AYM, iş yerinde bildiri dağıtılması nedeniyle işten çıkarılmayı hak ihlali saydı

2016 yılında taciz ve baskılara karşı çalıştıkları iş yerinde bildiri dağıtan Petrol-İş üyesi iki işçi dağıttıkları bildiriler gerekçe gösterilerek işten atıldı. Anayasa Mahkemesi (AYM), işçilerin işten atıldığı tarihten 7 yıl sonra işçilerin işten atılmasını ifade özgürlüğünün ihlali saydı. İşçilere 18'er bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

Resmi Gazete'de yer alan karara göre, Petrol-İş üyesi 2 kadın işçi 2016 yılında çalıştıkları bir fabrikada, iş yerindeki bazı erkek işçilerin kadın işçilere yönelik tacize varan tutumları ile çalışma şartlarının olumsuzluklarına karşı önce Petrol-İş sendikasında örgütlendi daha sonra yazdıkları bildiriyi kadın işçilerin dolaplarına bıraktı.

İş sağlığı ve güvenliği kapsamında iş yerinde yapılan bir etkinlikte söz konusu 2 işçi, dağıttıkları bildiri içeriğini tekrarlar nitelikte konuşma yaptı. Bunun üzerine çıkan tartışmanın ardından 2 işçinin iş akdi İş Kanunun 25. maddesi “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” gerekçesiyle feshedildi.

İşe iade talepli açtıkları davaların reddedilmesi üzerine 2 işçi, hak ihlali iddiasıyla AYM'ye bireysel başvuruda bulundu. Yüksek Mahkeme, Anayasa'nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine, başvuruculara 18'er bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti. İşçilerin işten atılmasının üzerinden 7 yıl geçtikten sonra AYM işçilerin ifade özgürlüğünün ihlal edildiği karına vardı.

- Kararın gerekçesinden

AYM'nin kararında, işverenin iş yeri disiplinini, düzenini ve barışını telafi edilemeyecek biçimde, diğer işçilere sataşmak suretiyle ihlal eden işçinin sözleşmesini feshin son çare olması prensibi doğrultusunda haklı sebeple feshedebileceği ifade edildi.

İş sözleşmeleri feshedilen 2 işçinin, dağıttıkları bildiriyle kadın işçileri cinsiyetleri yüzünden uygunsuz davranışlara maruz kalmamak adına örgütlenmeye çalıştıkları aktarılan kararda, bunun kamuya yararlı bir davranış olduğu bildirildi.

Mahkemelerin kadın işçiler yönünden değerlendirme yaparken karşılaşabilecekleri zorlukları gözden kaçırmaması gerektiği belirtilen kararda, dağıtılan bildirinin, sendikalaşma oranının oldukça düşük olduğu bir iş yerinde yapıldığı belirtildi.

Bildirinin "sendikal örgütlenmeyi teşvik etmek gayesiyle yalnızca kadın işçilerin dolaplarına bırakıldığı" tespitine yer verilen kararda, işçilerin amacının iş yeri disiplinini bozmak olmadığı kaydedildi.

Sözleşmelerin feshinin, açıklanan olaylar kapsamında haksız olduğu belirtilen kararda, şu ifadelere yer verildi:

"Bildiride kullanılan ifadelerden bir kısmının ağır olduğu görülmekle birlikte herhangi bir somutlaştırma yapılmadığından hakaret etmek ve iş yeri disiplinini bozmak amacının olmadığı hususları da göz önüne alındığında sözleşmelerin haklı sebeple feshedilmesini hukuka uygun bulan istinaf mahkemesinin çatışan çıkarlar arasında adil bir denge kurabildiğinden bahsedilemeyeceği sonucuna varılmıştır." (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)