16 yaşındaki MESEM'li çocuk: Ne bir hayalim ne de gençliğim kaldı

Güneş DENİZ
İstanbul

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin (İSİG) verilerine göre son 11 yılda Türkiye’de 671 çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından kurulan mesleki eğitim merkezleriyle (MESEM) birlikte devlet teşviğiyle okuldan koparılan çocuk (öğrenci) işçi sayısı da artıyor. Yine MEB’in verilerine göre sadece MESEM kapsamında 1.4 milyon çocuk sanayi sitelerinde, atölyelerde, fabrikalarda patronlara çalışıyor. İstanbul’daki İMES Sanayi Sitesi ve Kadosan Oto Sanayi, MESEM kapsamında çalıştırılan çocuk işçilerin yoğun olduğu yerler.

"BENİM HAYATIM İŞ OLMUŞ"

İlk durağımız İMES’te, MESEM’li çocukların öğle molalarında çay içmeye ve bir şeyler yemeğe gittikleri lokanta. Burada birkaç gençle oturup sohbet ediyoruz. Bu sırada karşımızdaki bir genç sohbetimize kulak kabartıyor. Göz göze geldikten sonra tanışmak üzere masamıza geliyor. İsmi Gökhan, 16 yaşında, 10. sınıf öğrencisi bir MESEM’li. Sohbet boyunca sessizce oturup bizi dinleyen Gökhan, konu çalışma koşullarına gelince bir anda heyecanla anlatmaya başlıyor: Abi beni günde 13-15 saat, haftanın 6 günü çalıştırıyorlar. Üstüne bir de ustanın küfürlerini yiyoruz.

Tüm bu koşullara ve emeklerine rağmen patronun, devletin verdiği ücrete ek olarak sadece 1000 TL verdiğini dile getiren Gökhan, “Ne bir hayalim ne de gençliğim kaldı, benim hayatım iş olmuş abi” ifadelerini kullanarak kendisine yaşatılanlara öfkesini dile getiriyor.

8 YAŞINDA ÇOCUK DA VAR

İMES’ten sonraki durağımız Kadosan. Kadosan’da sokaklar, bloklar arasında dolaşırken sanayinin gerçeği, bir tokat gibi yüzümüze vuruyor. Okul sıralarında eğitim almaları gerekirken çalışmak zorunda kalan 14-17 yaşındaki çocukların yanı sıra Kadosan’da çalıştırılan çocukların yaşının 8’e kadar düştüğünü görüyoruz.

"OKULDA TUTANAMADIM, BURADA BELKİ USTA OLURUM"

Kadosan’da dolaşırken iş yeri kapısı önünde bekleyen 3 gençle selamlaşıyoruz. 17 yaşında 11. sınıf öğrencisi olan Cuma, günde 10 saat çalışmak zorunda kaldığını söyleyerek ekliyor: Napalım abi tutunamadık okulda, burada en azından usta olabilirim. Birkaç yıl daha dişimi sıkayım hele.

Cuma ile konuşurken birçok çocuk başlarına gelen iş kazalarından, aldıkları düşük ücretten ve 10 saatin üzerinde çalıştırılmalarından dert yanarken bu sıkıntıların ustalık, patronluk yolunda çekilmesi gereken bir yol olduğu avuntusuna sarılıyorlar.

"BİR ELDİVEN VERİRLER, GERİSİ ALLAH KERİM"

Cuma ve arkadaşlarından sonra eli yüzü pas içinde çalıştığı iş yerine giderken rastladığımız 16 yaşındaki 10. sınıf MESEM Öğrencisi Kudret ile karşılaşıyoruz. Vakti olmadığı için Kudret ile yolda sohbet edebiliyoruz. Günde 11 saat çalıştığını ve bunun normal olduğunu düşünen Kudret’in MESEM kapsamında çalışırken iş cinayetlerine kurban giden çocuklardan haberi yok. Çalıştığı için haberleri takip etmeye vakti olmadığını dile getiren Kudret, çalıştığı yerdeki iş güvenliği konusunda şunları söylüyor: Burası esnaftır abi, verirler eline bi eldiven, ayağına bi ayakkabı o kadar. Gerisi Allah kerim.

11 YILDA 671 "ÇOCUK İŞÇİ" HAYATINI KAYBETTİ

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin (İSİG) raporuna göre Türkiye’de MESEM, tarım ve inşaat işçiliği ve sokakta çalıştırma kıskacındaki çocuklar ölüyor. Rapora göre son 10-11 yılda en az 671, AKP’li yıllarda ise en az 907 çocuk çalışırken hayatını kaybetti.

MESEM bir çocuğun daha canını aldı

Çocukların gecesini gündüzünü sömürecekler