"Ek iş yapmadıkça geçinmek mümkün değil"

Ceylan GEÇGİN
Ankara

Sincan’da asgari ücretin belirlenmesinin ardından işçi servisleri duraklardan öfke ve endişeyle kalktı. Asgari ücretin belirlenme sürecini “tiyatro” olarak değerlendiren işçiler, açıklanan rakamın beklentileri karşılamamasına öfkeli. Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan’ın açıklamasının ardından Türk-İş Başkanı Ergün Atalay’ın uzlaşma sağlanamadığını söylemesini de “tiyatronun parçası” olarak yorumlayan işçiler, temel tüketim maddelerine yapılması beklenen zamların durdurulmasını istiyor. İşçilerin bir kısmı da açıklanan asgari ücret zammından memnun olmadığı için konuşmaktan kaçınıyor.

20 senelik bir işçi “Türk-İş ne zaman işçiyi temsil etmiş ki? Patronlar birbirini tutuyor, işçiler niye tutmuyor?​” diyerek tepkisini ifade etti.

Asgari ücretin 2 lira küsuratına işçiler geçim dertleri arasında espri ile yaklaşıyorlar. Bir işçi “17 binini AVM’lerde harcayıp 2 lirasını da biriktireceğim” derken bir diğeri “Dünden beri iki lira için yatırım tavsiyelerine bakıyorum” diyor kinayeyle.

Asgari ücret görüşmelerinin başlangıcından bu yana sık tartışılan konulardan biri de temel tüketim maddelerine yapılan zamlardı. Görüştüğümüz işçilerden biri “Asgari ücret şimdiden eridi. Eğer tek zam yapılacaksa az 20 bin vermeliydi. Asgari ücret artışından sonra yine çarşı pazar zamlanır” derken işçilerin çoğu “Ücretlerin artmasından önce yapılan zamların durdurulmasını, geri alınmasını istiyoruz” dedi. Bir işçi ise “Zamları fırsatçılar yapıyor, devlet ne yapsın” yorumunda bulundu.

"EK İŞSİZ GEÇİNMEK MÜMKÜN DEĞİL"

Sohbet ettiğimiz işçilerin büyük bölümü asgari ücret veya biraz üzerinde bir ücretle geçim sağladıklarını ifade ederek “Ek iş ya da mesailer olmasa geçinmemiz mümkün değil” diyor. “Mesailerle şimdi açıklanan asgari ücreti anca alıyorum” diyen bir Trendyol işçisi de tek ücretle aile geçindirmenin mümkün olmadığını söylüyor. Sincan’da artan kira zamlarına dair “Aslında Sincan içi bir düzenleme yapsalar, ‘Burada kiralar 6 bin lirayı geçmeyecek’ deseler o zaman rahat ederiz. Ama bu açıkladıkları ücretle 12 bin lira kira vermemizi bekliyorlar, bir de üzerine yüzde 25 zam sınırını temmuzda kaldıracaklarını söylüyorlar” diyor öfkeyle.

"BAŞIMIZDAKİLER GİTMEDİKÇE BUNLARI DAHA ÇOK YAŞARIZ"

Üniversite mezunu bir genç kadın ise “Asgari ücrete fabrikada çalışmak ağırıma gidiyor. Asgari ücret olarak verdikleri de ancak bir kira parası ediyor” diyerek tepki gösterdi. Sincan OSB’de çalışan başka bir genç kadın da “Başımızdakiler gitmedikçe biz bunları çok yaşarız. Ben seçimlerde ailemi de ikna etmeye çalıştım ama vazgeçiremedim” diyor. Devamında görüştüğümüz tecrübeli bir kadın işçi de “Ellerim kırılsaydı da oy vermeseydim diyorum. İlk seferinde Kılıçdaroğlu’na oy verdim ama ikinci turda yine Erdoğan’a oy verdim. Ailemin de üzerimde baskısı oldu. Hadi ben geçiniyorum iyi kötü ama bu ücretle ev geçindirmeye çalışanlar var; doktor, öğretmen bile ek iş yapar hale geldiyse bu memleketin hali kötüdür” diyor. Hükümeti savunan bir işçi de “Tayyip ile alakası yok, o istese verirdi. İşveren vermek istemedi. Serbest piyasa öyle olmuyor” yorumunu yapıyor.

"EMEKLİ OLDUM, ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYORUM"

Geçtiğimiz sene asgari ücret açıklandıktan sonra görüştüğümüz bir işçi yanımıza gelerek “Bir senede geldiğimiz durum daha kötüye gidiyor. Demek ki bize müstahak, hâlâ seçmeye devam ediyoruz” ifadelerini kullandı. Emekli olduğu halde çalışmaya devam eden işçinin çalıştığı fabrikadaki MESEM programında olan Kadir ise “Şimdi asgari ücretin 1/3’ünü alıyoruz. Ben aldığımın yarısını aileme veriyorum. Çalışmaktan memnunum, liseden mezun olduktan sonra usta olarak daha fazla para kazanacağım” diyor.

Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden işçi ise gençlere “4 gün işe gidip bir gün okula gitmekle hayat kurtarılmaz, bak bana hâlâ çalışıyorum” diye yanıt verdi.