İzmir Karaburun Mordoğan’da RES projesi kapasite artışına gidiyor
İzmir'in Karaburun ilçesine bağlı Mordoğan beldesindeki RES projesinin kapasite artışını yöre halkı istemiyor. Tüm tepkilere rağmen bakanlık ve şirket, ÇED sürecine devam ediyor.
Fotoğraf: Karaburun Yerel Fok Komitesi
Özer AKDEMİR
İzmir'in Karaburun ilçesine bağlı Mordoğan beldesi yakınlarında kapasite arttırmak isteyen RES projesi, halkın tepkilerine rağmen ÇED sürecine devam ediyor. Daha önce halkın tepkileri nedeniyle ÇED toplantısı yapılamayan proje için Ankara’da İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısı yapılacağı duyuruldu.
HALK ÇED TOPLANTISINI YAPTIRMAMIŞTI
GRC Enerji Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılmak istenen EMRES rüzgar enerji santralinde (RES) mevcut üç tribünün yanına bir adet daha yapılmak isteniyor. Planlanan kapasite artışı projesi için 9 Mart 2023'te Urla Balıklıova Mahallesi’nde gerçekleştirilmek istenen ÇED toplantısı yöredeki yurttaşların tepkileri nedeniyle yapılamamıştı.
Halkın bu kararlı tepkisine rağmen İzmir Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü web sayfasında proje ile ilgili sürecin devam ettiği “09.02.2024 tarihinde İDK toplantısı gerçekleştirilecektir” duyurusu ile ortaya çıktı. Projenin ÇED dosyası ile ilgili görüşlerini paylayan Karaburun Yerel Fok Komitesi yaptığı değerlendirmede projenin yöre ekolojisi, tarım ve sosyal yaşam açısından ciddi zararları olacağını ortaya koydu. Komitenin değerlendirmesinde öne çıkan başlıklar şunlar oldu;
RES’LER ORMAN ALANINDA
- Proje sahası, öneri rüzgar türbini ve altyapıları İzmir-Manisa Çevre Düzeni Planı’nda da "orman alanı" olarak görülen Orman Kanunu’na tabii alanda kalmaktadır. Bu orman alanında kızılçam ormanı ve maki formasyonu bulunmaktadır. Orman alanları ve makiler önemli karbon yutak alanlarıdır. Aynı zamanda ormanlar biyoçeşitliliğin ve yerel ekonominin korunması ve devamlılığı için önemli alanlardır.
- EMRES proje alanından Payamlıağaç ve Mersincik deresi geçmektedir. Topografik özelliklerinden de bu alanın su toplama alanı olduğu anlaşılmaktadır. Ormanlar ve bitki örtüsüne verilecek zararın yanında alanda su tutma ve toplama alanları da etkilenecektir.
ZEYTİNLİKLERE 100-300 METRE
- EMRES rüzgar enerji santrali sahası ve kapasite artışı kapsamında önerilen rüzgar türbininin zeytinliklere uzaklığı 3 km’den azdır. Özellikle öneri türbinin kuzeyinde 100-300 m mesafede zeytinlikler mevcuttur. İnşaat ve yapım süreçlerinde bu zeytinlik alanlar da olumsuz etkilenecektir.
- Karaburun, Özel Çevre Koruma Bölgesi statüsündedir. Bölge iki önemli kuş hassasiyet bölgesi (Foça ÖÇKB–Çeşme) arasında kalan önemli bir göç noktasıdır. Kuş hassasiyet durumu ve alandaki rüzgar türbinlerinin kuş türlerine etkileri bütüncül olarak ele alınmalıdır.
- Enerji yatırımlarına ilişkin parçacıl kararlar alınması ve projelerin birbirinden habersiz olması kümülatif etkinin göz ardı edilmesine ve ÇED süreçlerinde kapsamlı bir biçimde ele alınmamasına sebep olmaktadır. Proje sahasının pek çok kuş türü için önemli bir üreme ve yaşam alanı olduğuna ilişkin araştırmalar mevcuttur.
- Proje alanına en yakın yerleşim yeri AR-KO sitesidir. Yeni yapılacak türbin yaz aylarında ortalama bir köy nüfusuna ulaşan AR-KO sitesine kuş uçuşu 1400 mt mesafededir. Tribünlerin yaratacağı aeorodinamik ses gürültüsü etkisinin ARKO sitesi sakinlerinde sağlık sorunlarına neden olması olasıdır.
YÜRÜYÜŞ PARKURUNU BÖLÜYOR
- EMRES rüzgar enerji santrali, Yarımada’daki Balıklıova-Eski Mordoğan Parkuru’nu da bölmektedir. Kapasite artışı kapsamında önerilen rüzgar türbini yine bu yürüyüş rotası üzerindedir.
- Yarımada’da enerji firmaları ve yöre halkı arasında çatışmalar mevcuttur. Yöre halkının geçim kaynaklarını sağladıkları müştereklerine, tarım ve mera alanlarına ve hatta kendi özel arazilerine erişimi enerji yatırımları sebebi ile engellenmektedir. Proje sahası çevresinde zeytinliklerin, tarım arazilerinin ve su kaynaklarının varlığı bilinmektedir..” denildi.
Karaburun Yerel Fok Komitesi, EMRES kapasite artışı projesinde kurulacak türbinin altyapıları ile inşasının proje alanı ve çevresindeki biyoçeşitliliğe, orman varlığına, bitki örtüsüne ve yerel ekonomiye zarar vereceği uyarısında bulunarak ÇED dosyasının geri çekilmesini talep etti.