Okulda ve stajda sömürü sarmalı

Bozüyük Endüstri Meslek Lisesi öğrencisi

Bilecik

Merhaba, son sınıf öğrencisi olarak yaşadığım deneyimleri ayrıntılı bir şekilde sizinle paylaşmak istiyorum. Bu deneyimler staj sömürüsüne karşı duyarlılığımı artırdı ve bu konuda ben ve benim gibi öğrencilerin sesimizi duyurup farkındalık yaratmamız gerektiğine inandırdı.

KOLAYSA REHBERLİK OLMADAN BİR MESLEK SEÇ

Normalde 9. sınıfın sonunda meslek dalı seçimi yapmamız gerekiyordu ancak pandemi nedeniyle 8. sınıfın sonunda bu kararı vermek zorunda kaldık. Bu kararı verirken hiçbir rehberlik yapılmadı herhangi bir bilgilendirme olmadı. Bize sadece “Hadi bir meslek dalı seç” dendi; ne yazık ki bu durum hala devam ediyor ve şu anki 9. sınıf öğrencileri de aynı şekilde hiçbir rehberlik almadan meslek seçmek zorunda bırakılıyor. Bu kararın tüm geleceğimizi, meslek hayatımızı etkileyeceğini bilmemize rağmen yeterli bilgi ve rehberliğe erişemeden bu seçimi yapmak oldukça zordu. Üstelik seçtiğimiz meslek dalının ilgi alanlarımıza ve yeteneklerimize uygun olup olmadığını anlamak için yeterli fırsat veya zaman bile sunulmadı.

Daha da önemlisi son sınıfa geldik ve ne kültür derslerinde ne de atölye derslerinde yeterince verimli bir eğitim alamadık. Atölyede bazı öğretmenlerimizin bize patron gibi davranması bir yana seçtiğimiz meslek dalıyla hiçbir ilgisi olmayan işler yaptırılması da cabası. Teknik becerilerimizi geliştirebileceğimiz ve mesleki bilgilerimizi derinleştirebileceğimiz bir eğitim alacağımızı, staj yerlerinde kendimizi geliştirebileceğimizi sanıyorduk. Fakat işletmelerde staj yapmaya başladığımızda kendi meslek dallarımıza uygun işlerde değil daha çok basit ve vasıfsız işlerde kullanıldık.

VASIFSIZ İŞÇİ YERİNE KOYULUYORUZ

Örneğin ben elektrik-elektronik dalında okuyan bir öğrenciyim ancak staj yaptığım yerde sıkça çay servisi yapıyorum, ustaların veya müdürlerin getir götür işlerini yapıyorum. Hatta sanki fabrika temizliği ile ilgilenen bir işçiymişim gibi temizlik işleri yapıyorum. Bu durum sadece benim için geçerli değil. Neredeyse tüm arkadaşlarım için de olan aynı. Yaşadıklarımız mesleğimizi öğrenmek veya ilerletmek yerine vasıfsız bir işçi gibi kullanıldığımız hissini veriyor bizlere. Stajyerlerin potansiyelleri bu şekilde boşa harcanıyor ve patronlar tarafından sadece ucuz iş gücü olarak görülüyoruz. Stajyerlerin mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmeleri gereken kritik bir dönemde bu tür uygulamalar gerçek hedeflerimize ulaşmamızı engelliyor ve geleceğimizi tehdit ediyor.

EMEĞİMİZİN KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ

Staj sömürüsünün önlenmesi için gençler olarak bu duruma sessiz kalmamalı ve sesimizi duyurmalıyız. Stajyerlerin mesleki eğitimlerini alabilmeleri ve patron sömürüsüne açık hale getirilmemeleri için mücadele etmeliyiz. Ayrıca stajyerlere çok düşük bir ücret ödeniyor ve bu ücretler okul masraflarımızı karşılamaya bile yetmiyor. Çünkü okullarda ne ücretsiz ulaşım ne de bir öğün ücretsiz yemek imkânımız var. Staj yerlerinde de tam zamanlı bir işçi gibi çalıştırılıyorken emeğimizin karşılığını alamıyoruz.

Sonuç olarak stajyerlerin emeğinin bu şekilde sömürülmesi engellenmeli ve gerçek bir eğitim almaları sağlanmalıdır. Bizim nitelikli bir eğitim almamız doğrudan devletin sorumluluğundadır. Haklarımız için sesimizi duyurabilmek için saflarımızı sıkılaştırmalı ve gelecek kaygısı olmadan laik, bilimsel, parasız, demokratik, nitelikli eğitim için emek gençliğinde örgütlenmeliyiz. Bunu, yalnızca ve yalnızca, örgütlenerek başarabiliriz.