AKP’nin ‘rantsal dönüşüm' kanun teklifi Meclis'ten geçti

AKP’li milletvekillerin imzasıyla Meclis’e sunulan “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Teklifi” Genel Kurul’da görüşüldü. 21 maddeden oluşan teklife dair muhalefet partilerinin verdiği önergeler AKP-MHP oylarıyla reddedildi.

"RANTSAL DÖNÜŞÜM"

Mezopotamya Ajansı'nın aktardıklarına göre, teklife dair söz alan HEDEP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç, depremin etkilerinin azaltılması için daha önce kurulan komisyon önerilerinin dikkate alınmadığını ifade etti. Kentsel dönüşümün yerinde olmasını savunduklarını ancak teklifin bunu içermediğini belirten Oluç, “Yerinde kentsel bir dönüşüm değil, teklif rantsal dönüşümdür. Bu nedenle ret oyu kullanacağız” dedi.

CHP Grup Başkanvekili Mahir Başarır da aynı nedenden ötürü ret oyu vereceklerini belirtti.

‘SINIRSIZ KEYFİYET TANINIYOR’

Yasa değişikliği teklifine ilişkin CHP Grubu adına söz alan Mersin Milletvekili Gülcan Kış, değişikliğin kentsel dönüşümü değil rantsal dönüşümü hızlandırma amacı taşıdığını ifade etti. Meslek örgütlerinin görüşü alınmadan hazırlanan değişiklik teklifinin afetle mücadeleye katkı sunma gibi bir gayesi olmadığına da değinen Kış, “Bu kanun teklifinin içinde ne deprem var, ne afet var, ne de insan var. Sınırsız yetkilerle donatılmış, her türlü keyfi uygulamalara müsait Kentsel Dönüşüm Başkanlığını görüyoruz. Bu başkanlık, dilediği alanı “rezerv alanı” ilan edebilecek, imara açabilecek ve istediği şartlarda yapı ruhsatı da verebilecektir. Yasanın mülkiyet hakkını yok etmesi, rant amaçlı olması gibi sebeplerle karşıyız” dedi.

‘ÜLKE YAĞMACI MÜTEAHHİTLERE TESLİM EDİLECEK’

Genel Kurulda söz alan HEDEP Milletvekili Perihan Koca ise “Bu tasarının depremle, halkın ihtiyaçlarıyla, kamucu politikalarla bir ilgisi yok. Ülke tarihinin en büyük vurgunlarından birinin yasal kılıfını uydurmaya çalışıyorsunuz. Ülkeyi yağmacı müteahhitler çetesine komple teslim edecek olan bir yasayı tartışıyoruz. Sizin dönüşümden anladığınız şey ranttan ve talandan başka bir şey değildir” dedi.

‘AKP VE PATRONLAR DEPREMİ FIRSATA ÇEVİRİYOR’

Kanun değişikliği teklifine ilişkin açıklama yapan Emek Partisi (EMEP) Genel Başkanı Selma Gürkan ise “İktidar yarattığı felaketin yıkımı üstünden, yaklaşan büyük İstanbul depreminin saldığı korkuyu da kullanarak kentsel dönüşümde ikinci bir aşamaya geçiyor” uyarısında bulundu. Yeni aşamanın depreme dirençli kentleri ve insan yaşamını dikkate almadığını ifade eden Gürkan, patronlar ve AKP iktidarının depremi fırsata çevirme amacı güttüğüne dikkat çekerek “Amaç rant odaklı yapılaşmadır. Yurttaşların mülklerine el konulmasının, barınma hakkının engellenmesinin, yoksul emekçilerin yeniden borçlandırılmasının önü açılacak” uyarısında bulundu.

Rant için değil; sağlıklı ve güvenli barınma hakkına uygun, depreme dirençli yaşanılabilir kentler için şehir planlamaları yapılmasını isteyen Gürkan, “İşçi sınıfı sağlıklı ve güvenli çalışmak, yaşamak için örgütlenmelidir” diyerek mücadele çağrısı da yaptı.

KABUL EDİLDİ

AKP, oylamanın açık usul oylama yerine elektronik oylama şekilde yapılmasını istedi. AKP’nin bu istemi oy çokluğuyla kabul edildikten sonra teklif oylaması için 3 dakika süre verildi.

Teklife dair 320 oy kullanıldı. Teklife 238, “Evet”, 82 “Ret” oyu verilerek Genel Kurul’dan geçti.

Kabul edilen kanuna göre, 6 Şubat 2023'te meydana gelen Maraş merkezli depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, bu depremlerin ve akabinde meydana gelen depremlerin etkisiyle oluşan hasarlarla bağlantılı olması kaydıyla, hak sahipliğine ilişkin işlemler hariç olmak üzere hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında yeni usuller getiriliyor. Düzenlemeyle yargı süreçlerinin hızlandırılması amaçlanıyor.

Buna göre, 10 gün içinde ilk inceleme yapılacak ve dava dilekçesi ile ekleri tebliğe çıkarılacak. Savunma verme süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gün olacak; bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 10 gün uzatılabilecek. Savunmanın verilmesi veya savunma verme süresinin geçmesiyle dosya tekemmül etmiş sayılacak.

Yürütmenin durdurulması talebine ilişkin olarak verilen kararlara itiraz edilemeyecek.

Keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması gereken hallerde, dosyanın tekemmülünden itibaren 15 gün içinde keşif yapılacak. Tarafların hak ve menfaatlerinin korunması bakımından zorunluluk bulunan hallerde keşif ve bilirkişi incelemesi, ilk incelemeyi müteakiben de yapılabilecek. Bilirkişi raporları 15 gün içinde mahkemeye teslim edilecek. Bilirkişilere ve bilirkişi raporlarına, raporun tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilecek.

Duruşma yapılması, tarafların istemine ve mahkemenin kararına bağlı olacak. Duruşma davetiyeleri, duruşma gününden en az 15 gün önce taraflara gönderilecek.

Bu davalar dosyanın tekemmülünden veya ara karar, keşif, bilirkişi incelemesi ya da duruşma yapılması gereken hallerde bunların tamamlanmasından itibaren en geç 15 gün içinde karara bağlanacak.

Verilen nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilecek. İstinaf dilekçeleri 10 gün içinde incelenecek ve tebliğe çıkarılacak. İstinaf dilekçelerine cevap verme süresi 15 gün olacak. İstinaf istemi en geç 2 ay içinde karara bağlanacak.

Tam yargı davalarıyla bu madde kapsamındaki iptal davaları birlikte görülemeyecek. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce birlikte açılmış olan iptal ve tam yargı davaları ayrılacak ve bu davalar bulunduğu aşamadan itibaren görülmeye devam edilecek.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olan davalar hakkında da bu madde hükümleri bulunduğu aşamadan itibaren uygulanacak.

Buna göre işlemeye başlamış olan savunma verme süresi, bilirkişi raporuna itiraz süresi, istinaf başvuru süresi ve istinaf dilekçesine cevap verme süresi değişmeyecek.

POLİS ZORUYLA TAHLİYE

Riskli yapıların yıktırılması konusunda Bakanlığa verilen görev ve yetkiler de bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca kullanılacak.

Riskli yapıların yıktırılması için maliklere tek seferde 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek.

Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesinin engellenmesi durumunda; mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izne istinaden "yeterli kolluk kuvveti marifetiyle" tahliye yapılacak.

Başkanlık veya idare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespit, tahliye ve yıktırma masrafları, hisseleri oranında maliklerden tahsil edilecek.

Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ilişkin olarak ayni ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligat, tahliye ve yıktırmaya ilişkin tutanağın yapıya asılması, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmesi ve ilgili muhtarlıkta 15 gün süreyle ilan edilmesi suretiyle yapılacak. Tahliye ve yıktırmaya ilişkin işlem, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacak.

Teklifin yasalaşmasının ardından TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, birleşimi bugün saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı. (HABER MERKEZİ)

Kentsel dönüşüm yasasında değişiklik teklifi Mecliste: "Ranta ve talana hız kazandırma teklifi"

Kentsel dönüşüm yasası TBMM’de: “Rant engellenmezse yağma artacak”