"Kapadokya’ya ücret tarifesi korumacılık kavramının ayaklar altına alınmasıdır"

Özer AKDEMİR

Eşsiz jeolojik oluşumları, binlerce yıldır çeşitli uygarlıklara yurtluk yapmış tarihi ve kültürü ile ülkemizin Dünya Kültür Miras listesindeki yerlerinden birisi olan Kapadokya hızla ticarethaneye çevrilmek isteniyor. 01/06/2019 tarih ve 30791 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Kapadokya Alan Başkanlığı sınırları içerisine alınan bölgede bu saatten sonra yapılan edilen her şey para ve rant mantığı ile yapılmaya başlandı. Önceki gün Resmi Gazete yayınlanan “Kapadokya Alan Başkanlığı Ücrete Tabi Başvurular Ve Sunulacak Hizmetler Karşılığı Alınacak Ücretlere İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” kadim Kapadokya’nın kocaman bir ticarethane gibi görüldüğünün son kanıtı oldu.

“KAPADOKYA’DAKİ KATLİAMLARI MEŞRULAŞTIRMANIN İLANI”

Alan Başkanlığının başvuru ve hizmet tarifesini sorduğumuz Kapadokya Koruma Grubu sözcüsü Mimar Zeynep Çöloğlu, Kapadokya’nın çok büyük doğal sit, arkeolojik sit, kentsel sit alanlarına aynı anda sahip zengin bir coğrafya olduğuna vurgu yaptı. Sit alanı ilan etmenin mantığının o bölgeyi koruma amacıyla özel bir bölge olarak tanımlayarak koruma altına almak olduğunu kaydeden Çöloğlu, “Sit alanları bir değerdir ve gelecek nesillere sahip olduğumuz doğal, kültürel ve mimari mirası aktarmanın önemli bir yoludur. Esas görevi Kapadokya’yı korumak olan bir kurumun “sit derecesinde veya sınırlarında değişiklik yapılması taleplerini” ücrete bağlı sıradan bir başvuru olarak ele alması çok vahim olmakla beraber Kapadokya adına endişe vericidir. Listenin en başında olağan bir başvuru gibi ilan edilen başlık aslında bu zamana kadar Kapadokya’da yapılan doğal ve kültürel mirasa yönelik yapılan önü kesilemeyen katliamların meşrulaştırılmış bir ilanıdır” dedi.

“KAPADOKYA ADINA ENDİŞELİYİZ!”

Kapadokya adına endişeli olduklarını belirten Çöloğlu; “sürekli dediğimiz gibi “Kapadokya’yı korumakla görevli kurumlardan Kapadokya’yı korumamız gerektiği”ne dair söylemlerimiz de ne kadar haklı olduğumuzu maalesef görmekteyiz” diye konuştu. Ücret tarifesinde ikinci sırasında bina bazında yine bir “korumacılık karşıtı” maddenin yer aldığını aktaran Çöloğlu, Resmi Gazete ilanında ilk olarak bu iki maddenin olmasının taleplerin de doğrultusunu gösterdiğini dile getirdi. Çöloğlu; “Bu iki maddede talep edilen işlemler; sit sınırı değişmesi, tescil kararının bölge ve bina bazında kaldırılması normalde çok zor yapılabilen bir işin tanımlarıdır. Öyle ücret tarifesiyle değil gerekirse yıllarca sürecek itiraz ve davalar sonucu yapılabilecek değişikliklerin Kapadokya Alan Başkanlığı’nda başvuru ücret listesinin en başında yer alan maddeler olması Kapadokya adına geldiğimiz nokta açısından oldukça düşündürücüdür. Bizim görevimiz de bu olağandışı durumun, meşru bir durum haline getirilmesine Kapadokya adına karşı çıkmaktır” dedi.

“PARASI ALINAN KONUDA NE KADAR KORUMACI OLUNABİLİR?​”

Görevi korumak olan bir kurumun korumakla yükümlü olduğu değerleri koruma statüsünden çıkarmak için bir başvuru ücreti almasının çok sorunlu bir yaklaşım olduğunu ifade eden Çöloğlu, “parasını aldığı konuda ne kadar korumacı davranabilir? Ücret tanımladığın bir konuda korumacılıktan asla bahsedemezsin, bu ücret tarifleri korumacılık kavramını ayaklar altına almaktır” dedi.

“BU GÜÇ KAPADOKYA’YI GÜNDEN GÜNE YOK EDİYOR”

Son yıllarda Kapadokya’da yapılan cüretkar uygulamalarda Kapadokya Alan Başkanlığının sahip olduğu yetki gücünün tehlikeli boyutunun göründüğünü dile getiren Çöloğlu şunları söyledi; “ÇED raporu olmayan, üst ölçek projesi daha onaylanmamış olan sit alanı içerisinden, adeta jeopark coğrafyasını derinden yararak Ortahisar-Göreme arasında yaptıkları yol çalışması bu gücün tehlikesini bizlere gösterdi. Bölgede turizm adı altında doğal jeolojik dokuya yaklaşma mesafesi hiçe sayılarak hemen yanına yapılan yapıların yoğunluğunda ciddi bir artış söz konusu. Görüyoruz ki bu güç Kapadokya’yı günden güne yok etmektedir.”

“HİÇBİR KORUMA KURULU RESTORASYON PROJESİ İÇİN ÜCRET ALMAZ”

Resmi Gazete ilanında ki ücret tarifelerinden Alan Başkanlığı’na sunulan restorasyon proje önerisi için istenilen ücret tarifesine de dikkat çeken Çöloğlu, “Türkiye’de hiçbir koruma kurulu restorasyon projeleri başvuruları için bir ücret almamaktadır ancak Kapadokya Alan Başkanlığı’nın bu konuyu da harca bağlamış olması Kapadokya’ya bir işletme mantığıyla yaklaşıldığını açıkça göstermektedir” diye konuştu.

HENÜZ ÜST ÖLÇEK PLANI DAHİ ONAYLANMADI

Henüz hukuken onaylanmış bir Üst Ölçek Planı olmamasına karşın, Üst Ölçek Planlarda değişiklik talebinin de yeni çıkan ücret tarifesinde olduğunun altını çizen Çöloğlu, bunun kavram karmaşasının diğer bir boyutu olduğunu ileri sürdü. Çöloğlu, “Üst Ölçek Planında değişiklik talebi” bir başvurusu herhangi bir ücrete bağlanamayacak kapsamlı bir konudur ancak bu kapsamların, niteliklerin ve zor konuların basite indirgenerek, bilimden, teknikten ve etikten uzak bir şekilde değerlendirildiğini sürekli olarak Kapadokya’da görmekteyiz. Kapadokya Alan Başkanlığı kurulduğu günden beri, sahip olduğu yetki gücüyle; korumacılık ilkelerini, tüzüklerini ve ilgili kanunları istikrarlı bir şekilde yok saymaya devam etmektedir” diye konuştu.

Kapadokya ticarethanesi! | Kapadokya Alan Başkanlığının tarifesi yayımlandı