Doç. Dr. Cangül Örnek: İktidar İsrail’i hedef göstermek yerine "acıları dindirme" propagandası yapıyor

Şerif KARATAŞ
İstanbul

7 Ekim’de Hamas’ın Gazze ablukasını aşarak başlattığı saldırının ardından İsrail’in Gazze’ye yönelik bombardımanı ve tam ablukası sürüyor. İsrail devleti, insanlık suçu işlerken, Türkiye’de iktidar, İsrail devletiyle ilişkileri kesme çağrılarını görmezden geliyor. Siyaset Bilimci Doç. Dr. Cangül Örnek ile Türkiye-İsrail ilişkilerini konuştuk. 

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gazze’de hastanede katliamından sonra insanlığı harekete geçmeye davet etti. İnsanlığı harekete geçirmeye çağıran Erdoğan’a İsrail devleti ile İsrail ile olan ticari, siyasi ve askeri anlaşmaların sonlandırması çağrılarını dikkate almamasına ilişkin soruya Örnek, “AKP bu bağları hiçbir zaman kesmedi. Son olarak mayıs 2013 İsrail’in pek çok Filistinliyi öldürdüğü kanlı bir aydı. Ancak o sırada hükümet, İsrail doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşması için tasarlanan hat için İsrail’le yoğun temaslarını sürdürdü. Mayıs ayında aynı zamanda Türkiye’de seçim vardı. Bilindiği gibi daha önceki seçimlerde ve halk oylamalarında dış gündemler içeride seçim propagandası için yoğun olarak istismar edilirdi. Örneğin mart 2019’daki yerel seçimlerde seçim kürsülerinden Yeni Zelanda’daki cami baskınının görüntüleri izletilmiş, Erdoğan Yeni Zelanda’ya 'Biz bunun hesabını sormasını biliriz' diye çıkışmıştı. Dolayısıyla henüz mayıs 2013’te İsrail’in şiddeti tırmandırdığında Türkiye bu duruma, seçim atmosferinde kullanabileceği halde sessiz kalmıştı” yanıtını verdi.

"ACILARI DİNDİRME" PROPAGANDASI

“Şimdi de iktidar kendi tasarrufundaki adımları atmamak için ya insanlığa sesleniyor ya da Filistin’e yardım gündemini açarak İsrail’i hedef göstermek yerine ‘Filistinlilerin acılarını dindirme’ propagandası yapıyor” diyen Örnek, “İktidarı destekleyen kitle içinde de bunun bir tartışma konusu olduğunu, örneğin İsrail’den büyükelçinin çekilmesi gibi adımların neden atıldığının sorgulandığını görüyoruz. Bu sorgulamanın somut sonuçları olacağını zannetmiyorum. Erdoğan’ın da kontrollü söyleminin zaman zaman değiştiğini göreceğiz. Bu, tabandaki tepkiyi seyreltme için gerekli olacaktır. Ama bunun ötesinde İsrail-Türkiye ilişkilerinde herhangi bir değişiklik beklemek doğru olmaz” değerlendirmesine bulundu.

"ARA BULUCULUK ROLÜ KOLAY DEĞİL"

7 Ekim’de İsrail’in Gazze’ye yönelik katliama varan saldırıları karşısında Erdoğan ve AKP’li yetkililer taraflara ‘itidal’ çağrısı yaparken ‘Ara bulucu olma’ yönünde de adımlar atmaya çalışıyor. Cangül Örnek konuya dair şu yorumu yaptı:

“Türkiye her bölgesel krizde ‘ara bulucu’ rolü oynamak için aday oluyor. Son Rusya-Ukrayna savaşında tahıl koridoru açılması için tarafları uzlaştırmak gibi bir işe soyundu Türkiye. Bu, içeriye ve dışarıya güçlü bir imaj vermek için önemseniyor. Nitekim, tahıl anlaşması Erdoğan’ın diplomatik zaferi olarak gösterilmişti. Bu savaşta da Türkiye bu imajı güçlendirmek isteyecektir. Ancak bölgedeki pek çok aktör aynı rolü üstlenmek istediği için, bu o kadar kolay değil. Başta Mısır olmak üzere Türkiye’nin talip olduğu rolü oynayabilecek önemli ülkeler var. Yine de İsrail, Türkiye ile arasını iyi tutabilmek ve bölgede iki iktidar arasında bağları güçlendirmek için Türkiye’ye böyle bir olanak sağlayabilir. Böylece dünyada Türkiye imajı güçlenmiş olur. Ama bütün bu beklentiler suya da düşebilir. Sonuç olarak mesele, ABD ve İsrail’in bu rol için kendilerine uygun bir ortak bulabilmeleriyle ilgili.”