Üçüncü çeyrek büyüme rakamları açıklandı: Kâr, faiz, rant kazandı!

Türkiye ekonomisi 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 ile beklentilerin üzerinde büyüdü. Son 12 ayda yıllık bazda yüzde 5’e yakın büyüyen Türkiye ekonomisinde emeğin aldığı pay yüzde 30’da kalırken, kâr, faiz ve rant gelirlerinden oluşan sermaye payı yüzde 48’e yükseldi. Ayrıca 2023 yılı üçüncü çeyreğinde devletin topladığı net vergiler yüzde 16,5 arttı. Tarım ise 9 aylık dönemde yüzde 0,1 küçüldü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. GSYH 2023 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5,9 arttı.

VERGİLER HALKI SOYDU

GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; inşaat yüzde 8,1, sanayi yüzde 5,7, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 5,1, hizmetler yüzde 4,3, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,7, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 2,2, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 1,7 ve tarım sektörü yüzde 0,3 artarken mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 2,5 azaldı. Ürün üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar ise yüzde 16,5 arttı.

EKONOMİK BÜYÜKLÜK 7,6 TRİLYON LİRA

Üretim yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla tahmini, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 79,8 artarak 7 trilyon 681 milyar 432 milyon TL oldu. GSYH’nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 295 milyar 815 milyon olarak gerçekleşti.

TÜKETİM YÜZDE 11,2 ARTTI

Hanehalklarının nihai tüketim harcamaları 2023 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 11,2 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 14,7 arttı.

EMEĞİN ALDIĞI PAY GERİLEDİ

2023 yılı ikinci çeyreğinde emeğin milli gelirden aldığı pay yüzde 34,2 iken, üçüncü çeyrekte emeğin milli gelirden aldığı pay yüzde 32,2’ye düştü. Sermayenin milli gelirden aldığı payı ifade eden net işletme artığı/karma gelir kalemi ise aynı dönemde yüzde 43,8’den yüzde 47’ye yükseldi. 

PATRONLARIN YATIRIMI ARTTI

Türkiye’nin sıkılaşma döngüsü içinde geçen üçüncü çeyreğinde yatırımlardaki büyüme dikkat çekti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yılın üçüncü çeyreğinde yatırımlar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,7 ile en hızlı büyüyen kategori oldu.

Türkiye ekonomisinin yüzde 5,9 büyüdüğü üçüncü çeyrekte yatırımların katkısı 3,4 puan olarak kaydedildi.

Yatırımların detayına bakıldığında makine-teçhizat yatırımlarındaki hızlı artış dikkat çekti. Üçüncü çeyrekte makine-teçhizat yatırımları bir önceki yıla göre yüzde 23,7 arttı. Böylelikle bu kategoride 2021’in ikinci çeyreğinden bu yana en yüksek artış izlendi.

İnşaat yatırımlarında da ivme görüldü. TÜİK verilerine göre inşaat yatırımları yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 7,9 ile son 4 çeyreğin en hızlı büyümesini kaydetti.(EKONOMİ SERVİSİ)