Mısır'da 21 ülkenin katıldığı Gazze Zirvesi başladı

Gazze'deki krizle ilgili son gelişmelerin ve Filistin meselesinin geleceğini ele almak, çatışmalarda inisiyatif üstlenmek ve insanî yardımların durumu ile muhtemel bir ateşkes sağlamanın zemininin aranacağı Gazze Zirvesi bugün Mısır'ın başkenti Kahire'de toplandı.

Zirvede Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Hakan Fidan temsil ediyor.

21 ülkenin üst düzey katılım sağladığı zirveye Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, Avrupa Birliği (AB) Dış Politika Şefi Josep Borrel ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de katıldı

Kahire'nin doğusunda inşa edilen yeni idari başkentte gerçekleştirilen zirvesinin açılış konuşmasını Mısır Cumhurbaşkanı Sisi yaptı.

FİLİSTİN MESELESİNDE ÇÖZÜM, BÜTÜN BİR HALKIN BAŞKA BÖLGELERE SÜRÜKLENMESİ DEĞİLDİR"

Filistin meselesinde çözümün göç olmadığını belirten Sisi, "Çözüm, bütün bir halkın başka bölgelere sürüklenmesi değildir. Bilakis tek çözüm, adalettir. Filistinlilerin, kendi topraklarında, yeryüzündeki diğer halklar gibi geleceklerini belirleyebilecekleri, onurlu ve güvenli bir şekilde bağımsız devletlerinde yaşamalarıdır." ifadelerini kullandı.

Sisi, yardımların Gazze'ye girişi için Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak Refah Sınır Kapısı'nın "sürekli" açık kalması konusunda ABD Başkanı Joe Biden ile anlaştığını dile getirerek, "Refah Sınır Kapısı'nı bir an için bile kapatmadık ama sınırın Filistin tarafındaki İsrail bombardımanı insani yardımların geçişini engelledi." dedi.

Filistin meselesinin Mısır pahasına tasfiye edilmesinin asla gerçekleşmeyeceğini vurgulayan Sisi, Gazze Şeridi'nde yaşananlar ve zorla yerinden edilme girişimlerine karşı uluslararası sessizliği kınadı.

ÜRDÜN KRALI 2.ABDULLAH: GAZZE'YE KARŞI SAVAŞ DERHAL DURMALI

Zirvede konuşan Ürdün Kralı 2. Abdullah ise Gazze'ye yönelik saldırıların derhal durması gerektiğini söyledi.

Kral 2. Abdullah, şunları kaydetti: "Önceliklerimiz açık ve acil. Öncelikle, Gazze'ye karşı savaş derhal durmalı. Sivillerin korunması ve sivillerin hedef alınmaması konusunda ortak değerler ve insan hakları hukuku doğrultusunda ortak bir tutum takınılmalı, aksi halde bunu bir kesime uyguladığımızda bu değerler tüm anlamını kaybeder."

Ürdün Kralı, Gazze Şeridi'ne sürekli ve kesintisiz bir şekilde insani yardım, yakıt, gıda ve ilaç ulaştırılması gerektiğini vurguladı.

Gazze'den Filistinlilerin zorla göç ettirilmesi konusuna da değinen Kral 2. Abdullah, Filistinlilerin iç ve dış göçe zorlanmasını kesinlikle reddettiklerini belirterek, "Bu uluslararası hukuka göre bir savaş suçudur ve hepimizin kırmızı çizgisidir." dedi.

Ürdün Kralı 2. Abdullah, şu ifadeleri kullandı: "Gazze'de devam eden acımasızca bombardımanı, yardıma muhtaç ve mahsur kalmış insanlara kolektif cezalandırmayı konuşuyoruz. Bu açıkça insan haklarının ihlalidir ve savaş suçudur."

BAKAN FİDAN: YENİ BİR GARANTİ MEKANİZMASI TASARLANIP HAYATA GEÇİRİLMELİDİR

Dışileri Bakanı Hakan Fidan, zirvede yaptığı konuşmada; İsrail'in 2 milyon insanı, insan yaşamına uygun olmayan bir bölgede açık hava hapishanesinde tuttuğunu ve bunu terörizme karşı savunma olarak adlandırdığını dile getirerek, "Filistinlilerin acılarının devam etmesine asla izin vermeyeceğiz. Ne Filistinliler için ne de hiç kimse için bu tarz suçlara göz yummayacağız. Eğer bu devam edecek olursa coğrafi bir tırmanışla tüm küresel istikrarı ve barışı tehdit edecektir." ifadesini kullandı.

"(İsrail-Filistin çatışması) Yeni bir garanti mekanizması tasarlanıp hayata geçirilmelidir. Tarafların adil bir barış için attığı adımların garanti edilmesi gerekmektedir." diyen Fidan, Türkiye'nin bu konsept için adım atmaya, adil ve güvenli bir gelecek için üstüne düşeni yapmaya hazır olduğunu kaydetti.

AB'DEN KAHİRE BARIŞ ZİRVESİ'NDE "ULUSLARARASI HUKUK" VURGUSU

Zirvede konuşan Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, İsrail'in kendini savunma hakkını onayladıklarını ancak bunun uluslararası hukuk içinde uygulanması gerektiğini söyledi.

AB'nin, iki dünya savaşının ardından kurulan bir siyasi proje olduğunu hatırlatan Michel, AB'nin kuruluş anlaşmasında yer alan ve Birliğin "barış, güvenlik, gezegenin kalkınması, dayanışma, halkların birbirine saygı duyması, başta çocuklarınki olmak üzere insan haklarının korunması, uluslararası hukukun sıkı şekilde uygulanması ve geliştirilmesi" konularına katkı yapmasını öngören 3. maddesini okudu.

Michel, "Çifte standart olmamalı. Takip etmemiz gereken düz bir çizgi olmalı." dedi.

AB olarak Hamas'ın İsrail'e saldırılarını kınadıklarını, rehinelerin serbest bırakılması çağrısı yaptıklarını anımsatan Michel, "Sivillerin ve sivil altyapıların her zaman ve her yerde korunmasının önemini vurguluyoruz. İsrail'in kendini savunma hakkını onaylıyoruz. Bu savunma hakkı uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuk uyarınca uygulanmalıdır." diye konuştu.

Michel, İsrail'in kuşatması altındaki Gazze'ye acilen insani yardımların ulaştırılması gerektiğini belirterek, "Topyekun kuşatma uluslararası hukuka aykırıdır." ifadesini kullandı.

Bölgesel tırmanışı engellemek, şiddet döngüsünü sonlandırmak için herkese sorumluluk düştüğünü vurgulayan Michel, İsrail-Filistin meselesinde iki devletli kalıcı çözüm için her türlü çabanın yürütülmesinin önemine değindi.

FİLİSTİN LİDERİ ABBAS'TAN "İSRAİL İŞGALİNİN BİTMESİ VE İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM" VURGUSU

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, zirvede yaptığı konuşmada, İsrail’in Filistin topraklarındaki işgalinin son bulması ve uluslararası meşru kararlara uygun bir şekilde iki devletli çözümün uygulanması gerektiğini söyledi.

Filistin Devlet Başkanı Filistin halkının, kurum, ev ve hastanelere kadar uzanan bir savaşla karşı karşıya olduğunu belirterek, "Halkımızın başka ülkelere tehcir edilmesine yönelik girişimlerde bulunanları uyarıyoruz. Kararlı bir şekilde topraklarımızda kalacağız." dedi.

Abbas, her iki taraftan da sivillerin öldürülmesini reddettiklerini ifade ederek, kaçırılan rehinelerin de serbest bırakılması gerektiğini dile getirdi.

Abbas ayrıca, Filistin halkının haklarına yönelik uluslararası kararların uygulanması çağrısında bulundu.

SUUDİ ARABİSTAN'DAN "GAZZE’DEKİ ABLUKANIN KALDIRILMASI İÇİN İSRAİL’E BASKI" TALEBİ

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan ise uluslararası toplumu Gazze Şeridi'ndeki kuşatmayı kaldırması için İsrail üzerinde baskı kurmaya çağırdı.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin Filistin krizine ilişkin net bir duruş sergileyememesinden hayal kırıklığı duyduğunu dile getiren Bin Faysal, şunları kaydetti: "Uluslararası toplumu İsrail'e karşı ciddi adımlar atmaya, kararlı bir duruş sergilemeye ve İsrail'i uluslararası insani hukuka saygı göstermesini sağlamaya çağırıyoruz. Bölgede güvenli insani koridorların derhal açılmasını, yardım ve tıbbi malzemelerin kısıtlama olmaksızın sivillere ulaştırılabilmesini talep ediyoruz."

ARAP BİRLİĞİNDEN İSRAİL İÇİN "İŞGALCİ BİR DEVLET" VURGUSU

Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ise zirvedki konuşmasında, bölgedeki gerilimden İsrail’i sorumlu tuttu.

Ebu Gayt, uluslararası toplumun derhal ateşkes sağlanması ve Gazze halkına yardım için güvenli insani koridorların açılması konuları üzerinde çalışması gerektiğini belirtti.

Ebu Gayt ayrıca, tüm sivillerin eşit olduğunu, bazı Gazzelilerin barbar, bazılarının ise medeni olarak tanımlanmasını kınadıklarını ifade etti.

Gazze Şeridi'ndeki askeri gerilime ilişkin Ebu Gayt, şunları söyledi: "Gazze'deki mevcut durumun devam etmesi, İsrail'in işgalci devlet olduğu ve uluslararası hukuku ihlal ettiği anlamına geliyor."

FAS VE UMMAN'DAN İSRAİL'E TEPKİ

Zirvede konuşan Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, "Filistinlileri sınır dışı etmeyi amaçlayan ve komşu ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit eden tüm fikirleri reddediyoruz." dedi.

Umman Başbakan Yardımcısı Şihab bin Tarık da akan kanın durdurulması, sivillerin korunması ve Gazze Şeridi'ne insani yardımların gönderilmesine yönelik uluslararası çabaları desteklediklerini ifade etti.

Zirvede yer alan isimler şöyle:

• Mısır Cumhurbaşkanı  Abdulfettah Sisi
• Filistin Başbakanı Mahmud Abbas
• Ürdün Kralı Abdullah el-Hüseyin 
• BAE Başkanı Muhammed bin Zayed
• Bahreyn Kralı Hamed bin İsa el-Halife
• Katar Emiri Temim bin Hamed es-Sani
• Kuveyt Veliaht Prensi Al-Sabah
• Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan
• Irak Başbakanı Muhammed al-Sudani
• İtalya Başbakanı Giorgia Meloni
• İspanya Başbakanı Pedro Sanchez
• Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis
• Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis
• Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa
• Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock
• Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna
• Japonya Dışişleri Bakanı Yoko Kamikawa
• İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly
• Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide
• Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov
• Çin Orta Doğu Elçisi Zhai Jun.

ZİRVEDE NE AMAÇLANIYOR?

15 Ekim'de Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, zirvenin Gazze'deki krizle ilgili son gelişmeleri ve Filistin meselesinin geleceğini ele alacağını belirtildi, ancak bunun ötesinde toplantının amaçları hakkında fazla bilgi verilmedi.

Haber ajanslarına konuşan kaynaklar, ortak bir zirve bildirisi üzerinde tartışmalar yapıldığını, ancak görüş farklılıkları  dolayısıyla bir sonuç metninin ortaya çıkıp çıkmayacağının belli olmadığını kaydediyor.

Arap ülkeleri, İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardıman ve kuşatmasına karşı öfkelerini dile getirirken, ABD ve İngiltere İsrail'e tam desteğini sürdürüyor. AB ise Hamas'ın saldırısını kınamanın ötesinde krize yönelik ortak bir yaklaşım belirlemekte zorlanıyor. (HABER MERKEZİ)