Toplu sözleşme kapsamında çalışan işçilerin ücreti yoksulluk sınırının yarısı etmedi
Türkiye’de ortalama ücret ve bir toplu iş sözleşmesi kapsamında çalışan işçilerin aldığı ortalama ücret yoksulluk sınırının altında kaldı.
Fotoğraf: Kenan Çetin/Evrensel
Yoksulluk sınırının 25 bin 365 lira olduğu 2022 yılı kasım ayında Türkiye’de ortalama net ücret 7 bin 630 lira oldu. Buna göre Türkiye’de çalışan milyonlarca işçi ve emekçi yoksulluk sınırının sadece yüzde 30’u kadar ücret ya da maaş aldı. İşçi ve emekçiler yoksulluk sınırının üzerinde ücret istedi. İşçilerin yalnızca yüzde 2,3’ü toplu sözleşme kapsamında çalıştı. Toplu sözleşmenin imzalandığı işyerlerinde brüt ortalama ücret 18 bin 266 lira oldu. Sendikaların imzaladığı sözleşmelerde brüt ücret ortalaması dahi 25 bin 365 lira olan yoksulluk sınırını aşmadı.
Türkiye’de milyonlar 2024 asgari ücret zammı için heyecanlı bekleyişini sürdürürken Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan veriler, Türkiye’de artan gelir adaletsizliğini bir kez daha ortaya koydu.
Geçen yıl kişi başı aylık ortalama brüt kazanç 12 bin 450 TL olarak gerçekleşti.
2022 Kasım ayı referans alınarak yapılan bu çalışmada toplamda aylık ücretli çalışılan saat 201,3 olarak gerçekleşti. Sonuçlar incelendiğinde erkekler için aylık ücretli çalışılan saat 206,3 olarak gerçekleşirken kadınlarda aylık ücretli çalışılan saat 191,0 olarak gerçekleşti.
KADIN-ERKEK EŞİTSİZLİĞİ GÖZE ÇARPTI
2022 yılı aylık ortalama kişi başı brüt ücret-maaş toplamda 11 bin 143 TL olarak gerçekleşti. Ücretli çalışan erkekler aylık ortalama 11 bin 233 TL kişi başı brüt ücret-maaş alırken, kadınlar aylık ortalama 10 bin 961 TL brüt ücret-maaş aldı.
Aylık ortalama kişi başı kazanç toplamda 12 bin 450 TL olarak gerçekleşti. Ücretli çalışan erkekler için aylık ortalama kişi başı kazanç 12 bin 487 TL olurken, kadınlar için aylık ortalama kişi başı kazanç 12 bin 376 TL oldu.
Kazanç Yapısı İstatistikleri sonuçlarına göre, 2022 yılında yıllık ortalama brüt kazanç 144 bin 390 TL oldu. Bu değer, erkeklerde 147 bin 446 TL ve kadınlarda 138 bin 366 TL oldu.
Kazanç düzeylerinin hem erkeklerde hem de kadınlarda eğitim durumu ile doğru orantılı olarak yükseldiği görüldü. Eğitim durumuna göre en yüksek yıllık ortalama brüt kazancı yükseköğretim eğitim düzeyine sahip olanlar elde etti. Bu eğitim düzeyinde yıllık ortalama brüt kazanç erkeklerde 207 bin 112 TL, kadınlarda ise 171 bin 568 TL oldu.
En yüksek yıllık ortalama brüt ücret-maaşı yükseköğretim eğitim düzeyine sahip olanlar elde ederken, bu eğitim düzeyinde erkeklerin brüt ücret-maaşı 175 bin 463 TL, kadınların ise 145 bin 387 TL olarak gerçekleşti. (EKONOMİ SERVİSİ)
ÜCRETLİLERİN YALNIZCA YÜZDE 2,3’Ü TOPLU SÖZLEŞME KAPSAMINDA
TÜİK verilerine göre toplu iş sözleşmesi (TİS) kapsamında olan işçiler, toplam işçilerin yalnızca yüzde 2,3’ünü kapsıyor. Toplu iş sözleşmesinin olduğu işletmelerde ortalama saat ücreti 72 lira olurken, sözleşmenin var olmadığı işletmelerde ortalama saat ücret sadece 55 lira oldu.
Toplu sözleşmenin imzalandığı işyerlerinde brüt ortalama ücret 18 bin 266 lira oldu. Buna göre brüt ücret ortalaması dahi 25 bin 365 lira olan yoksulluk sınırını aşmadı.
Kadın işçilerin yalnızca yüzde 1,2’si TİS kapsamında çalışırken, erkek işçilerin yüzde 2,9’u TİS’e bağlı çalışıyor.
