Bayhan'dan Yılmaz'a Evrensel soruları: AYM kararlarını uygulamayan BİK hakkında soruşturma açacak mısınız?
EMEP Milletvekili İskender Bayhan, Basın İlan Kurumuna açtığımız davanın 28 Kasım'da görülecek ilk duruşması öncesi Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Fotoğraf: Metin Ekinci
Emek Partisi (EMEP) Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, resmi ilan ve reklam hakkımızı gasbeden Basın İlan Kurumuna (BİK) açtığımız davanın 28 Kasım'da görülecek ilk duruşması öncesi Meclise soru önergesi verdi.
Bayhan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, Anayasa Mahkemesinin (AYM) 10 Ağustos 2022 tarihli "BİK kararlarının cezalandırma aracına dönüştüğü ve bu durumun sistematik bir soruna neden olduğu gözlenmiştir" kararını hatırlattı. Bayhan, Yılmaz'a "AYM kararlarını uygulamayan BİK hakkında soruşturma açacak mısınız" ve "BİK'in alenen AYM'nin ihlal kararına rağmen resmi ilan ve reklam hakkını gasbetmesine karşı bir tutumunuz olacak mı" diye sordu.
"BİK İKTİDARA TAM BAĞIMLI HALE GELMİŞTİR"
BİK'in fikir ayrımı gözetmeksizin tüm gazeteleri desteklemek üzere kurulduğunu hatırlatan Bayhan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 6 Ağustos 2018'de yayımlanan karanameyle Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının yetkilerine BİK'in denetlemesinin eklendiğini belirtti. Bayhan, "Bu hamle kurumu iktidara tam bağımlı hale getirmiştir" dedi.
"KAMU YARARINI İHLAL EDEN HUKUKSUZ BİR KARAR"
Bayhan, BİK'in, 2019 yılında "günlük 4 bin fiili satış adedi" şartını yerine getirmediği iddiasıyla Evrensel'in resmi ilan ve reklam yayınlama hakkını askıya aldığını, 2022'de ise bu hakkı tümüyle iptal ettiğini anımsattı.
"Evrensel okurlarının bayilerden birden fazla gazete satın alması, kurum abonelikleri ve kayıt defterlerinin düzenli tutulmadığı gibi iddialarla gazetenin ilan ve reklam hakkının iptal edilmesi, başta basın özgürlüğü olmak üzere kamu yararını ihlal eden hukuksuz bir karardır" diyen Bayhan, Evrensel'in karara yönelik iki itirazının da reddedildiğini hatırlattı.
"SANSÜRCÜ POLİTİKALARIN DEVAMI"
Bayhan, Evrensel’e yönelik BİK kararının, kanun önünde eşitlik ilkesini ihlal ettiğini belirtti ve iktidar yanlısı olmayan diğer gazeteler üzerinde de baskı kurmaya çalışan sansürcü politikaların bir devamı olduğunu söyledi.
Bayhan, soru önegesinin gerekçesinde, "BİK’in bu kararı ifade özgürlüğünü engellemekte, Evrensel ve iktidar politikalarını eleştiren haberler yapan diğer gazetelerin hedef tahtasına konulmasına yol açmakta ve basın özgürlüğünü engellemektedir. Böylesi hukuksuz bir kararla Evrensel gazetesinin maddi bir yaptırıma maruz bırakılması, mülkiyet hakkının da ihlaline sebep olmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.
İskender Bayhan | Fotoğraf: TBMM
CEVAP BEKLEYEN SORULAR
İskender Bayhan, önergesinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'dan 6 soruya yanıt vermesini istedi:
- "Anayasa Mahkemesi’nin Basın İlan Kurumu’nun Evrensel, BirGün, Cumhuriyet ve Sözcü gazeteleri için aldığı ilan kesme cezalarına dair 10.08.2022 tarihli ihlal kararının gerekçelerinde basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiği ve bunun yapısal sorunlardan kaynaklandığı ifade edilmiştir. Anayasa Mahkemesinin kararında açıkça basın ifade özgürlüğünün ihlal edildiği vurgulanarak 'Basın İlan Kurumu kararlarının düzenleme amacından öteye giderek artık kimi basın mensupları açısından caydırıcı etki yaratabilecek bir cezalandırma aracına dönüştüğü ve bu durumun sistematik bir soruna neden olduğu gözlenmiştir' denilmiştir. Evrensel gazetesinin resmi ilan ve reklam yayımlama hakkının AYM’nin 10.08.2022 tarihli ihlal kararına rağmen iptal edilmesinin nedeni nedir?"
- AYM kararlarını uygulamayan Basın İlan Kurumu hakkında soruşturma açacak mısınız?
- Tüm gazetelere eşit mesafede olma yükümlülüğü olan Basın İlan Kurumu’nun diğer gazetelerin bayilerden tek tek ya da toplu alınıp alınmadığını ya da abonelik, dağıtım süreçlerini aynı 'detaycılık' ile takip etmediği açıktır. Basın İlan Kurumu, bir idari kurum olarak idari işlemlerde eşit davranma yükümlülüğünü ve kuruluş amacını, Evrensel gazetesinin resmi ilan ve reklam hakkını iptal ederek ihlal etmektedir. Söz konusu muhalif gazeteler olduğu zaman adeta 'suç' üretmek için yapılan denetim, yaptırım ve cezalar; Basın İlan Kurumunun hükümete yakın bir basın mahkemesi, basın savcısı, basın hakimi gibi davrandığına işaret etmektedir. Basın İlan Kurumunun bu tutumu iktidar politikalarını eleştiren gazetelerin susturularak yayın yapamaz hale getirilmesini mi hedeflemektedir?
- Sınırlı sayıda yapılan denetimlere göre karar verilerek son derece ağır bir yaptırım olan resmi ilan ve reklam yayımlama hakkının iptal edilmesine karar verilmesi idari kararların ‘ölçülülük’ ilkesine de aykırılık teşkil etmektedir. Denetim raporları gerçek durumu yansıtmaktan uzak olduğu gibi, yüzlerce, binlerce bayi içerisinden oldukça sınırlı ve azınlıkta kalan birkaç bayi sayısını içermektedir ve tüm durumu kapsayıcı nitelikte değildir. Basın İlan Kurumu, bayilerden alınan gazeteleri kimlerin aldığını, hangi kişilerin birden fazla gazete aldığını ve bu gazetelerin nerelere götürüldüğünü nereden bilmektedir?
- BİK, daha önce birçok kez yaptığı denetimlerde Evrensel gazetesinin satışlarına ilişkin böyle bir uygulamaya gitmemiştir. Gazetenin daha çok okura ulaşması konusunda Evrensel gazetesinin okurları tarafından sahiplenilip dağıtılan bir gazete olmasını bütün gazetelere örnek olarak göstermiştir. 2019’da ise bu tutumunu değiştirmiştir. 6 Ağustos 2018’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan kararname ile Basın İlan Kurumunu denetleme yetkisi Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına bağlanmıştı. Kurumun bizzat AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un güdümüne girmesi ile iktidar yanlısı olmayan gazetelere verilen cezalar rekor düzeye ulaşmıştır. Kurumun yapısının ve kadrolarının iktidarın tercihlerine göre değiştirilmesinin Evrensel gazetesi başta olmak üzere iktidar politikalarını eleştiren gazetelere yönelik ceza ve yaptırımların sayısının artmasında bir etkisi olmuş mudur?
- Evrensel’in, Basın İlan Kurumunun resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etmesine dair açtığı davanın ilk duruşması 28 Kasım’da görülecek. Basın İlan Kurumunun alenen Anayasa Mahkemesinin ihlal kararına rağmen resmi ilan ve reklam hakkını gasbetmesine karşı bir tutumunuz olacak mı?"
(MEDYA SERVİSİ)
