Macron, İsrail'i "Lübnan'da gerilimi tırmandırmaktan kaçınmaya" çağırdı
Macron, İsrail'i, Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih el-Aruri'ye yönelik saldırının ardından "gerilimi tırmandırmaktan kaçınmaya" çağırdı.
Fotoğraf: Houssam Shbaro/AA
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İsrail'i, Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta insansız hava aracıyla (İHA) Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Salih el-Aruri'ye yönelik düzenlediği suikastın ardından "Lübnan'da her türlü tırmandırıcı tutumdan kaçınmaya" çağırdı.
Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Macron, Hamas yöneticilerinden Aruri'nin, Beyrut'ta İsrail saldırılarıyla öldürülmesinin ardından İsrail'in Savaş Kabinesi Üyesi ve eski Savunma Bakanı Benny Gantz ile telefonda görüştü. Macron'un İsrail'in "özellikle Lübnan'da her türlü tırmandırıcı tutumdan kaçınmasının önemli olduğunun" altını çizdiği belirtildi.
İsrail, dün Lübnan’ın başkenti Beyrut’a saldırdı. Aaldırıda Hamas’ın siyasi kanadının en üst düzey isimlerinden Salih Aruri ile birlikte toplam 6 kişi öldürüldü. Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, saldırıda ölen diğer isimlerin Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Komutanları Semir Fendi ve Azzam el-Akra’nın yanı sıra Hamas mensubu Mahmud Şahin, Muhammed Beşaşe, Muhammed er-Reis ve Ahmed Hammud olduklarını duyurdu. 57 yaşındaki Salih Aruri 1987 yılında Hamas’a katıldı. Aruri, İzzeddin el-Kassam Tugaylarının da kurucuları arasında yer alıyordu. 2011 yılında, 1000 Filistinli mahkumun serbest bırakıldığı anlaşmayla Aruri de tahliye edilmişti.
İSRAİL: HER TÜRLÜ SENARYOYA HAZIRIZ
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun danışmanı olan Mark Regev Amerikan MSNBC kanalına yaptığı açıklamada, ülkesinin saldırının sorumluluğunu almadığını söyledi ama sözlerinin devamında “Bu saldırıyı kim düzenlediyse, şu açık ki, hedef alınan Lübnan hükümeti değil. Bu saldırıyı kim yaptıysa, cerrahi bir saldırıyla Hamas liderliğini hedef almış” dedi.
İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari, dün gece düzenlediği basın toplantısında suikast hakkında yorum yapmaktan kaçınırken, “Ordunun savunma ve saldırı açısından her alanda yüksek derecede teyakkuzda olduğunu” söyleyerek “Her senaryoya çok iyi şekilde hazırız” ifadelerini kullandı.
İktidardaki Likud Partisi Milletvekili Danny Danon ise X hesabından yaptığı paylaşımda, “Beyrut’ta üst düzey Hamas yetkilisi Salah El Aruri’yi öldüren İsrail Silahlı Kuvvetlerini, Şin Bet’i, Mossad’ı ve güvenlik güçlerini tebrik ediyorum” ifadesini kullandı.
TEPKİLER: İSRAİL SAVAŞI BÜYÜTMEK İSTİYOR
Aruri suikastı sonrası Batı Şeria’da yüzlerce kişi sokağa çıktı. Aruri’nin doğum yeri Ramallah, kentin kuzeybatısındaki memleketi Arura ile El-Halil kentinin kuzeyindeki El-Arrub Mülteci Kampı’nda yürüyüşler düzenlendi.
Aruri’nin öldürülmesi sonrasında isminin açıklanmasını istemeyen Filistinli bir kaynak, AA’ya yaptığı açıklamada, Hamas’ın İsrail ile rehine takası ve Gazze’de ateşkese ilişkin müzakereleri durdurma kararı aldığını söyledi.
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye de Aksa Televizyonuna yaptığı açıklamada, “Aruri’nin Lübnan topraklarında öldürülmesi tam anlamıyla bir terör eylemi ve Lübnan’ın egemenliğinin ihlalidir. Halkımıza ve topraklarımıza karşı saldırıların dairesinin genişletilmesidir” dedi.
Hamas yöneticilerinden Sami Ebu Zuhri de Aruri suikastının, İsrail’in çatışma alanını genişletme isteğinin bir ifadesi olduğuna dikkati çekerek, Filistin halkına bu açık meydan okumayla yüzleşmek için hazırlık yapma çağrısında bulundu.
Yazılı açıklama yapan Hizbullah “Lübnan’a yönelik ciddi bir saldırı” ve “Düşman ile direniş ekseni arasındaki savaşın gidişatında tehlikeli bir gelişme” ifadelerini kullandı. “Direnişin parmağının tetikte olduğu” belirtilen açıklamada Hizbullah, misillemede bulunacağını belirterek “Aruri ve Kassam üyelerinin öldürülmesi yanıtsız veya cezasız kalmayacak” dedi.
Filistin’deki İslami Cihad Örgütü suikast için yaptığı açıklamada “Bu suç cezasız kalmayacak” mesajı verdi.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Kurulu Üyesi Vasıl Ebu Yusuf, İsrail’in, düzenlediği saldırının “büyük bir savaş suçu ve devlet terörü” olduğunu söyledi.
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC), İsrail’in Aruri suikastıyla sahadaki başarısızlığını örtmeye ve kendi kamuoyuna bir “başarı hikayesi” sunmaya çalıştığını kaydetti.
LÜBNAN’DA SAVAŞ ENDİŞESİ
Lübnan Dışişleri Bakanı Abdallah Buhabib, Başbakan Necip Mikati’nin Hizbullah’tan “Kendilerinin yanıt vermemesini istediğini” söyledi.
BBC radyosuna konuşan Lübnanlı Bakan, Hizbullah’ın İsrail’e yanıt verip vermeyeceğinin önümüzdeki 24 saat içinde belli olmasını beklediklerini belirterek “Çok endişeliyiz. Lübnanlılar, hatta Hizbullah’ın kendisi bile bölgesel bir savaşa sürüklenmek istemiyor” ifadelerini kullandı.
Lübnan’daki Filistinli mülteci kamplarında da protestolar düzenlendi.
Bu arada Fas’ın başkenti Rabat’taki meclis binası önünde toplanan gruplar da İsrail aleyhinde sloganlar attı.
BLINKEN’IN TEL AVİV ZİYARETİ ERTELENDİ
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın bu hafta Tel Aviv’e yapacağı ziyaretin de ertelendiği duyuruldu. İsrail basınında yer alan haberlerde, Blinken’ın ziyaretin pazartesi gününe ertelendiği belirtildi. Haberde, Blinken’ın ziyaretinin ertelenmesi kararın Aruri’nin öldürüldüğü suikast sonrası gelmesine dikkati çekildi.
YORUMLAR: HİZBULLAH İÇİN ŞOK ETKİSİ
Aruri suikastı, İran Devrim Muhafızlarında Kudüs Gücü Komutanı olan şehit Kasım Süleymani’nin en önemli danışmanlarından General Rıza el Musavi’nin Suriye’de suikasta uğramasının ardından geldi.
Suikastın Lübnan Hizbullah’ının kalesinde gerçekleştirilmesi de Hizbullah ve genel olarak “direniş ekseni” için bir şok olarak değerlendiriliyor. Londra merkezli Al Arab gazetesi “Beyrut’un güney banliyösünün kalbinde El Aruri’ye düzenlenen suikast, Hizbullah’a, partinin en önemli çevresine istihbarat sızmasının boyutuna ilişkin çok yönlü bir mesaj taşıyor. Hizbullah’ın kontrolündeki bölgelerden en güçlü olduğu varsayılan bölgeye bir insansız hava aracının ulaşmayı başarması, İsrail’in istediği zaman liderlere yönelik nitel saldırılar düzenleme becerisini ve partinin sınırlı teknik kapasitesini gösteriyor” yorumunu yaptı.
Hizbullah Lideri Hasan Nasrallah, daha önce kendi kontrolleri altında bulunan bölgelerde Filistin liderlerine yönelik düzenlenecek suikastların kırmızı çizgileri olduğunu açıklamıştı.
İRAN ÇATIŞMAYA DAHİL OLACAK MI?
Öte yandan şu ana kadar bölgedeki uzantıları vasıtası ile Gazze savaşının ‘kazananı’ olarak değerlendirilen İran’ın ne yapacağı da tartışılıyor.
İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü katliam karşısında Lübnan’da Hizbullah’ın, Yemen’de de Husilere bağlı Ensarullah güçlerinin İsrail’e karşı başlattığı füzeli saldırılar İran’ın hamleleri olarak değerlendirilmişti. Arap basınında Irak’ın İran yanlısı Haşdi Şabi güçlerinin de Suriye sınırında İsrail’e karşı Gazze savaşına katılmak üzere hazırlık yaptığı haberlerine yer verildi.
İran’ın da doğrudan bir çatışmanın içine doğru sürüklendiği yorumları yapılıyor. Gerek İran Devrim Muhafızları liderinden General Rıza el Musavi’nin İsrail güçleri tarafından Suriye’de öldürülmesi gerekse Hamas’ın önemli lider isimlerinden Salih El Aruri’nin Lübnan’da öldürülmesi İran’ın daha uzun süre “Savaşın kıyısında kalmasını zorlaştıracak” hamleler olarak değerlendiriliyor.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Aruri’nin Beyrut’ta öldürülmesi ile ilgili “korkakça bir terörist operasyon” açıklaması yaptı. Abdullahiyan, “Bu terörist rejimin terör makinesinin diğer ülkelerdeki kötücül faaliyetleri, barışa ve güvenliğe karşı gerçek bir tehdit ve bölgedeki ülkelerin güvenliği için ciddi bir alarmdır” dedi.
MACRON'DAN İSRAİL'E "GERİLİMİ DÜŞÜR" UYARISI
Elysee Sarayı'ndan yapılan açıklamaya göre, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Hamas yöneticilerinden Aruri'nin, Beyrut'ta İsrail saldırılarıyla öldürülmesinin ardından İsrail'in Savaş Kabinesi Üyesi ve eski Savunma Bakanı Benny Gantz ile telefonda görüştü. Macron'un İsrail'in "özellikle Lübnan'da her türlü tırmandırıcı tutumdan kaçınmasının önemli olduğunun" altını çizdiği belirtildi. Macron, Fransa'nın, gerilimin düşürülmesine yönelik çağrısını "doğrudan ya da dolaylı bölgede olan tüm aktörlere" yapacağını belirttiği kaydedildi.
Macron'un "Çok ağır sivil kayıplar ve Gazze'deki acil insani durum karşısında derin endişe duyduğunu" ve "İsrail'in sivilleri koruma zorunluluğunu" hatırlattığı belirtildi. Açıklamada Macron'un, Gazze’ye insani yardımların ulaştırılmasının aciliyetini ve kalıcı bir ateşkesin sağlanması için çalışılması gerektiğini Gant'a ilettiği ifade edildi. (DIŞ HABERLER)
