Dünya AIDS Günü | Anonim HIV testleri neden gerekli?

Merve TUR
İstanbul

1 Aralık günü; HIV (Human Immunodeficiency Virus / İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) farkındalığını arttırmak için Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından, HIV ile yaşayan insanlara desteği göstermek, tedaviye erişimi olmadığı için hayatını yitiren kişileri anmak amacıyla 1988’de ‘Dünya AIDS Günü’ olarak kabul edildi.

Türkiye’de 2017 yılında Başkent Üniversitesi/HATAM tarafından yapılan ‘HIV ve AIDS Farkındalık Araştırması’ sonucunda toplumun yüzde 77’si, HIV hakkında doğru ve güncel bilgiye sahip değil. Toplumda damgalanma ve deşifre edilme kaygısı nedeniyle insanlar HIV testi yaptırmak için bir sağlık kuruluşuna başvurmaya çekiniyor. Bu nedenle de testlerin kimlik bilgisi alınmadan yapılması önemli.

Türkiye’de HIV tanısı alan kişilerin sayısı her geçen yıl artarken, henüz test yaptırmadığı için tanı almamış binlerce kişi olduğu tahmin ediliyor. HIV, kişilerin durumlarından haberdar olmaması nedeniyle de yayılmaya devam ediyor.

“ÜCRETSİZ VE ANONİM TESTLER HER ŞEHİRDE OLMALI”

Ücretsiz ve kimlik bilgilerinin verilmeden HIV testi mümkün. Pozitif-iz Derneği’nin ‘Bi Teste Bakar! HIV Testi Kampanyası’ dışında, anonim ve ücretsiz olarak Gönüllü Danışmanlık ve Test Merkezleri olan: İstanbul Şişli ve Beşiktaş Belediyesi, Ankara Çankaya Belediyesi, İzmir Konak Belediyesi, Bursa Nilüfer Belediyesi, Mersin Büyük Şehir Belediyesi ve Diyarbakır Üniversitesi Yaşam Merkezi’nde yaptırmak mümkün.

Pozitif-iz Derneği Kurucu Üyesi Çiğdem Şimşek, HIV tanısı almaktan çekinerek test yaptırmamanın hem kişilerin sağlıklarını kaybetmesine,  hem de tedavi almadıkları (HIV baskılanmadığı) için korunmasız cinsel yolla başkalarına da aktarmalarına neden olabileceğini aktardı.

Şimşek, testlerin yaygınlaştırılmasının altını şu sözlerle çizdi: “Bu merkezlerin Türkiye genelinde her şehirde olmasının elzem bir ihtiyaç”

HIV POZİTİF DURUMUNDA NELER OLUYOR?

Testi pozitif çıkan kişilerin daha sonraki sürecinin nasıl işlediğine dair ise Şimşek, şunları söyledi;

“Testi pozitif çıkan kişilere Derneğimiz tarafından akran desteği yani HIV ile yaşayan ve bu konuda donanımlı bir danışman tarafından destek sağlanıyor. Ön testi pozitif çıkan kişiler, kesin tanıyı koyan doğrulama testini yaptırmaları için bir sağlık kuruluşuna yönlendiriliyor.

Kişiler tanılarını netleştirdikten sonra HIV tedavilerine başlamak ve devam etmek üzere HIV takibi yapan bir enfeksiyon kliniğinde kontrollerine devam ediyor. Tüm bu süreçlerde Pozitif-iz Derneği destek ve danışmanlık hizmetleri vermeye devam ediyor”

Tedavi alan HIV pozitiflerin ‘Belirlenemeyen=Bulaşmayan’ (B=B) ile cinsel yolla bulaştırıcılığının da önüne geçmek mümkün. B=B ilaçlarını düzenli kullanan ve viral yükü en az altı aydır baskılanmış olan pozitif kişilerin, virüsü korunmasız cinsel ilişki yoluyla hiç kimseye bulaştırmayacaklarının bilimsel olarak kanıtlandığı anlamına geliyor.

“DAMGALANMA KAYGISI NEDENİYLE KİŞİLER TEST YAPTIRMAYABİLİYOR”

Devlet veya Üniversite hastanelerinde kişilerin TC kimlik numaraları üzerinden işlem yapılmasından dolayı birçok kişinin test yaptırmamasına bu nedenle zamanında gerekli önlemlerin alınamamasına neden olabiliyor. Evli ya da bekar, korunmadan cinsel ilişkiye giren herkesin düzenli olarak HIV testi yaptırmasının gerekliliğine dikkat çeken Şimşek şunları söyledi:

“HIV ile yaşayan kişiler arasında toplumun her kesiminden insan bulunuyor. Kadın, erkek, genç, yaşlı, işçi, yönetici, manav, kasap, çiftçi, öğrenci, öğretmen, hâkim, hükümlü, kısacası her yaştan, her ırktan, her dini inançtan, her cinsiyet kimliği ve yönelimden, her meslek grubundan insan var”

Şimşek son olarak HIV testi yaptırmanın önemini şu sözlerle aktardı: “HIV testi yaptırmaktan çekinmeyin. Başarılı ilaç seçenekleri sayesinde herkes gibi yaşamak mümkün. HIV; hava yoluyla, sarılmakla, dokunmakla, öpüşmekle, aynı kaptan yemek ve içmekle, hayatı paylaşmakla bulaşmaz. HIV, uzun yıllar belirtisiz seyredebileceği için düzenli HIV testi yaptırmak hem kişinin ve hem de toplum sağlığını korumanın en etkili yolu”