Tosyalı işçisinin değeri bir damacana su kadar
Türkiye’nin en büyük 58. şirketi, 3 ayrı kıtadaki varlığıyla dünya demir çelik devi, patronu Varlık Fonu yöneticisi fakat işçisinin değeri ‘sıfır’; fabrikada acil müdahale ekipmanı bile yok.
İşçilerin paylaştığı videoda, yanan işçilerin üzerine su döküldüğü görülüyor.
Halil İMREK
Hatay
Tosyalı Holdinge ait, İskenderun Organize Sanayi Bölgesinde bulunan demir çelik fabrikası Tosçelik’te 8 Kasım günü meydana gelen patlamada yaralanan 14 işçiden biri olan Oğuz Çetin hayatını kaybetti. 2 işçinin entübe edildiği açıklanırken, patlamayla ilgili başlatılan soruşturma devam ediyor.
Daha önce de iş cinayetleri ile gündeme gelen fabrikada, son patlama sonrası paylaşılan görüntüler işçilerin nasıl bir vahşet içinde bulunduklarını göstermesi bakımından çarpıcı. Patlamanın ardından yapılan ihbar üzerine fabrikaya sağlık ekiplerinin gelmesi beklenirken, o sırada yaralılara müdahale edecek iş yeri hekiminin, sağlık görevlilerinin, uzman bir ilk yardım/müdahale ekibinin de olmadığı görülüyor. Emek Partisi (EMEP) Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili İskender Bayhan tarafından da paylaşılan videoda başka bir işçinin yanan işçilerin üzerine damacana ile su döktüğü dikkat çekiyor. Üstelik bu, internet sitesinde, “Bütün iş kazaları önlenebilir bakış açısını, İSG politikasının merkezine oturtmuştur” denilen, ülkenin en ileri teknolojisinin olduğu iddiasıyla faaliyet gösteren bir fabrikada yaşanıyor.
GELİŞKİN TEKNOLOJİ İLKEL MÜDAHALE
Tosyalı Holding, İskenderun’da kurduğu yeni fabrikasını, “3 farklı kıtada 25’in üzerindeki üretim tesisiyle faaliyet gösteren Tosyalı Holding, Türkiye’de bir ilk olan EAF quantum teknolojisinin kullanılacağı, toplam büyüklüğü 2,5 milyar doları bulan Sarıseki Tesisindeki yatırımın tamamlanmasıyla birlikte, yılda 10 milyon tonluk üretim rakamına ulaşmış olacak” diye duyurmuştu.
Quantum furnace teknolojisinin Türkiye’deki ilk kullanıcısı olduğunu açıklayan Tosyalı Holding, Sarıseki Demir Çelik Tesisi yatırımı için “En gelişmiş teknolojilerin kullanıldığı, endüstri 4.0 uyumuyla Tosyalı Holdingi küresel rekabette öne geçirecek bir tesis” ifadelerini kullanmıştı. Çelikhane bölümünde ark ocağında deneme üretimi yapılıyordu. Ancak gerekli iş güvenliği önlemleri alınmamıştı. Slab bölümünde eritme kazanında meydana gelen patlama işçilerin canına mal olmuş, en gelişmiş teknolojinin kullanıldığı fabrikada yanan işçinin üzerine damacanayla su dökülüyordu. İşçiler, “Tosyalı Toyo Çelik AŞ iş sağlığı ve güvenliği gerekliliklerinin sağlanması için OHSAS 18001 iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemini uygulamaktadır” denilen holdinge ait fabrikada, can pazarı yaşıyordu.
TOSYALI İÇİN DENİZ DOLDURULDU
Türkiye Varlık Fonunun (TVF) yönetim kurulu üyesi olan ve AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la yakınlığıyla bilinen Patron Fuat Tosyalı’nın şirketi için İskenderun Belediyesi imar planlarını değiştirdi. Tosyalı Holding için; İskenderun Limanı talanın ve çevre katliamının adresi oldu. Özelleştirme ihalesini 2010 yılında Limak’ın aldığı İskenderun Limanında, Tosyalı Holdingin denizi doldurmasına izin çıkmıştı. Söz konusu fabrika ve liman için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Hatay’ın İskenderun ilçesindeki 2’nci Organize Sanayi Bölgesinin imar planlarını değiştirdi. Yapılan plan değişikliğiyle, Fuat Tosyalı’nın yönetim kurulu başkanı olduğu Tosyalı Holding, sanayi bölgesinde denizi doldurarak yaklaşık 80 bin metrekare büyüklüğünde liman inşa etmişti. Bakanlık, plan değişikliği için AKP’li İskenderun Belediyesinin görüşünü de sordu. İskenderun Belediyesinin, imar planı değişikliğine ilişkin ‘olumlu’ görüşü de 1 Eylül 2021 tarihinde CHP’li meclis üyelerinin ret oylarına karşın AKP’li ve MHP’li meclis üyelerinin oy çokluğuyla Belediye Meclisinde kabul edildi.
Tosyalı Holding sahiplerinden Mehmet Fatih Tosyalı 31 Mart 2019 seçimlerinde AKP’den İskenderun belediye başkanı olmuş, seçimler boyunca “Halka iş vereceğim” diyerek çalışma yürütmüştü.
28 MİLYAR LİRALIK TEŞVİK ALDI
Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu arasında, yaklaşık 10 milyar liralık net satışıyla 58. sırada yer alan Tosyalı Demir Çelik’in 2018’de 28 milyar liralık teşvik alması da cabası.
Çelik üreticisi Tosyalı Holding, devlet teşvikli yatırımlarla, devasa sermaye büyüklüğüne ve 22 ülkede 8 fabrikaya ulaşmış durumda. Tosyalı Holdingin, Afrika’da başka işletmelerin yanı sıra Cezayir’de ise devlete ait bir liman işletmesi yaptığı belirtiliyor. Tosyalı Algeria lron Steel Cezayir fabrikasında 2 çelikhane, 1 filmaşin, 1 boru fabrikası, 3 haddehane ve bu tesislere bağlı karbon, oksijen, su tesisleri gibi işletmeler bulunuyor. 700’ü Türkiyeli 5 bin işçinin çalıştığı fabrikada önceki yıllar Cezayirli işçiler ücretlerdeki kesintiler ve çalışma koşullarından dolayı grev yapmıştı. Türkiyeli işçilerin de ücretlerinde 500 dolar kesinti yapılmasıyla gündem olmuştu.
Türkiye’nin yürüyen en büyük sanayi yatırımlarından biri olarak reklamını yapan Tosyalı Demir Çelik Sarıseki Tesisi, ilk ihracatını da Cezayir’e gerçekleştirdi. İhraç edilen ürünler Cezayir’in önemli müteahhitlik firmalarından Cosider Canalisation Spa’nın toplamda 80 bin tonluk Ain Kecha baraj sulaması ve AVAL deniz suyu arıtma projeleri kapsamında kullanılacak.
BAŞSAĞLIĞI DİLEMEKLE YETİNDİ
Patlama sonrası bir açıklama yapan Tosyalı Holding yönetimi, başsağlığı dilemekle yetindi. Yapılan açıklamada, “Olayda 14 çalışma arkadaşımız yaralanmış, yaralı arkadaşlarımız hastaneye sevk edilmiş ve tedavilerine hemen başlanmıştır. Arkadaşlarımızdan 7 kişi taburcu olurken 2’si ağır yaralı olmak üzere 6 kişinin tedavisi de halen devam etmektedir. Söz konusu olay sonrası tedavisi devam eden çalışma arkadaşlarımızdan biri ise maalesef hayatını kaybetmiştir. Yaşanan bu elim olay ile ilgili konu adli mercilere intikal etmiş olup, adli ve idari soruşturma başlatılmıştır. Tosyalı Holding olarak yaşanan bu olaydan dolayı derin bir üzüntü içerisindeyiz. Hayatını kaybeden arkadaşlarımıza Allah’tan rahmet, kederli ailelerine ve Tosyalı Holding çatısı altında çalışan tüm arkadaşlarımıza başsağlığı, yaralı arkadaşlarımıza da acil şifalar diliyoruz” denildi.
AYNI GÜNÜN SABAHI ZİYARET YAPILDI
Tosyalı Demir Çelik fabrikasında meydana gelen patlamadan önce aynı günün sabahı Hatay Valisi Mustafa Masatlı, AKP Hatay Milletvekili Abdulkadir Özel ve İskenderun Belediye Başkanı Fatih Tosyalı, Sarıseki Tesisini ziyaret etti. Ziyarette, yeşil çelik üretim merkezi olan tesiste incelemelerde bulunan Vali Masatlı, Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı’dan üretim çalışmaları hakkında bilgi aldı. Masatlı, Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı’ya başarılı yatırımlarından ötürü teşekkür etti.
SORULMAYAN SORULAR
- Fabrikada ‘bulunulan’ incelemelerde sorulması gereken şu sorular soruldu mu?
- Fabrika kurallara uygun şekilde üretim yapıyor mu?
- İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri alınıyor mu?
- Fabrikaya gitmesi ve denetlemesi gereken iş müfettişlerine ‘Buranın arkasında devlet erkanı var mesajı veriliyor mu?
- Tosyalı patronunun AKP hükümeti ve devlet yetkilileriyle içli dışlı olması, patrona nasıl bir güç veriyor?
