Çocukların gecesini gündüzünü sömürecekler

Vural NASUHBEYOĞLU
İstanbul

Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) 2024-2028 stratejik planından okulları piyasayla uyumlu, öğrencileri sermayeye hizmet edecek nesiller olarak yetiştirme hedefi ortaya çıktı. Planda ne işte ne de eğitimde olan çocuklar için mesleki eğitim merkezlerine (MESEM) ilişkin de yeni düzenlemeler var. MEB, 4 yıllık planında temel eğitimden kopardığı, çocuk işçiliğini olağan hale getiren ve çocukları patronlara ucuz iş gücü olarak sunmanın yolu olan MESEM’leri yaygınlaştırmanın yanı sıra organize sanayi bölgelerinde (OSB) barınma ihtiyacı olan örgün eğitimdeki çocuklar için çıraklık pansiyonlar açmayı önüne hedef olarak koyuyor.  

İŞÇİ KAMPLARINA BENZİYOR

14 yaşında çıraklık eğitimi olamayacağını, temel ve zorunlu eğitim bittikten yani 18 yaşından sonra çıraklık eğitimine geçilmesi gerektiğinin altını çizen Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi ve gazetemizin Yazarı Prof. Dr. Adnan Gümüş “MEB’in 1.4 milyon çocuğu, 1 gün okulda 4 gün işte çalıştırdığı mesleki eğitimleri merkezleri okul değil. 4 yıl boyunca çocukların sadece 1 günde 8 saatte okulda alacağı eğitim olmayacak” dedi. Çıraklık pansiyonunun Ankara OSTİM’de örneği olduğunu belirten Prof. Dr. Gümüş “Örgün eğitimden kopardıkları çocukları çıraklık pansiyonlarıyla şimdi de tamamen hayattan koparmak istiyorlar. Çocuğun tüm zamanını sanayide geçirmesi kabul edilemez. Bu pansiyonlar çocukların gecesini gündüzünü sömürmektir. MEB’in çıraklık pansiyonları geçmişteki işçi kamplarını andırıyor. Kölelerin büyük tarım işletmelerinde hayatlarını samanlıkta sürdürmeye zorlanmalarına benziyor” diye konuştu.  

OKUL, ÖĞRETMEN, EĞİTİM YOK

Pansiyonlu okulların sanayide değil kent hayatının aktığı, çocukların parka, kütüphaneye ulaşabileceği merkezlerde olması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Gümüş “Fen ve sosyal bilimler liselerinde de pansiyonlar var ama bunlar okulda. Ayrıca bu pansiyonlarda öğretmenler, etüt saatleri, kütüphaneler var. Ama dikkat edin çıraklık pansiyonlarında öğretmen yok, okul yok, eğitim yok. Usta öğreticileri mi koyacaklar buralara? Ayrıca bu pansiyonlar doğrudan MEB’e değil OSB’ye bağlı olacak. Yatılı okullar çok kapsamlı bir organizasyon. Sonuç olarak çok boyutlu sıkıntılar ve riskler yaratacaktır” uyarısını yaparak, bu sistemin devlet teşvikiyle öğrencileri çırak adı altında tamamen işçiliğe zorladığını söyledi.

DÜNYADA ÖRNEĞİ YOK

Bu sistemin MEB tarafından bir sektör olarak dünyaya da örnek olacağının belirtildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Gümüş “Gerçekten de örnek olacak gibi çünkü bunun bir benzeri daha yok. Bu eğitim öğretimi ve öğrencileri tamamen sermayeye sunma amacını taşıyor” diye konuştu. Bu sistemle devletin yoksul çocuklarını işverene, esnafa peşkeş çekme amacını taşıdığına vurgu yapan Prof. Dr. Gümüş “MESEM’lerin olmadığı yerlerden çocukları bu pansiyonlara taşıyacaklar. Tüm bunlarla beraber bir de rıza üretme var. Yoksulluğa mahkum edilen aileler ve çocukları emekli maaşının 10 bin TL olduğu ülkede asgari ücretin 3’te 1’i ya da yarısına çalışmaya razı ediliyor. Yoksulluğa mahkum edilenler için 14-15 yaşındaki çocuğun bu parayı eve getirmesi önemli bir miktar. Bu yüzden bu yoksul ailelerden buna itiraz gelmiyor” ifadelerini kullandı.     

İŞ CİNAYETLERİNE DAİR TEK BİR SÖZ YOK

Çocukların çalıştırılması yasakken, MESEM bünyesinde devlet teşvikiyle çalıştırılan çocuklardan 8’i son 1 yılda iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. 2021’de Mesleki Eğitim Kanunu’nda yapılan değişikliklerle mesleki eğitim merkezlerinin (MESEM) daha yaygın hale getirilmesinin önü açıldı. MEB verilerine göre 2021 öncesinde mesleki eğitim merkezlerinde 160 bin olan çırak ve kalfa sayısı, son üç yılda 1 milyon 405 bin 663’e çıktı. MESEM’ler kapsamında çocuklar ‘4 gün iş, bir gün okul’ sloganıyla patronlara ucuz iş gücü kaynağı yaratmak için kullanılıyor. MESEM bünyesinde çalıştırılan 9.10 ve 11. sınıf öğrencilerine asgari ücretin yüzde 30’u (5 bin 100 TL), 12. sınıf öğrencilerine yüzde 50’si (8 bin 500 TL) ödenirken bu ücretlerin üçte ikisi İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor ve tamamı devlet tarafından ödeniyor. MEB’in stratejik planında patronların memnuniyetinin artırılması ve çalışan çocuk sayısının artırılması hedeflenirken yaşanan iş cinayetleri ve iş kazalarına ilişkin ise tek bir satır yer almıyor.

...................................................................................................................................................................................................................................

ATO: ASKERLİK YAPMASINLAR, BİZE ÇALIŞSINLAR!

Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran, meslek lisesi mezunları için ‘ücretsiz bedelli askerlik’ talebinde bulundu. Baran, çocuklarımızı, reel sektörün ihtiyaç duyduğu alanlarda eğitim almaya yönlendirmek için mesleki eğitimi bazı avantajlar tanıyarak desteklememiz gerekiyor ifadelerini kullanarak “Bunlardan biri de meslek lisesi mezunlarının ücretsiz şekilde bedelli askerlik yapmasının sağlanmasıdır” dedi. Baran, mesleki eğitime cazibe kazandırmak için sigorta primlerinin yüzde 50’ye kadar olan bölümünün devlet tarafından karşılanması, araç sigorta ve kasko bedellerinde yüzde 50 indirim sağlanmasını istedi. (Ankara/AA)