İzmir’deki mahkemeden gökdelen kararı: Yükseklikler hukuka aykırı
Mahkeme, İzmir'deki gökdelenlerin yüksekliğini hukuka aykırı buldu.
Fotoğraf: Evrensel
Ramis SAĞLAM
İzmir
İzmir’de “Zorlu Konak Projesi” başta olmak üzere gökdelen yükseklikleri uzun süredir kentin gündemindeki yerini korumaya devam ediyor. Şehir Plancıları Odası (ŞPO) İzmir Şubesi, 2021 yılında proje alanındaki yapı ruhsatı ve tadilat ruhsatının dayanağı olan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemli İzmir 2’inci İdare Mahkemesinin 13 Temmuz 2023 tarihli kararı ile imar planı iptal edildi.
ŞPO İzmir Şubesi’nin yargıya taşıdığı Konak Belediye Meclisi ve İzmir Büyükşehir Belediye Meclislerinde 2021 yılında kabul edilen bina yükseklikleri “serbest” olarak belirlenmişti. Bina yüksekliklerinin yeniden belirlenmesine ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin, kamu yararına, planlama esaslarına ve şehircilik ilkelerine aykırı olduğu iddia edilerek açılan davada İzmir 1’inci İdare Mahkemesi 14 Eylül 2023 tarihli kararıyla son noktayı koydu.
PLANSAL BÜTÜNSELLİĞE DİKKAT ÇEKİLDİ
Mahkeme, imar planının insan, toplum ve çevre ilişkilerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın koruma kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek amacıyla hazırlanmasını gerektiğini hatırlattı.
Kararda planın, genel kullanış biçimleri, başlıca bölge tipleri, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunlukları, gerektiğinde yapı yoğunluğu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerini gözeterek hazırlanmasının kanunen belirlendiğine dikkat çekildi.
AZAMİ YÜKSEKLİKLERİN STANDARTLARI BELİRLENDİ
Yürürlükteki imar planlarında öngörülen sosyal ve teknik altyapı standartlarını düşüren plan değişikliği yapılamayacağı belirtilen kararda, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8'inci maddesine göre, azami yüksekliklerin standartları belirlendi.
İzmir Körfezi ve Karşıyaka Sahili ile Kadifekale (Pagos) Tepesi arasında kalan İsmet Kaptan Mahallesi’ndeki Hilton Oteli’nin bulunduğu alan, Akdeniz Mahallesi’ndeki Zorlu Holding’in hayata geçirmek istediği “Zorlu Konak Proje” alanı, Alsancak Mahallesi’ndeki The Port Rezidans’ın bulunduğu alan ve Akarcalı Mahallesi’ndeki İZKA İnşaatın önerilen kat yükseklikleri, İzmir Körfezi, Cumhuriyet Dönemi Kent Merkezi ile Tarihi Kent Merkezi (Kemeraltı) ve Kadifekale (Pagos) Tepesi görünüm alanındaki bölgenin siluetini olumsuz yönde etkileyeceği gerekçesiyle, Kadifekale (Pagos) Tepesi’nin görünümünün kısıtlanmamasına karar verdi.
KENT SİLUETİNİ BOZACAK YÜKSEKLİKLER
Büyükşehir Belediyesi, kent siluetine yönelik topografik analizler ve bakı noktalarına ilişkin yapılan yükseklik analizleri sonucunda söz konusu alanlardan İsmet Kaptan Mahallesi 1019 ada, 6 parsel, Akdeniz Mahallesi 7491 ada, 1 parsel ve Alsancak Mahallesi 3646 ada, 26 parsele ilişkin belirlenen kat yüksekliklerinin 84 metre, Akarcalı Mahallesi 11153 ada, 1 parsele ilişkin kat yüksekliklerinin topografik yükseklik de göz önünde bulundurularak 60 metre olarak değiştirilmesinin uygun olduğuna karar verdi.
Mahkemenin atadığı bilirkişi heyeti yaptığı inceleme sonucunda, hazırladığı 21.08.2023 havale tarihli bilirkişi raporuna dayanarak, Konak ve İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin kararı ile değişikliği onaylanan, uygulamadaki 1/1000 ölçekli imar planında bina yükseklikleri "serbest" olarak belirlenmiş bazı alanların bina yüksekliklerinin yeniden belirlenmesine ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinde hukuka uygunluk bulunmadığı kararına vardığını açıkladı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi, gökdelen projesine verilen ruhsatın hukuki zeminini oluşturan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı’nın 1/5000’lik üst ölçekli plana uyumsuz olması nedeniyle 1/1000’lik planın iptalinin Konak Belediyesi Ocak 2020 meclis gündemine dâhil edilmesi hususunda mutabakata varmıştı. İdarenin hukuka aykırılığıyla da kabul edilen projede geçen sürede mutabakata uyulmadığı gerekçesiyle uyarmıştı.
