ayrıştırılmadan depolama alanlarına taşınması, bölge genelinde sulama faaliyetlerinin neredeyse hiç yapılmaması ve atıkların taşınması sırasında kamyonlarda tozumayı önleyici bir önlem alınmaması bu hataların başlıcalarıdır” şeklinde konuştu.

Yetkililerin asbest tehlikesine karşı "Havada asbest bulunmuyor" şeklindeki açıklamalarını hatırlatan Fırat, “Depremin ardından dönemin ilgili bürokratı, ‘İhalelerde kullanılan şartnamelerde, asbest içeren katı maddelerle ilgili gerekli tedbirlerin alınmasının yüklenici firmaların sorumluluğuna verilmesine yönelik madde eklenmiştir’ şeklinde açıklama yapmıştı. O halde bugüne kadar yüklenici firmalar asbest içeren katı maddelerle ilgili ne gibi tedbirler almıştır ve bertaraf edilen asbestli malzeme miktarı nedir? Ayrıca deprem sonucu oluşan atığın yönetimini fiilen gerçekleştiren yüklenici firmaların kaçında Çevre Mühendisi istihdamı sağlanmıştır?​” şeklinde sorularının ardından yetkililere düşen görevin asbest gerçeğini görmezden gelmek değil alınması gereken tedbirleri almak olduğunu vurguladı.

“ASBEST ÖNLEYİCİ MASKE DAĞITILMALI”

Aynı zamanda bölgede enkaz depolama alanlarının yanlış seçildiği, enkaz kaldırma, taşıma ve depolama sırasında önlem alınmadığını anlatan Asbest Söküm Uzmanı ve Çevre Mühendisi Akan Çelik, “Asbest ancak gömülerek depolanabilir. Bu nedenle bir an önce asbest tespit edilmiş tüm maddeler özenle ayrıştırılıp gömülmelidir” dedi. Önlem alınmamasının bölgede yaşayan insanları kansere sürükleyeceğine dikkat çeken Çelik, “O bölgede yaşayan, çalışan ya da bölgede bulunan kişilerin alabileceği bireysel tedbir ise asbest önleyici maskedir. Yetkililerin, bölgede bulunanlara asbest önleyici niteliği olan maske dağıtması ve kullanılmasını teşvik etmesi gerekmektedir” şeklinde konuştu. (HABER MERKEZİ)