Denetimsizlik ve enflasyon zehirlenmelerin önünü açıyor

Eylem NAZLIER
İstanbul

Ondan fazla yurtta son bir ay içinde toplu gıda kaynaklı zehirlenmeler yaşandı. KYK yurtlarında ve bununla birlikte ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki yemekhanelerde de öğrencilere verilen ya da okul kantinlerinde satılan ürünlerden zehirlenmeler sık sık gündeme geliyor. Şans eseri bu zehirlenmelerde herhangi bir can kaybı yaşanmadı ancak, böyle bir olay sonucunda toplu ölümlerin yaşanması riski giderek artıyor. Gıda güvenliği sorununu ve toplu yaşanan alanlarda gıda güvenliğinin nasıl sağlanacağını TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Üzümcü ve TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı İbrahim Uğur Toprak ile konuştuk.

"GIDA GÜVENLİĞİ İŞLETMELERİN İNSAFINA BIRAKILDI"

Türkiye’de gıda güvenliğinin tamamen işletme sahiplerinin insafına bırakıldığını vurgulayan Üzümcü, “Gıda kaynaklı zehirlenmeler yeterli tedbir ve kontrol olduğunda tamamen önlenebilir ve ortadan kaldırılabilir risklerdir. Ülkemizde gıda kontrol ve denetim sistemlerine yeterince personel ayırılmadığı ve etkin bir denetim mekanizması oluşturulmadığı için gıda güvenliği işletme sahiplerinin insafına bırakılmaktadır. Diğer yandan, özelleştirmenin gereksiz ve kötü bir örneği olarak, KYK yurtlarında yemekhaneler özel sektöre ihale yolu ile verilmekte, enflasyonist ortamda gıda gibi insan sağlığını doğrudan ilgilendiren yemekler aşırı rekabetten dolayı düşük ücretlere verilmektedir” dedi. Böylece işletmelerin gıda güvenliğini sağlayacak masraflardan kaçındığına ya da en alt düzeyde uyguladığına dikkat çeken TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yaşar Üzümcü, “Hem ucuza yemek hizmeti satın almaya çalışıp hem de işletmelerden güvenli gıdalar üretmesini beklemek gerçekçi değildir. Bunu maalesef her gün yaşanan zehirlenmelerle görmekteyiz” şeklinde konuştu.

"GIDA MÜHENDİSİ BULUNDURULMALI"

Yerinde üretim yapan toplu tüketim yerlerinde herhangi bir teknik personel çalıştırma zorunluluğunun olmayışını eleştiren Üzümcü bu durumun riskleri artıran unsurlardan biri olduğunu söyledi. Üzümcü, “Güvenli gıda üretimi teknik ve mühendislik eğitimi gerektiren ve tüm detayları dikkate alarak riskleri en aza indiren kişilerce kontrol altında üretilmesi gereken ürünlerdir. Her önüne gelenin, binlerce insanın tüketeceği ürünleri üretebileceği bir işletme modeli ile bu işleyiş düzgün yürümeyecektir. Mutlaka bu işletmelerin tümünün başında üretimi kontrol ve gözetim altında gerçekleştirecek gıda mühendisleri bulundurma zorunluğu olmalıdır” ifadelerini kullandı.

"İLK KRİTER FİYAT DÜŞÜRMEK"

Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı İbrahim Uğur Toprak, yemek hizmeti alan kurumların bir bölümünde ilk ve olmazsa olmaz kriterin fiyatları düşürmek olduğunu dile getirdi. Toprak, kaliteli ve hijyenik koşullarda üretim yapmayan birçok yemek firması ise, düşük fiyatlarla yemek yemek isteyen bu firmalara yönelik hizmet verdiği için; kayıt dışı, merdiven altı, kalitesiz, sağlıksız ve hijyenik olmayan koşullarda üretilen, gramajı düşük ve bol karbonhidratlı menüler ile pek çok çalışanın sağlığını tehdit ettiğini söyledi. Toprak, yemek hizmetinin verilmesi için bir işletmenin sahip olması ve sağlaması gereken şartların, hizmet alımı yapanların “fiyat politikaları” sebebiyle görmezden gelinmesinin önlenmesinin, toplum sağlığının korunması açısından gerekli olduğuna dikkat çekti.

"HER AŞAMADA KONTROL GEREKTİRİR"

Toplu beslenmeyi gerçekleştiren mutfak işletmeciliğinin, birçok sistemi içine alan ve her aşamada kontrol gerektiren bir süreç olduğunu vurgulayan Toprak, “En son elde edilen ürün yemek gibi görünse de sistemin kapsamı ürün ile birlikte; kaliteli ham madde alımı, uygun depolama şartları, uygun ekipman kullanımı, sağlıklı ve uygun koşullarda işleme ve sunum, eğitimli personelin çalıştırılması şekilde gerçekleştirilmektir. Ancak gerekli koşulları sağlayan mutfaklarda kaliteli ve güvenli yemek üretimi yapılabilir” diye konuştu.