Doç. Dr. Gökşen İnanç İmamoğlu: 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara HPV aşısı aşı yapılmalı

Ramis SAĞLAM
İzmir

Dünyanın birçok ülkesinde ocak ayında “Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri” hastalığına dikkat çekmek üzere farkındalık etkinlikleri düzenleniyor. Bir ülkenin sağlık hizmetleri yönünden gelişmişliği rahim ağzı kanserinden kaynaklı ölümü engellenen kadın sayısı ve kadına verilen değer ile doğru orantılı olarak ölçülüyor.  

Uzmanlar, rahim ağzında gelişen bir kanser türü olan Rahim Ağzı Kanserinin tarama yöntemleri ile erken tanı alındığında hastalığa bağlı ölüm oranlarının büyük oranda azaltılabildiği kanıtlandığını belirtiyor. Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalık türü olduğu için erken teşhis edildiğinde yüksek oranda tedavi edilebilir bir kanser türü.

Dünyada serviks kanseri kadınlarda meme kanseri, kalın bağırsak ve akciğer kanserlerinden sonra dördüncü sırada görülürken, ülkemizde onuncu sırada yer aldığını söyleyen Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Gökşen İnanç İmamoğlu ile Serviks Kanserinin sebeplerini ve tedavisini konuştuk.

Serviks olarak adlandırılan, rahmin alt kısmında oluşan bir kanser türü olduğunu belirten Doç. Dr. İmamoğlu, rahim ağzının yüzeyini oluşturan hücre tabakasının anormal hücrelere dönüşmesiyle ‘kanser öncülleri’ (CIN) denilebilecek hücrelerin ortaya çıkabildiğini söyledi.  

Kanser öncüllerinin erken saptanıp tedavi edilmediklerinde Serviks kanserine dönüşebildiğini ifade eden İmamoğlu, “Kansere dönüşme süreci diğer bazı kanser türlerine göre daha uzundur” dedi.

“SOSYOEKONOMİK DÜZEY RİSKİ ARTIRMAKTADIR”

Serviks kanserinin neredeyse tamamına yakınının HPV’nin (Human Papilloma Virüsü) bazı yüksek riskli türlerinin neden olduğu kalıcı enfeksiyondan kaynaklandığını dile getiren İmamoğlu, “HPV, cinsel yolla bulaşır ve rahim ağzına yerleşir. Vücut savunması tarafından etkisiz hale getirilemezse yıllarca sessiz olarak kalabilir ve bir süre sonra kansere kadar giden değişiklikleri başlatabilir. Erken yaşta cinsel ilişkiye başlanması, birden fazla cinsel partnerin olması, sigara kullanılması, ilk doğumun erken yaşta olması, doğum sayısının yüksek olması vedüşük sosyoekonomik düzey riski artırmaktadır” diye konuştu. 

Serviks kanserinin önlenebilir bir kanser türü olduğuna dikkat çeken İmamoğlu, “Kadınlardan düzenli tarama programları ile 1-3 yılda bir rahim ağzından hücre örneği alınarak anormal hücrelerin saptanması ve tedavi edilmesi ile kanser gelişmesi önlenebilir. Ancak bu şekilde servikalsmear tarama programlarının yapılması yeterli sayıda patoloji uzmanının olmadığı ve kaynakların sınırlı olduğu ülkelerde güçtür. Bu sebeple HPV ile enfekte kadınların saptanması ve yalnızca bu grupta smear testi yapılması daha uygundur. HPV testi ve smear için örnek özel bir fırça kullanarak rahim ağzı yüzeyinden nazikçe bir sürüntü ile alınır. Alınan bu örnekler analiz edilir. Yüksek riskli HPV saptanırsa bu kişiden alınan smear örneğine de bakılır” dedi.

ÜCRETSİZ TARAMA YAPILIYOR 

Serviks kanseri taramalarının ücretsiz olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) yapıldığını belirten  İmamoğlu, “Ülkemizde uygulanan Ulusal Kanser Tarama Programı uyarınca, tarama standartlarımız doğrultusunda 30-65 yaş arası kadınlarımıza 5 yılda bir ücretsiz olarak HPV-DNA testi ile tarama yapılmaktadır. Serviks kanserinin tedavisi evreye göre değişmektedir. Erken dönemde saptandığında ek bir başka tedaviye ihtiyaç olmadan tümör cerrahi olarak çıkartılabilir. Daha ileri bir evrede karşılaşılmışsa kemoterapi ve radyoterapi verilmektedir. Serviks kanserinde korunmada HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir” bilgisini paylaştı.

KANSERİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

• 30 yaşın üzerinde olup tedavi edilmemiş Human Papilloma Virüs (HPV) ve/veya cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonların olması. (HPV, rahim ağzı kanseri de dahil olmak üzere en az altı kanser türüne neden olabilen, cinsel yolla bulaşan yaygın bir virüstür.) 
• Çok doğum yapmak ve ilk doğumu erken yaşta yapmak. 
• Erken yaşta (16 yaş öncesi) aktif cinsel yaşama başlamak. 
• Birden fazla cinsel partnerin olması 
• Düşük sosyoekonomik düzeye sahip olmak. 
• Zayıflamış bağışıklık sistemi (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü/HIV gibi) hastalıkların olması. 

KORUNMA YÖNTEMLERİ NELERDİR? 

• HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir. 
• 30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak. 
• Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim almak. 
• Cinsel aktivite sırasında prezervatif (kondom) kullanmak.