Karaburun’un son mera alanlarını da GES panelleri kaplayacak
Karaburun'da yapılmak istenen Güneş Enerji Santrali projesi, köylülerin ellerinde kalan son mera alanlarını, binlerce yılda oluşan bitki örtüsünü yok edecek.
Fotoğraf: Karaburun Yerel Fok Komitesi
Özer AKDEMİR
İzmir
İzmir’in Karaburun İlçesi Parlak köyü yakınlarında yapılmak istenen Güneş Enerji Santrali (GES) projesi binlerce yılda oluşan bitki örtüsünü yok edecek. Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB) içerisinde kalan alanda projelendirilen GES’ler köylülerin ellerinde kalan son mera alanlarının üzerinde bulunuyor.
ÖZEL ÇEVRE KORUMA ALANI SEVİNCİ KISA SÜRDÜ
Öres Elektrik Üretim AŞ tarafından yapılması planlanan Salman GES projesi ile ilgili başlatılan ÇED süreci yıllardır RES’lerle yaşam alanları daraltılan yöre halkının yeni endişe kaynağı oldu.
Yarımadada yaşayanlar 2019 tarihinde ilan edilen Karaburun – Ildırı Körfezi ÖÇKB kararı doğrultusunda yörenin biyoçeşitliliğini ve sosyo-ekonomik yapısını önde tutan kararlar alınmasını beklerken yarımadanın enerji şirketlerine yağmalatılmasına dönük projelerin hız kesmemesinin hayal kırıklığını yaşıyorlar. Yüzölçümünün yaklaşık yüzde 90’ı RES şirketlerinin ruhsat alanları içinde olan yarımadada son yıllarda GES projeleri de birbiri ardı sıra uygulanmaya başladı.
HALK ÇED TOPLANTISINI YAPTIRMAMIŞTI
Parlak Köyü yakınında ÇED süreci başlatılan GES projesi de bunlardan birisi. Ekonomik ömrünün 25 yıl olduğu belirtilen projenin ÖÇKB sınırları içerisinde bulunan alanda binlerce yılda oluşan bitki örtüsü ve habitat açısından ciddi bir tahribata yol açacağı dile getiriliyor. Karaburun Yerel Fok Komitesi koruma bölgesine ilişkin çalışmalar bitmeden, alana ilişkin bütüncül kararlar verilmeden, kurum görüşleri tamamlanmadan alelacele yapılan bu enerji projelerinin ÇED süreçlerinin sonlandırılması gerektiğini ileri sürüyor. Parlak Köy yakınında 09/05/2022 tarihinde yapılmak istenen ÇED Halkın Katılımı toplantısı yöre halkının yoğun protestoları nedeniyle yapılamamıştı. Toplantı ile ilgili Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü yetkilileri tarafından toplantı alanında düzenlenen tutanakla “... bölgede yoğun RES projelerinin olduğu GES projeleri ile kalan mera alanlarının da yok olacağı, faaliyetin bölge halkı tarafından istenmediği protestolarla yoğun bir şekilde dile getirilerek, halk bilgilenmek istememiştir...” denilerek halkın tepkisinin nedenleri de ortaya konmuştu.
GES PROJESİNE İTİRAZIN NEDENLERİ
Salman GES projesi bölgesi.
Bu tepkilere rağmen devam eden ÇED süreci ile ilgili bir rapor hazırlayan Karaburun Yerel Fok Komitesi, itirazlarını ilgili kurumlara iletti. Komitenin yanı sıra Parlak Köyü muhtarlığı da kurumlara projeye dair itirazlarını dile getiren dilekçeler verdi. İtiraz dilekçelerinde özetle şu maddelerin altı çizildi:
- ...Salman RES alanı ve yapılması planlanan yardımcı Güneş Enerji Santrali, ‘Karaburun - Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi’ sınırları içinde kalmaktadır.
- GES yapılması planlanan arazi mera vasıflı bir arazidir. Mera Kanunu gereğince, mera alanları vasfı dışında kullanılamaz ve daraltılamaz. Şirket Mera Kanunu uyarınca Mera Tahsis Amacı Değişikliği Yapmayı planlamaktadır.
- Salman GES projesi, 1/100.000 İzmir – Manisa Çevre Düzeni Planı’nda da arazi tarım alanı kullanımındadır. Bölgenin temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Yarımadada RES proje sahaları genel olarak mera, tarım ve orman alanların üzerinde yer almaktadır. Bu yatırımlar tarım ve hayvancılık faaliyetlerini olumsuz etkilemektedir.
- Alandaki kadimden beri kullanılan ve tescilli meralar, zeytinlik ve rüzgar enerjisi santrallerine tahsis edilmesi sebebiyle daraltılmıştır.
- 2018 yılı Karaburun Milli Emlak Şefliği verilerine göre Parlak köyünde toplam 753 hektar tarım ve mera alanı zeytinlik faaliyetleri için (ağaçlandırma) tahsis edilmiş durumdadır. Şimdi bu alanlar RES ve GES projelerinin kullanımına açılacaktır.
- 2019 yılında kentsel sit ilan edilen Sazak Köyü, Öres Elektrik A.Ş’nin Salman RES ve GES projesi bağlantı yolları üzerindedir. RES türbinlerinin bozduğu silüet, şimdi GES projesiyle kültürel mirasa zarar verecektir.
“YIKIM” ORTADA, ÇED DOSYASI GERİ ÇEKİLSİN!
- Parlak Mahallesi sınırları içinde yapılması planlanan ÖRES Elektrik’in Salman GES proje alanında; Uluslararası ve ulusal ölçekte koruma altına alınan bitki, sürüngen, memeli ve kuş türleri mevcut. Tüm bu canlı türleri zarar görecektir.
- GES projesi, konumu itibarı ile kuşlar için önemli tali göç yollarının üzerinde bulunmaktadır. GES projesinin alanın yapısını tümüyle değiştireceği, vejetasyonunu tamamen yok edeceği, habitat kaybına yol açacağı, termal dengeyi bozacağı ve çevresindeki rüzgar enerji santrali yapıları ile kümülatif etkisinin düşünüldüğünde “yıkım” ortadadır.
Dilekçelerde Salman GES projesinin ÇED dosyası geri çekilmeli ve iptal edilmesi gerektiği dile getiriliyor.
