Roboskî’den dünyaya açılan bir ses: Saîdê Goyî

Şerif KARATAŞ
İstanbul

Saîdê Goyî dengbêjlik geleneğini sürdüren biri… 70 yaşına merdiven dayayan Saîdê Goyî’nin yolu, Kürtçe müzik yapan Ali Doğan Gönültaş ile keşişti. Doğan, son dönemlerde yaptığı Kürtçe müziklerle dikkat çeken genç isimlerden biri.

Saîdê Goyî’nin Ali Doğan Gönültaş ile yollarının kesişmesi Jinê albümü ortaya çıkardı. Albüm, haziran ayında dijital platformlarda müzikseverlerin beğenisine sunuldu. Dengbêjlik geleneği oluşturulan albümde 6 şarkı yer aldı. İki şarkının söz ve müzikleri Saîdê Goyî’ye ait. Diğer dördü ise geleneksel Kürt şarkıları. Müzik yönetmenliğini ve aranjörlüğünü Ali Doğan Gönültaş’ın yaptığı albümde Lajwe Grubunun Solisti Ali Tekbaş ve Sanatçı Bêwar Tekbaş vokal ses olarak albüme katkı sundular. Saîdê Goyî’nin 2022 yılında da sözleri ve müzikleri kendisine ait olan “Stranên Dilê Min” adıyla çıkardığı albümün aranjörlüğünü Ali Doğan Gönültaş’ın yaptığını da belirtelim.

Jinê albümünün yayımlamasından bir süre sonra, dünya müziği kategorisinde yayımlanan albümlere dair her ay düzenli olarak liste hazırlayan “Transglobal World Music” listelerine girme başarısını gösterdi.  2015’te Ángel Romero (WorldMusicCentral.org, ABD), Araceli Tzigane ve Juan Antonio Vázquez (Mundofonías, İspanya) tarafından, müzik eleştirmenlerinden oluşan bir ağ oluşturmak amacıyla tasarlanan TWMC, her ay ve ayrıca yıl sonunda, kaliteye göre seçilen bir albüm listesi yayımlıyor.  TWMC her ay dünya müziğinden örnek albümlerin yer aldığı listeler yayımlıyor. 40 albüm listede yer bulurken, bunun da dünya çapında en az 60 radyoda çalınması anlamına geliyor.  Ali Doğan Gönültaş’ın “Kiği/Gexî” albümünün de TWMC listesine girdiğini hatırlatalım.

DENGBÊJLİK GELENEĞİ İLE HAZIRLANDI

Dengbêjlik geleneği ile hazırlanan albümün TWMC listelerinde yer almasını Ali Doğan Gönültaş’la görüştük. Aynı zamanda Gönültaş üzerinden Saîdê Goyî’ye de sorularımızı da ilettik. Gönültaş, Jinê albümünün dört ay listeye girmeye başarısı gösterdiğini söylüyor. İlginin çok yoğun olduğunu da anlatan Gönültaş, bunun nedenini de “Çünkü safi bir dengebej müziği yapıyor” ifadesiyle açıklıyor.

İngiltere’de yayın yapan müzik dergisi Songlines’in Saîdê Goyî ile söyleşi yaptığını da hatırlatan Gönültaş “Albümünü analiz eden bir yazı olacak. Önümüzdeki aylarda yayımlanacak” diyor.  

19 Kasım’da Almanya’da Hamburg Filarmoni Salonu’nda “Kürdistan” başlığı ile yapılacak olan etkinlikte Kayhan Kalhor, Aynur Doğan, Metin- Kemal Kahraman, Ahmet Aslan, Ali Doğan Gönültaş, Sarya ve Saîdê Goyî de sahne alacak bilgisini de verelim. Saîdê Goyî, albümüne gösterilen ilgiden memnun. Aynı zamanda biraz şaşkın. Almanya’da sahne alacak olması heyecanını da daha artırmıştır. Saîdê Goyî’nin, doğup büyüdüğü Şırnak’ın Roboskî köyünden sesiyle dünyaya ulaşmanın heyecanı olsa gerek… Bu durum kendisini mutlu ediyor haklı olarak. Ana dilinde kendi hikayesini ve müziğini yapması onun için önemli.

Ali Doğan Gönültaş, Jinê albümünün başarısını, “İnsanın kuyuya attığı taştan ses gelmesi çok iyi hissettiriyor. Milyonlar, milyarlar bizi dinlesin değil ama yaptığımız işin bir şekilde bir yere temas ediyor olması çok kıymetli” ifadelerini kullanıyor.

Saîdê Goyî ile tanışmasıyla kendisine de yeni bilgiler öğrettiğini anlatan Gönültaş, şöyle devam ediyor: “Bizler müzisyen olarak çeşitli beklentileri taşıyarak müziğimizi icra ediyoruz. Albüm yapıyoruz, bir beklentiye giriyoruz. Saîdê Goyî müzik yapma motivasyonuyla 70 yıl yaşamış biri. Bu ömrünün neredeyse önemli bir bölümünü hiçbir kaygı taşımadan sadece müzik yapma motivasyonuyla sürdürmüş biri. Bu da bende çok saygı uyandırıyor. Bu saf ve temiz halden bahsediyorum. Böyle birinin gelip ‘Ne yapabiliriz’ demesi senin fikirlerini önem veriyor olması iyi hissettiriyor. ‘Ne kadar yan yana yürüyebilirim’ diyorsun. Çünkü hem karakteriyle hem de ustalığıyla zaten kendini tamamlamış biri. Biz en fazla refakat edebildik öyle diyeyim.”

DÖRT AY MÜZİK LİSTELERİNE GİRDİ

Albümün, doğru bir kayıt sistemi ile müziklerini aranjelerini yaptıklarını söyleyen Gönültaş, “Sonrası onun kendi sözüyle kendi parlaklığıyla oluşan bir süreçti. Bahsettiğimiz dünya müzik listelerinin olduğu havuzlara gönderdik ve oradan sonrası bizden çıktı zaten. Oradaki jürilerin tasarrufuyla dört ay müzik listelerine girdi” diyor.

Dengbêjliğin kaybolan bir gelenek olarak görüldüğünü belirten Gönültaş şunları söylüyor: “Songlines dergisindeki haber böyle bir haber. Kaybolan bir geleneğin son temsilcilerinden Kürtçe üzerinde çeşitli baskılar var ve bu baskılara rağmen hâlâ eski stilde yeni şeyler üreten yaşlı bir adamın haberi olarak yapmışlar” ifadelerini kullanıyor. Türkiye’de Kürtçeye yönelik yasakçı anlayışın sürdüğü bir ortamda dünyada gösterilen ilgiye dair Gönültaş, “Bu bizler için çok anlamlı bir şey. Çünkü öyle ya da böyle tanınarak inkar edilen bir dilden bahsediyoruz. Bu dilde yapılan bir şeyin bu coğrafyanın ötesinde yankı buluyor olması bir yandan insanı sevindirirken bir yandan canını da yakıyor. Kendi coğrafyasında bu adamın yıllarca hiçbir şekilde görülmemiş olması hiçbir şekilde de o değerin verilmemiş olması buranın eksikliğiyle ilgili maalesef” diyor.

Gönültaş, Saîdê Goyî ile yan yana yürüyor olmak yaptığı işlerin küçücük de olsa bir parçası olmanın kendisini iyi hissettirdiğini belirterek şunları söylüyor “Koşullar el verdiği sürece Saîdê Goyî ile yan yana olmayı isterim”

Saîdê Goyî’nin Roboskî’den dünyaya açılan sesi, dinlememiş olanları bekliyor, diyerek bitirelim…