Devlet ücretliyi vergiyle boğdu

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan bütçe verilerine göre bütçe açığı yılın ilk 9 ayında yüzde 1026 arttı. Geçtiğimiz yılın ilk 9 ayında 45,5 milyar lira olan bütçe açığı, bu yılın ilk 9 ayında 512 milyar 602 milyon liraya fırladı.

Eylül ayında bütçe giderleri 570,5 milyar TL, gelirleri ise 441,3 milyar TL olarak kaydedildi. Gider kaleminde en yüksek artış yüzde 127 ile faiz ödemeleri oldu. AKP iktidarı yılın ilk 9 ayında faize 470 milyar 864 milyon lira ödeme yaptı. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde 207 milyar 111 milyon lira faiz ödemesi yapılmıştı.

Ücretli ve maaşlılardan alınan gelir vergisi yüzde 93 oranında artarak 462 milyar 409 milyon liraya çıktı. Aynı dönemde şirketlerden alınan kurumlar vergisi artış oranı ise sadece yüzde 31,41 oldu.

SERMAYENİN YARISI KADAR PAY ALAN EMEK, SERMAYE KADAR DOĞRUDAN VERGİ ÖDEDİ

Milli gelirden yüzde 23,55 pay alan emeğin ödediği gelir vergisi ile milli gelirden yüzde 48,06 pay alan sermayenin ödediği kurumlar vergisi neredeyse eşitlenmiş oldu. Emekçilerin ödediği gelir vergisi 462 milyar 409 milyon lira olurken, şirketlerin ödediği kurumlar vergisi 488 milyar 224 milyon lira oldu.

Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseltilen KDV oranı ve artan fiyatlar ile emekçilerin ödediği dolaylı vergiler katlandı. Geçtiğimiz yılın ilk 9 ayında 123 milyar 900 milyon lira katma değer vergisi (KDV) toplayan devlet, 2023’ün ilk 9 ayında 341 milyar 371 milyon lira KDV geliri elde etti. Toplanan KDV, bir yılda yüzde 175,5 arttı.

ÖTV GELİRLERİ YÜZDE 119 ARTTI

Devlet ayrıca içki, tütün, kolalı gazoz, motorlu taşıtlar ve petrol ve doğal gaz ürünlerinden aldığı özel tüketim vergisine (ÖTV) yüklendi. 2022’nin ilk 9 ayında 278 milyar 800 milyon lira olan ÖTV gelirleri yüzde 119 artışla 611 milyar 515 milyon liraya yükseldi. Motorlu taşıtlardan 297 milyar lira, tütün ürünlerinden 120 milyar lira, içkiden 47 milyar lira ÖTV geliri elde edildi.

Yılın ilk dokuz ayında toplanan 2 trilyon 982 milyar lira verginin 1 trilyon 596 milyar lirası KDV ve ÖTV’den tahsil edilmiş oldu.

EN ÇOK HARCAMA CARİ TRANSFERLERE

Eylül ayında bütçe giderlerine bakıldığında cari transferlerin öne çıktığı izlendi. Bakanlık verilerine göre eylülde cari transferler bir önceki yıla göre yüzde 88 artışla 212 milyar TL’ye çıktı. Eylülde sadece BOTAŞ’a 14 milyar TL aktarıldı.

Personel giderleri eylülde yıllık yüzde 118,5 artarak 134,4 milyar TL, faiz giderleri ise yüzde 113,7 artışla 70,8 milyar TL olarak gerçekleşti.

BÜTÇE AÇIĞI 512,6 MİLYAR TL OLDU

Ocak-eylül döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 3 trilyon 952,6 milyar TL, bütçe gelirleri 3 trilyon 440 milyar TL ve bütçe açığı 512,6 milyar TL olarak gerçekleşti.

Faiz dışı bütçe giderleri 3 trilyon 481 milyar TL ve faiz dışı açık ise 41,7 milyar TL olarak kaydedildi.

Merkezi yönetim bütçesi 2022 yılı ocak-eylül döneminde 45 milyar 500 milyon TL açık vermiş iken 2023 yılı ocak-eylül döneminde 512 milyar 602 milyon TL açık verdi. (EKONOMİ SERVİSİ)