Dünya Kadın Çiftçiler Günü: Kadınlar tarlada güvencesiz ve ücretsiz çalıştırılıyor

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB)'ne bağlı Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü nedeniyle açıklama yaptı. ZMO Genel Merkezi’nde düzenlenen basın açıklamasını okuyan 2. Başkan Mehtap Ercan Bilgen, tarımda istihdam edilen kadınların yüzde 78’inin ücretsiz birer aile işgücü olarak göründüğünü söyleyerek; yüzde 95'inin de herhangi bir sosyal güvenliği olmadan kayıtdışı çalıştığını açıkladı.

Açıklamada Türkiye'de kadın istihdamının istenilen düzeyde olmadığını ifade eden TMO 2. Başkanı Bilgen, “Kadın, çalışma hayatında kendine kolay yer bulamıyor. Çiftçi kadınların emeğinin sömürülmesi sorunu sürüyor. Ülkemizde kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 35'lerde iken, OECD ülkelerinde kadınların istihdama katılım oranı yüzde 60'ın üzerindedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 rakamlarına göre istihdam edilen 10 milyon kadının, yüzde 21'i tarımda çalışmaktadır" dedi.

"TARIM İŞÇİSİ KADINLAR ÜCRETSİZ BİRER AİLE İŞGÜCÜ"

Kadınların tarımsal üretime katkılarının gıda güvencesi, aile beslenmesi ve sağlıklı beslenme alışkanlığının nesillere kazandırılması konularında yadsınamaz bir öneme sahip olduğunu ifade eden Bilgen, “Ama istihdam rakamlarına ve çalışma koşullarına baktığımızda; tarımda istihdam edilen kadınların yüzde 78'i ücretsiz aile işgücü olarak tarlada, bağda, bahçede çalışmakta, yüzde 95'i herhangi bir sosyal güvenliği olmadan kayıt dışı olarak uygun olmayan iş ve yaşam koşullarında yaşamlarını devam ettirmektedirler.

Somut önlemler alınmadığı için kayıt dışı çalışmanın en yoğun olduğu tarım sektöründe ortaya çıkan emek sömürüsü; kadınlar için aynı işe aynı birim ücreti alamama sorunu dahil, yıllar içinde kadın emeği sömürüsünü giderek artırmıştır” dedi.

“MEVSİMLİK TARIM İŞÇİSİ KADINLAR HİÇBİR ÖRGÜTLÜLÜĞE SAHİP DEĞİL”

Bugün mevsimlik gezici tarım işçiliğinin ülke genelinde tarımın önemli bir sorunu olduğunu ifade eden Bilgen, “Bu şekilde istihdam edilen kadınların tarla bahçe işleri yanında geçici uygun olmayan şartlarda evlerinden uzakta ikamet etmeleri, ev, çocuk bakımı, aile sorumluluklarını ve işlerini daha da artmış ve zorlaştırmıştır. Mevsimlik tarım işçisi kadınlar hiçbir örgütlülüğe sahip değildir. Bu durum hak arama, işçi sağlığı
ve iş güvenliği, ücret eşitsizlikleri, yaşam koşullarının iyileştirilmesi gibi temel haklara erişimde önemli bir sorun ve engel oluşturmaktadır” diye konuştu.

Ziraat Mühendisleri Odası Kadın Çalışma Grubunun 15 Ekim Dünya Çiftçi Kadınlar Günü kapsamında, Ankaraya 32 km uzakta Sincan ilçesine bağlı Malıköyde entansif soğan tarımı yapılan tarım arazilerinde gezici-geçici-mevsimlik olarak çalışan kadın ve çocuk işçileri ziyaret ettiğini ifade eden Bilgen, “100 dekarlık tarlada Şanlıurfa Viranşehir ve Siverek ilçelerinden gelen 17 farklı aileden 120 tarım işçisiyle hasat esnasında görüşmüş, kaldıkları çadır alanı ve oradaki yaşam ortamında yaşanan sorunlarını dinlemiştir, Ziyaret sırasında işçilerin barınma ve kalma yerleri de görülmüştür. Her aile tarlada kendisi için ayrılan yerde çalıştığı, ailelerin genelde 6-9 çocuklu olduğu, çocukların yaşlarının 13-18 yaş aralığında değiştiği, okullar açık olmasına rağmen çocukların okula devam edemedikleri görülmüştür. İşçilerin çalışma saatleri 12 saati bulmakta olup, sabah saat 6dan akşam saat 18e kadar tarlada çalışmaktadırlar. Çalışma sırasındaki zorunlu ihtiyaçları için, tarla yakınına kurulan iki ucu yere tutturulmuş basit tenteler kullanılmaktadır.

Aileler belediye tarafından kendilerine tahsis edilen yerde, kendi imkânları ile kurdukları bez ya da naylon-muşamba çadırlarda
kalmaktadırlar. Barınma şartları son derece ilkel olup, özellikle soğuk ve yağmurlu günlerde barınmada ciddi sorunlar yaşamaktadırlar. Soğuk havalarda ısınma ateş yakılarak yapılmaktadır” diye anlattı.

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ TEMELLİ BİR ORTAK İRADE GEREKLİ

Konuyla ilgili birçok düzenleme ve genelge olmasına rağmen, barınma şartları ve çalışma koşullarındaki sorunlar güncelliğini korumakta olduğunu kaydeden Bilgen; “ TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası olarak bir kez daha yineliyoruz. Dünyada ve de ülkemizde sağlıklı bir ekonomiye ve dengeli bir kalkınma politikasına dayalı, insanların eşit ve özgür yaşadıkları bir dünya isteniyorsa, öncelikle emek sömürüsünün olmadığı toplumsal cinsiyet eşitliği temelli bir ortak irade gereklidir. Tarımda toprağı koruyan, tohumu saklayan, üreten değer yaratan, değer katan kadın çiftçilerimiz kırsal alanlarda insana yakışır çalışma ve yaşam şartlarına sahip olmalıdır. Çözülebilecek sorunların çözülmediği bugün, emekleriyle toprağı yeşerten ve ülkemizin tarımsal ekonomisine katkı sunan kadınlarımızın 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Gününü buruk kutluyoruz” diye konuştu. (Ankara/EVRENSEL)