Yabancılara vatandaşlık satışı konuta endekslendi
Yabancılara gayrimenkul yoluyla vatandaşlık verilen düzenlemedeki "taşınmaz" ibaresi, "kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş ya da üzerinde yapı bulunan arsa vasıflı taşınmaz" olarak değiştirildi.
Fotoğraf: Ali Aksoyer/DHA
Taşınmaz alımıyla yabancılara Türk vatandaşlığı verilmesine ilişkin yönetmelikte yapılan değişiklik Resmi Gazete'de yayımlandı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan kararda şu ifadeler yer aldı:
Ekli "Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in yürürlüğe konulmasına, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 46 ncı maddesi gereğince karar verilmiştir.
TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNUNUN UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1- 11/2/2010 tarihli ve 2010/139 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 20 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "döviz tutarındaki taşınmazı" ibaresi "döviz tutarındaki kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş ya da üzerinde yapı bulunan arsa vasıflı taşınmazı” şeklinde değiştirilmiştir."
Yönetmelik hükümlerinin Cumhurbaşkanı tarafından yürütüldüğü ifade edilen kararda, yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girdiği belirtildi.
250 BİNDEN 400 BİN DOLARA ÇIKARILMIŞTI
Yabancılara Türk vatandaşlığı verilmesine ilişkin yakın zamandaki önemli değişiklik 2022 yılı başında yapılmıştı. Yabancıların Türkiye'de iş yeri kurma gibi girişimlerinde vatandaşlık verilmesinin belirlendiği düzenlemede en az 250 bin Amerikan Doları ve karşılığı döviz tutarındaki taşınmaz alımının vatandaşlık için yeterli olacağı belirtilmişti.
12 Mayıs 2022'de yayımlanan yönetmelikle 250 bin dolarlık tutar 400 bine çıkarılmıştı. Yönetmeliğin yayım tarihinden 1 ay sonra yürürlüğe gireceği belirtilmişti. Bununla darboğazdaki ekonominin söz konusu bir aylık süreçte yabancılara konut satımı ile canlandırılmasının hedeflendiğine dair yorumlar yapılmıştı.
Son değişiklikte adı geçen "kat irtifakı", mevzuatta "arsa üzerinde başlanacak inşaata yönelik mülkiyet hakkı" olarak tanımlanıyor. Yapılan değişiklikle, eskiden boş arazi ve tarlaları da kapsayan "taşınmaz" tabirinin kapsamı daraltılmış oldu. Söz konusu şarta göre vatandaşlık verilmesi için, üzerinde kat mülkiyeti ya da yapı bulunan veya inşaat başlatılmak üzere tapu mülkiyeti tahsis edilen arazilerin satışı asıl olacak. Değişiklik, sıkışan ekonominin yabancılara vatandaşlık satarak inşaat sektörü üzerinden canlandırılması çabası olarak değerlendirilebilir.
ÇOK SAYIDA USÜLSÜZLÜK YAŞANIYOR
Taşınmaz satın alan yabancılara vatandaşlık verilmesi uygulamasının çok sayıda usülsüzlüğe de sahne olduğu belirtilmişti. Ülke genelinde gayrimenkullerin değerinin bu amaçla birkaç ayda yüzlerce kat şişirildiğine dair örnekler birbiri ardına geldi. Gazeteci Murat Ağırel bu yılın ocak ayında Cumhuriyet'te yayımlanan yazılarında usülsüzlüklere dikkat çekmiş, çok sayıda bilgi paylaşmıştı. Yazılarda sırf yabancılara vatandaşlık verilmesinin koşullarını sağlamak üzere aracı şirketler kurulduğu, bu "değerleme" şirketleri aracılığı ile ucuza alınan gayrimenkullerin kat kat fazla değerde gösterilerek satıldığı belirilmişti.
Örneğin Temmuz 2022'de Kırıkkale'de 91 bin 500 Türk Lirasına alınan bir arazinin değerinin 4 ay sonra 244 kat artarak 22.8 milyona çıkarıldığı; üzerinde kat mülkiyeti ve kat irtifakı olan bu arazinin bölünerek 7 milyon dolar üzerinde tutarla yabancılara satıldığı ortaya çıkmıştı. 7 milyon bedeli ise tesadüf değildi, vatandaşlık verilmesi için yeterli olan 400 bin dolara tekabül ediyordu.
KIRMIZI BÜLTENLE ARANAN SUÇ ÖRGÜTÜ LİDERLERİ BİLE TÜRK VATANDAŞI OLMUŞTU
Söz konusu meblağ da göz önüne alındığında uygulamanın, ülkelerindeki savaş ve insanlık dışı koşullar nedeniyle Türkiye'ye sığınan mültecilere değil, parası olan yabancılara Türkiye pazarına açılırken çok daha fazla olanak sunmak için hayata geçirildiği değerlendirmeleri yapılmıştı. Vatandaşlık verilenler listesine Ortadoğu ve Avrupa ülkelerinden çok sayıda sermayedar eklenmiş, hatta kırmızı bültenle arandığı ortaya çıkan bazı suç örgütü liderlerine dahi vatandaşlık verildiği ortaya çıkmıştı.
Uyuşturucu ticareti, silah kaçakçılığı, uluslararası kara para aklama gibi işleriyle bilinen bu kişiler Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı alarak hem ülkede ellerini kollarını sallayarak işlerini görebiliyor hem de yakalanmaları durumunda iade edilmemenin garantisini almış oluyordu.
"Comanchero" adıyla biline suç örgütüne yönelik operasyon sonrasında tutuklanan örgüt lideri Hakan Ayık ile çalışan eski polis M.S.'nin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını pazarlamak ve oturum izni sağlamak adına 2016 yılında V.H.M. Danışmanlık adında bir şirket kurduğu ortaya çıkmıştı. Sözcü'den İsmail Saymaz'ın aktardığına göre eski polis M.S. ifadesinde Hakan Ayık ile 2017 yılında tanıştığını belirterek “Ayık, bana çevresinde bulunan, oturum izni ve vatandaşlık alacak kişileri yönlendirdi” ifadesi yer almıştı. Oturum izni ve vatandaşlık alan kişiler arasında ise suç örgütü Comanchero'nun liderlerinden Duax Hohepa Ngakuru, Hakan Ayık'ın eşi Fabienne Flenur Reis ve Nikolaj Ankov gibi kırmızı bülten ile aranan isimlerin yer aldığı belirtilmişti.
Kasım ayında İstanbul Üsküdar’da lüks rezidansına yönelik operasyonda yakalanan Hırvar kökenli kokain baronu Nenad Petrak'ın da İstanbul Yenibosna'da lüks bir rezidanstan daire alarak vatandaşlık aldığı ortaya çıkmıştı.
Yine yakın zamanda yapılan operasyonlarda Hollandalı uyuşturucu baronu Jos Leijdekkers’in sağ kolu İsaac Bignan tutuklanmıştı. İsaac Bignan’ın eşi ve çocuklarının suç örgütüne hareket kolaylığı sağlaması için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı yapıldığı öne sürülmüştü.
Dubai’de Sedat Peker’e suikast girişimi suçlamasıyla tutuklanan İranlı Ahmet Nazari’ye de vatandaşlık verildiği ortaya çıkmıştı. Nazari, Almanya merkezli büyük bir dolandırıcılık örgütü yöneten ve kırmızı bültenle aranıyordu.
Marmaris’te parkta bulunan para dolu çantasını almak üzere gittiği karakolda gerçek kimliği tespit edilen İsveçli uyuşturucu kaçakçısı Rawa Majid’in Miran Othman adıyla vatandaşlık aldığı ortaya çıkmıştı.
İstanbul Mecidiyeköy’de 8 Eylül 2022’de Sırp uyuşturucu baronu Jovan Vukotiç’e sahte isimle oturum izni verildiği; Sırp uyuşturucu baronu Zeljko Bojaniç’in de sahte isimle oturum izni alıp 8 yıl boyunca Türkiye’de yaşadığı ortaya çıkanlar arasındaydı. (İstanbul/EVRENSEL)
