HABAŞ’ın “cüruf depolama” tesisi davasında mahkeme: Kamu yararı bulunmuyor
Bakanlığın 3. kez ÇED olumlu kararı verdiği HABAŞ’ın Aliağa’da açmak istediği “cüruf depolama” tesisi projesine karşı açılan davada mahkeme kamu yararının bulunmadığını ifade etti.
Fotoğraf: Ramis Sağlam/Evrensel
İLGİLİ HABERLER
HABAŞ’ın cüruf depolama tesisine ikinci kez fren: Her yer betonlaşırken seyirci kalamazdık
Ramis SAĞLAM
İzmir
İzmir’in Aliağa ilçesi Şehit Kemal Mahallesi’nde HABAŞ Endüstrisi AŞ’nin açmak istediği “Cüruf Depolama Tesisi" ile ilgili verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı verildi. ÇED olumlu kararı verilmesi üzerine vatandaşlar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına İdare Mahkemesi’nde dava açtı.
İzmir 3’üncü İdare Mahkemesi’nde görülen davaya ilişkin bilirkişi heyeti 7011 ada, 1 parsel, 7009 ada 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16 parselde 13 Mart 2023 tarihinde bölgede keşif gerçekleştirdi.
KÖYLÜLER: ÇED KARARINDA İNCELEME YAPILMADI
Mahkemenin köylüleri haklı bulduğu dava sürerken, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı aynı alanda 3. kez ÇED olumlu kararı vererek skandal bir karar imza attı. Bakanlık aleyhine karşı açılan her iki davada vatandaşlar, ekolojik sorunların, hava ve su kirliliği üzerindeki etkisinin, Aliağa ilçesindeki hava kalitesinin incelemesinin yapılmadığı iddiasıyla dava açmışlardı.
Köylüler özellikle Tarım Bakanlığı raporlarının gözetilmediği, zeytinlik alanlara etkisinin değerlendirilmediği, rüzgârın tozlanmayı arttırıcı etkisinin değerlendirilmediği, yer altı ve yer üstü kaynaklarına eksinin irdelenmeden işlem yapıldığı, işlemin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek dava açtı.
MAHKEME: ÇED SÜRECİ UYGUN İŞLETİLMEDİ
İzmir 3’üncü İdare Mahkemesi, Çevre Kanunu'na aykırı olarak verilen “ÇED Olumlu Kararı” veya “ÇED Gerekli Değildir Kararı” alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemeyeceği, proje için yatırıma başlanamayacağı ve ihale edilemeyeceğini hatırlatarak, projenin çevre açısından doğurabilecekleri olumsuz sonuçlara dikkat çekti.
ÇED sürecinin mevzuata uygun işletilmediği belirtilen mahkeme kararında, faaliyetin alanın niteliği, hava kirliliği ve halk sağlığı, tarım alanları, su kaynakları, duyarlı yörelere etkisi, proje tanıtım dosyasının yeterliliği ve proje tanıtım dosyasında yer alan belirlemelerin çevreye ve ekolojik dengeye, sosyal, kültürel ve ekonomik yaşama etkisinin yeterli ölçülmediği ifade edildi.
ÇITAK GÖLETİ VE SU KAYNAKLARI BÖLGESİ
Mahkeme bilirkişi raporunda belirtilen alan ve çevresindeki volkanik kayaçların geçirimli ve akifer özelliğinde olduğu, sulama amaçlı kullanılan Çıtak Göleti ile içme-kullanma amaçlı kullanılan çok sayıda kaynak ve kuyunun beslenme alanı olduğuna dikkat çekildi. Söz konusu etkinlikle sahadan kazma, sıyırma yoluyla önemli miktarda malzeme alınarak zeminde geçirimsiz perde oluşturulacağı ve kısmen topoğrafyanın değiştirileceği böylece yüzey ve yer altı sularının beslenmesini (engelleme veya azaltma yoluyla) olumsuz etkileyeceği görüş ve kanaatine bağlı olarak kamu yararı bulunmadığı hükmüne yer verildi.
FAUNA AÇISINDAN UYGUN DEĞİL
ÇED olumlu kararının fauna açısından uygun olmadığının altı çizilen kararda, projeden kaynaklı etkilerin doğal çevreyi nasıl etkileyeceği ve bu etkilere karşı alınacak önlemlerin neler olacağının belirtilmediği, hayvan türlerinin popülasyon yoğunluklarının belirlenmediği belirtildi. Omurgasız hayvan faunasının özellikle gündüz kelebeklerin, arıların bu projeden etkilenme durumlarından ise hiç bahsedilmedi. Fauna için izleme ve bazı türler için taşıma dışında önlemlerin alınmadığı ve amfibi, sürüngen ve memeli hayvanlar için herhangi bir önlem alınmadığından dolayı bölgenin biyolojik çeşitliliğinin tam olarak ortaya çıkarılamadığı görüldü.
Proje raporunda fauna çalışmalarının hangi tarih ya da tarihlerde yapıldığına dair bir bilgi bulunmamasının önemli sonuçlar doğuracağı ifade edilen kararda, yapılan çalışmaların daha çok literatür çalışması şeklinde olduğu gerçeğini ortaya çıkardı. Endemik bir tür olan (Anatololacerta anatolica) türü ile ilgili uygun bir eylem planı olmaması, dava konusu alanda fauna alanında yeterli inceleme ve araştırma çalışmalarının yapılmadığını gözler önüne serdi.
MAHKEME KARARINDA ÖNE ÇIKANLAR
- Alanda antropojen etkiler yok ve çevresinden ekolojik bariyer ile ayrılmıyor.
- Bölgede amfibiler, sürüngen ve memeli hayvanlar için herhangi bir önlem alınmamış.
- Bölgenin biyolojik çeşitliliğinin tam olarak ortaya konulabilmesi için gösterge bir grup kabul edilen gündüz kelebekleri (Lepidoptera) hiç incelenmemiş.
- Tozlaşma işlevi açısından önem taşıyan arılardan ÇED raporunda hiç bahsedilmemiş.
Evrensel'i Takip Et