Cami avlusuna bırakılan bebeğin romanı: ‘Bul Beni Anne’

Hasan AKARSU

Dursaliye Şahan, Sivas-Geyikpınar köyü doğumlu olup banka memurluğu, temizlik işçiliği, öğretmenlik ve gazetecilik yapar. Romanlarında ve tiyatro oyunlarında ırkçılık, göçmenlik sorunlarını irdeler. Tottenham Çocukları romanından sonra yayımlanan “Bul Beni Anne” (*) romanıyla 2023 Çiğli Belediyesi Fakir Baykurt Roman Ödülü’nü kazanır. Yazar, bu romanında, 1975’te İstanbul’da Fatih Camisi’nin bahçesine bırakılan sekiz aylık bebeğin kırk yaşlarına değin süren yaşam savaşımını anlatır.

Romanda anlatıcı cami avlusuna bırakılan bebek Cemil’dir. Cami avlusundan karakola götürülür, kimsesi olmadığı için Cemil Uslu adı verilir ve yetiştirme yurduna teslim edilir. Yetiştirme yurdunda korkuyla, baskıyla her gün yediği dayakla büyür cılız, kısa boylu ve ayağı topal Cemil. Duvar dipleri yalnızlığını yüreğinde duyumsar yaşam boyu. Yurtta sevilmez ve çok sevilen çocuk Şeref’i kıskanır. Onda “şeytan tüyü” olduğu için sevildiği söylenir. Cemil de bir gece ceplerinde “şeytan tüyü” ararken yakalanır ve hırsızlıkla suçlanır. Yurtta talihsizce yediği bu hırsızlık damgasını gittiği her yere götürür ve küçümsenir. Yazar, yurt görevlilerinin yetersiz ve yanlış yaklaşımları üzerinde düşündürür okuyucuyu. Çingene Bekir, anne ve babası hapiste olduğu için yurda verilmiştir. O da çingene olduğu için sevilmediğini bilir. Cemil, hırsızlık suçuyla İstanbul’dan Adana’daki yurda sürgün olarak götürülür. Anne ve babası olan, sokaklarda oynayan çocuklara özenir. Uykusunda “Bul beni anne” diye sayıkladığını söyler arkadaşları. İyi yurt müdürleri de vardır, ona yeni ayakkabı alınır. Ayağını ameliyat ettirmek için hastaneye götürülür. Bacağının kesileceğinden korkar. Birçok kez ameliyat edilse de ayağı iyileşmez. Onun ezikliğini duyarak yaşar. Hastane penceresinden atlayıp ölmek ister. Hemşire Aynur Çelik ablasını çok sever. Başka bir yurttayken bir çocuğun künyesi çalınır. Suç Cemil’e yüklenir. Sonra da künye o çocuğun ceketinin astarı arasından çıkar. Haksız yere suçlanır sürekli. Ailesiyle büyüyen çocukları kıskanır. Ruh ve sinir hastanesinde yatar. Suçu “Suç işlememiş olmak”tır. Toplum Cemil’e sürekli suçluluk duygusunu yaşatır.

TOPLUMDAN DIŞLANMIŞLIKLA YAŞAMAK

Çocuklar on sekiz yaşını doldurduğunda yurtlardan çıkarılır. Onlara iş bulmaya çalışılır. İşini benimseyenler başarılı olur, işsiz kalanlar sokaklarda yaşamak zorunda kalır. Cemil, engelli olduğu için askere alınmaz. Girdiği işlerde tutunamaz ve sokaklara düşer. En iyi dostu köpeği Duman’dır. Onunla dertleşir, ağlar. Çöp bidonlarından giyinir, beslenir. Her yerden kovulur. Bu dışlanmışlığı ona acı verir. Adana, Abidin Dino Parkı’nda kalır geceleri. Kuşları sever, kuşların abisidir Cemil. Yaşamda, yurttaki arkadaşlarıyla da karşılaşır. Onların başarılı olduklarını görür. Kimileri görmezlikten gelir, kimileri de alıp evine götürür. Volkan iyi arkadaş çıkar, evine götürür, bakımını sağlar. Askere giden Mehmet de ona sahip çıkar ve kuzeni Derya’yla tanıştırıp evlenmesini ister. Kötü arkadaşları, onu uyuşturucu mafyasına sokmaya çalışır. Cemil namusuyla yaşamayı başarır. Vücuduna “Bul beni anne” diye dövme yaptırmak ister ve annesini bulma umudunu yitirmez. Fatih bölgesinin haritasını alıp ev ev dolaşarak annesini aramayı düşünür. Adana’da seçim konuşmaları sırasında, konuşma yapan Yurt Öğretmeni Yusuf’u anımsar. Onunla konuşup işsiz olduğunu söyler. Öğretmeninin yönlendirmesiyle valiliğe gider. Kısa sürede devlet memurluğuna alınır ve iki hafta sonra Seyhan-Çukurova Lisesine hademe olur. Mutludur ve annesinin sesini duyma özlemiyle yaşama tutunur.

Yazar Dursaliye Şahan, “Bul Beni Anne” romanında, umarsız insanların yaşamını irdeler. Yetiştirme yurtlarındaki yaşamlardan, uygulamalardan örnekler verir. Olumlu ve olumsuz yaklaşımların sonuçlarını değerlendirirken toplumun dışladığı insanların tanınmasına katkıda bulunur. Yalın, akıcı anlatımıyla ilgi çeker. Ünlü Yazar Fakir Baykurt’un yolunda olduğunu kanıtlayan yazarımızı kutlarız.

(*)Bul Beni Anne-Dursaliye Şahan, roman, 2023 Çiğli Belediyesi Fakir Baykurt Roman Ödülü, Literatür Yayınları, eylül 2023, 252 sayfa