Prof. Dr. Tanju Tosun: Aday tartışmasında temsiliyet kopukluğu var

Eda AKTAŞ
İzmir

CHP’nin yerel seçimlerdeki aday tartışmalarında en fazla değişim ve tartışma İzmir’de yaşandı. Tartışmalarda değişim sancısına dikkat çeken CHP Genel Başkanı Özgür Özel, kadın ve 40 yaş altı adayların arttığını söyledi. İzmir’deki 30 ilçede mevcut 3 kadın başkan varken, kadın aday sayısı 9’a çıktı. Selçuk, Seferihisar ve Dikili adayları mevcut belediye başkanları olurken, 27 ilçe ve İzmir Büyükşehir Belediyesinde yeni isimler belirlendi.

Adayların belirlenmesinin ardından hafta başından beri “İthal aday istemiyoruz” ve “Bize sorulmadan aday belirlendi” diyerek tepkiler devam ederken, aday gösterilmeyen mevcut belediye başkanları veya yerelde destek gören aday adaylarının farklı partilerden ya da bağımsız aday olacağı iddiaları da gündemden düşmüyor.

KENT AŞ İŞÇİLERİ MAAŞLARINI ALAMADI

Karşıyaka Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın Büyükşehir Belediye Başkan Adayı olması üzerine Tugay’ın Cengiz Holdinge arazi satışı yaptığı tartışmaları kamuoyuna yansıdı. Borçların kapanması gerektiğini belirterek iddiaları kısmen yalanlayabilen Tugay, bu tarz açıklamaların algı yaratmak üzerine yapıldığını söyledi. Ancak göreve geldiği günden bu yana belediyede çalışan işçilerin maaşları, ikramiye ve sosyal hakları zamanında yatmadı. 4 yıldır ücretlerinin gecikmeli ve taksitle yatırılmasından şikayetçi olan Karşıyaka Belediyesi işçileri yaptıkları basın açıklamaları ve iş bırakma eylemleri ile seslerini duyurmaya çalışmıştı. Hâlâ belediyenin şirketi Kent AŞ’de çalışan 900 civarında işçi aralık ayı maaşını ve ikramiyesini alabilmiş değil.

Bir diğer tartışma ise ithal aday meselesi. Birkaç ilçede bu konu tartışma yaratırken, Lal Denizli’nin Çeşme Belediye Başkan Adayı olmasından sonra Çeşme’de tepkili partililer eylemler düzenledi. Ayrıca mevcut Ekrem Oran’a da 3 farklı partiden adaylık teklifi geldiği iddia edildi.

"DEĞİŞİM DEMOGRAFİYE İNDİRGENEBİLİR Mİ?"

Peki kadın ve 40 yaş altı adaylar üzerinden tarif edilen değişim, halkın talep ve sorunlarını ne kadar karşıladı? Süreci gazetemize değerlendiren Ege Üniversitesinden Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun, “Değişim, sadece bu tür demografik niteliklere indirgenebilecek bir değişim mi? O açıdan değerlendirmek gerekir. Kadın ve genç aday sayısının artması bence toplumdan gelen değişim talebinin içeriğiyle ne kadar ölçüşüyor bununla ilgili bir durum biraz” dedi.

Bazı ilçelerde yaşanan itirazlara değinen Tosun, “Bütün bunlar ön seçim mekanizmasının devreye sokulmamasından kaynaklanıyor. Siyasi partilerin çoğunda Ankara’da bir grup parti sözcüsü bir araya geliyor, binlerce kilometre uzaklıktaki illerde, ilçelerde belediye başkan adayının kim olduğunu belirliyor. Ve dolayısıyla burada ciddi anlamada bir temsiliyet kopukluğu var. Bu kopukluğu gidermenin ve sonuç üretmenin usulü ön seçim mekanizmasını hayata geçirmek” ifadelerini kullandı.

Bazı ilçelerde aday gösterilmeyen başarılı adaylar olduğunu dile getiren Tosun, “Bu adaylar başka sol, sosyalist, sosyal demokrat partilerden aday olurlarsa oy bölünmesi yaşanabilir. Aradan iktidar partisinin adayları çıkabilir. Bu saatten sonra ne yapılabilir? Aday değişikliğine gidileceğini düşünmüyorum. Öyle bir kültür yok bizim siyasi partilerimizde. Bunu hem aday gösterilmeyenlere hem seçmenlere çok iyi anlatmak gerekiyor. Rızalarının alınması ve birlikte sürecin yönetilmesi gerekiyor.”

‘TELEFON ANKETLERİ SIKINTILI’

Vakit darlığı nedeniyle ön seçim yerine anket çalışmasının tercih edildiği açıklamasına dikkat çeken Tosun, “Anketler her zaman için evreni temsil kabiliyeti çok yüksek olan yöntem, veri toplama metotları değil. Bilimsel yöntemleri kullanacaksınız. Anketi yapacak olanlar alanında çok yetkin olacaklar. Hiçbir şekilde çevresel faktörlerden etkilenmeyecekler. Artı telefon yoluyla yapılan anketler örnekleme, ulaşma konusunda sıkıntılı. Ama vakit darlığı nedeniyle ön seçim yerine tercih edildi bu anketler. Keşke ön seçim yapılsaydı. Hem temsiliyet hem meşruiyet açısından adaylar sürece çok daha güçlü bir şekilde sürece dahil olurdu” dedi.

Tosun son olarak, bu tartışmalar sonucunda bazı ilçelerde hiç beklenmeyen olumsuzluklar yaşanabileceğinin altını çizerek ancak genel siyaset açısından CHP seçmeninin adaya rağmen iktidar karşısında gönlüne taş basarak muhalefet adayını tercih edebileceğini, CHP seçmeninin parti sadakati en yüksek seçmenler arasında yer aldığını dile getirdi.