'Yeni Türkiye'nin katil otobanı

Eylem NAZLIER
İstanbul

Çevre örgütlerinin ve meslek odalarının yapımına karşı çıktığı Kuzey Marmara Otoyolu’nda zincirleme kaza sonucu 10 kişi öldü, 61 kişi de yaralandı. Yaralıların 8’inin durumunun ise ağır olduğu bildirildi.

Çevre ve meslek örgütlerinin uyarılarına rağmen ticari kaygıyla hızla açılan otoban katliama neden oldu. Otobanla birlikte Sanayi Bakanlığının bu bölgelerde yeni OSB alanları ilan edebileceği uyarısının üzerinden çok zaman geçmeden Kuzey Marmara Sanayi ve Teknoloji Vadisi Oluşumu Yönetim Kurulu Üyesi ve Fuzul Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeki Akbal 2022’de “Kuzey Marmara Sanayi ve Teknoloji Vadisi’nde yaptığımız çalışmada ciddi bir talep olduğunu gördük” dedi. Otobanın yapımında görev alan 2 şehir plancısı da meslekle bağdaşmayan faaliyette bulundukları gerekçesiyle TMMOB tarafından meslekten men edildi.

"YOĞUN SİS ETKİSİ VARDI"

7 aracın karıştığı zincirleme kaza nedeniyle otoyolun İstanbul yönünde ulaşım durdu. Yoğun sisin etkili olduğu bölgede trafik akışı, Anadolu Otoyolu’na yönlendirildi. Sakarya Valisi Yaşar Karadeniz, kazanın oluş şekliyle ilgili incelemenin devam ettiğini söyleyerek “Kazanın bir otomobilin tıra çarpması şeklinde başladığı tahmin ediliyor. Yine vefat edenlerin bir kısmının, araçlardan inen yayalara arkadan gelen bir başka aracın çarpması şeklinde olabileceği tahmin ediliyor” ifadelerini kullanarak olayla ilgili soruşturmanın sürdüğünü söyledi.  Kazadan yara almadan kurtulan 10 kişi başka bir otobüsle İstanbul’a geldi. Gelen yolculardan Hasan Horasan, çok sis olduğunu belirterek “2-3 metre görüntü yoktu. O kadar sisliydi. Yolun kenarında 15-20 kişiye yakın insan kanlar içinde yatıyordu” dedi.

TMMOB 2010’DA İTİRAZLARINI SIRALAMIŞTI

TÜRK Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu, 2010’da Kuzey Marmara otoyoluna ilişkin kapsamlı itirazlarda bulunarak otoyolun kentlerin doğasını ve tarım alanlarını onarılamaz şekilde tahrip edeceğine dikkat çekmişti. TMMOB Kocaeli İKK yayımladığı raporla projeye itiraz gerekçelerini şu şekilde sıralamıştı: “Projenin ÇED Yönetmeliği'ne tabi tutulmaması hukuka aykırı, yaratacağı doğa tahribatının dönüşü olmayacak. Sanayileşme etkisiyle tarımsal topraklar niteliklerini kaybedecek. Tarihi değerler yok olacak.” İktidarın ‘ticaretin yüzde 95'inin gerçekleştirildiği bu koridorda yeni bir projeyi hayata geçirmek elzem haline gelmiştir’ açıklaması da eleştirilen TMMOB raporunda “Otoyolla yeni sanayi alanlarının açılması gündeme gelecek ve Sanayi Bakanlığı bu bölgelerde yeni OSB alanları ilan edebilecektir” uyarısı yapılmıştı. Ayrıca kentleri otomobillere tutsak hale getiren karayolu öncelikli ulaşım politikalarına da karşı çıkılarak yeni köprülerin ulaşım sorununu çözmediği gibi aksine çarpık kentleşmeye yol açtığı hatırlatılarak “Tüm dünyada taşımacılık için deniz ve demir yolu tercih edilirken doğaya ve yaşama zarar verecek bu çözümü çağ dışı buluyoruz” değerlendirmesinde bulunmuştu.

2 ŞEHİR PLANCISI MESLEKTEN MEN EDİLDİ

TMMOB Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Yönetim Kurulu Üyesi Ülgen Şendil, Kuzey Marmara Otoyolu’nun her şeyden önce çevre düzeni planında yer almadığını belirterek “çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) de düzgün bir şekilde yapılmadı. Yani havzalardan tutun da yerleşimlerle olan ilişkisine dair de bir değerlendirme yapılmadan üretilmiş bir proje. Bunun da çok sıkıntı yaratacağını biliyorduk” dedi. Projenin planlayıcıları olan 2 şehir plancısının  TMMOB tarafından meslekten men edildiklerini hatırlatan Şendil “Mesleki etik ve ahlakla bağdaşmayan faaliyette bulundukları için böyle bir karar alındı” dedi. Kara yolu taşımacılığının ulaşım sorununa çözüm olmayacağını dile getiren Şendil “Ayrıca Kuzey Marmara Otobanı geçtiği yerde özellikle ekolojik hayatı bozup, kentsel gelişmeyi yönlendirdi” diye konuştu.

"ULAŞIM DEĞİL EMLAK PROJESİ"

Kuzey Ormanları Savunması (KOS) sözcülerinden Alper Turaç, Kuzey Marmara Otoyolunun bir ulaştırma projesi değil bir emlak geliştirme projesi olduğuna dikkat çekti. Çatalca’dan Sakarya’ya kadar doğal ve kırsal alanları inşaat rantına açmak amacıyla Kuzey Ormanlarının on milyonlarca ağacına kıyıldığını hatırlatan Turaç “Bölge hava koşulları bakımından kuzey rüzgarları ve sert hava koşullarının etkisi altında. Bu su ve temiz hava gibi ekosistem açısından çok önemli bir avantajken Kuzey Marmara Otoyolu buna büyük bir tehdit oluşturdu. Otoyolun geçirildiği alanlarda kış mevsiminde sıklıkla; kuvvetli rüzgar, don, yoğun kar ve sis gibi doğal hava durumları ile karşılaşılmaktadır” ifadelerini kullanarak her yoğun kar yağışında KMO’nun kapandığını söyledi.

"BEN YAPTIM OLDU ANLAYIŞIYLA OLMAZ"

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası Sakarya Şube Başkanı Semih Uçar, yolların yapımı, güzergah seçimi planlanırken doğru yer seçiminin çok önemli olduğunu söyleyerek “Aksi takdirde olumsuz ve kamu yararı gözetilmeyen yatırımlar ortaya çıkabilir” dedi. Yaşanan kazanın çok üzücü olduğunu dile getiren Uçar “Bu tür olaylarla karşılaşmamak için doğru güzergah ve zemin koşullarında kriterlere dikkat edilmesi gerekiyor” dedi. Kazanın nedenine ilişkin soruşturmanın sürdüğünü konunun soruşturma sonucunda aydınlanacağını dile getiren Uçar “Yol yapımında inşaat mühendisleri odasından görüşler alınmalı ama maalesef genel itibarıyla alınmıyor. Dolayısıyla böyle ‘Ben yaptım oldu’ anlayışıyla değil de planlanarak projelendirilecek yollar üretilmesi için defalarca görüş belirttik. Bu şekilde daha doğru sonuçlar elde edilir. Sadece deprem değil trafik de inşaat mühendisliği konusu. 10 kişinin ölümü bir günde ciddi bir oran” diye konuştu.

"AKILLI ULAŞIM SİSTEMİ!"

Kuzey Marmara Otoyolu toplam 45 km uzunluğunda olan Başakşehir-Nakkaş kesiminin 30 Haziran 2020’de yap-işlet-devret modeli ile yapılan ihalesini REC-Rönesans İnşaat Ortak Girişim Grubu aldı. Kuzey Marmara Otoyolu’nu Avrupa yakasında Avrupa Otoyolu Yatırım ve İşletme AŞ ve Asya yakasında KMO Anadolu Otoyolu İşletme AŞ olarak iki ayrı görevli şirketten oluşan Kuzey Marmara Otoyol İşletmesi işletiyor. Google’a Kuzey Marmara Otoyolu yazınca ilk olarak karşımıza: “Otoyol kullanıcılarının güvenliğinin sağlanabilmesi amacıyla akıllı ulaşım sistemleri teknolojisi ile donatılmıştır” yazısı çıkıyor ama nedense otobandaki yoğun siste bu ‘akıllı sistem’ devreye girmemiş.

Kuzey Marmara Otoyolu'nda zincirleme kazada 10 kişi öldü, 61 kişi yaralandı