Dikey mimari ve yapı elemanları

Beyza ERGÜR

İTÜ Kent ve Kentlileşme Kulübü

Konutlar, ilk çağdan günümüze kadar barınma ihtiyacını karşılamak üzere her zaman dönüşüm geçirmiş; siyasi, ekonomik, teknolojik ve sosyal güçlerin etkisi altında evrilmiş yapıtlardır. Günümüzde, bireysel taleplerin ve yaşam koşullarının değişmesiyle birlikte konut sayılarında da artış gözlemlenmektedir. Bu durum, şehir silüetlerini çok katlı konutlar ve iş merkezleriyle doldurmuş durumda. Artık dünya genelinde de yüksek katlı binalara sıkça rastlanmaktadır.

NEDEN YÜKSEK BİNALARA İHTİYAÇ DUYUYORUZ?

Bu soruya en yaygın cevap, birçok şehirde yaşam alanının kısıtlı olması. Artan iş hacmi, nüfus artışı ve teknolojik ilerlemeler, kat sayılarını zirveye taşıyor. Ancak, bu zirveye çıkmanın getirdiği avantajların yanı sıra, yüksek binaların beraberinde getirdiği olumsuzlukları göz ardı etmek pek mümkün değil.

Modern yaşamın belirleyici bir özelliği, her şeyin en büyüğüne ulaşma arzusu. Teknolojik ilerlemelerle binalara her geçen gün yeni katlar eklenirken, anlamı sadece daha fazla beton ve çelikle çevrili bir yaşam alanına sahip olmak oluyor. Peki, bu teknolojik “gelişmelerin” malzemeler üzerindeki etkileri nelerdir? Metal kaplamalar, yüksek donanımlar ve cepheler için izolasyon malzemeleri gibi iç yapı elemanları, radyasyonu içine çeken canavarlara dönüşüyor. Sentetik izolasyon malzemeleri, doğal havalandırmayı engelleyip içeride yaşayanları soluk soluğa bırakıyor.

ELEKTROMANYETİK ALAN KİRLİLİĞİ

Elektrik kabloları ve bu kabloların beslediği makineler, bir “kirli elektrik alanı” oluştururuyor. Bu, ofislerde ve dairelerde bir salgın gibi yayılıyor. Aydınlatma armatürlerinin yaydığı titreşimler ve ısılar insan sağlığına verdiği zarar, artık Dünya Sağlık Örgütü'nün “kanserojenler” listesinde bile bulunuyor.

Günümüz mimarisinde sıklıkla karşılaşılan bir yapı malzemesi olan cam, enerji kaynaklarının verimli kullanılmasına olanak sağlamakla birlikte, bazı durumlarda sorunun kendisi de olabiliyor. Örneğin, Polat Towers yangınında dış cephe 3,5 dakikada hızla yanarak, yüksek katlardaki yangın söndürme ve tahliye çalışmalarını engelledi. Bu durum, yüksek katlı binaların itfaiye merdivenlerinin ulaşım sınırlarının bir başka negatif etkisi. Yangın durumlarında dumandan boğulma ve zehirlenme tehlikesi, yanma tehlikesinden daha büyük bir kabusu ifade ediyor.

Çok katlı binalar birçok avantajı beraberinde getirirken, her geçen gün yeni bir sorunu da yaratıyor. bu Nihayetinde, binalarda kullanılan bu malzemelerin zararları ilerleyen teknoloji sayesinde azaltılabilir veya çok katlı binalara olan bu saçma talepten nihayet vazgeçilir.