Yıllık enflasyon TÜİK'e göre yüzde 64, ENAG'a göre yüzde 129 oldu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak ayı enflasyon verilerini açıkladı. TÜFE ocak ayında yüzde 6,70 artarken, yıllık bazda yüzde 64,86’ya çıktı. Enflasyon böylece aylık bazda beş ayın zirvesine çıktı. Yıllık enflasyon ise AKP’li yıllarda rekoru gördü.

TÜİK, kaybettiği davaya rağmen yargı kararını yine uygulamadı ve madde fiyat listesini açıklamadı.

TÜİK verilerine göre TÜFE’deki değişim 2024 ocakta bir önceki aya göre yüzde 6,7, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 54,72 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 64,86 oldu.

TÜİK, aralık 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 69,71 olarak açıkladı.

Yurt içi üretici fiyat endeksi (ÜFE) ocakta yüzde 4,14 arttı, yıllık bazda yüzde 44,20 oldu.

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 6,85, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 67,68 arttı.

DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 69,7 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 85,6 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 79,5 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 91,1 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 109,5 olarak gerçekleşti.

Yüksek gelir gruplarının daha düşük enflasyon hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 66,7 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 50,8 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 110 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 51 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koydu.

AYLIK BAZDA EN ÇOK ARTIŞ SAĞLIKTA

Ana harcama grupları itibarıyla ocak ayında bir önceki aya göre en çok artış yüzde 17,68 ile sağlıkta görüldü. Onu yüzde 12,17 ile lokanta ve oteller, yüzde 10,25’le çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 9,97 ile eğlence ve kültür, yüzde 7,43 ile konut, yüzde 7,33 ile ev eşyası, yüzde 6,53 ile ulaştırma, yüzde 5,19 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 4,92 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 3,17 ile eğitim, yüzde 2,96 ile haberleşme takip etti.

Ocak ayında fiyat düşüşü oran tek ürün grubu yüzde 1,61 ile giyim ve ayakkabı oldu.

LOKANTA VE OTELLERDE İKİ KATA YAKIN ARTIŞ

Yıllık bazda bakıldığında bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup yüzde 92,27 ile lokanta ve oteller oldu. En az artış yüzde 40,62 ile giyim ve ayakkabıda gerçekleşti.

Eğitimde yüzde 79,81, sağlıkta yüzde 78,57, ulaştırmada yüzde 77,54, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 69,71, eğlence ve kültürde yüzde 61,82, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 61,60, ev eşyasında yüzde 61,10 çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 58,95, haberleşmede yüzde 46,40, konutta yüzde 45,99 artış görüldü.

TÜFE’de kapsanan 143 temel başlıktan 131’inde artış, 8’inde düşüş gerçekleşirken, 4 başlıkta değişim olmadı.

ÜCRETLERİ EZEN HEDEF ENFLASYON, OCAKTA ‘ÇÖP’ OLDU

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ‘yeni sistemde’ gerçekleşen değil zam yapılacak dönemin hedef enflasyonu baz alınarak zam yapılacağını açıklamıştı. Ocak ayı enflasyonu yüzde 6,70 olarak gerçekleşti. Merkez Bankasının yıl sonu hedefi olan yüzde 36’nın gerçekleşmesi için ise  11 ayda aylık ortalama enflasyonun yüzde 2,2 olması gerekiyor. Buna göre yıllık enflasyon yüzde 36’nın oldukça üstünde gerçekleşecek.

ŞİMŞEK, ‘EN AZ 4 AY DAHA ENFLASYON ARTIŞI’ BEKLİYOR

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ocak ayı enflasyon verisi hakkında değerlendirmede bulundu. Şimşek sosyal medya hesabından “Yıllık enflasyonda yılın ikinci yarısında belirgin bir gerileme göreceğiz” dedi.

Şimşek X hesabından, “Ocak ayında aylık enflasyon geçici etkiler kaynaklı yükselerek yüzde 6,7 gerçekleşirken, yıllık enflasyon yüzde 64,9 oldu. Ocak ayında büyük oranda enflasyona yansıyan bu etkilerin enflasyonun ana eğilimini etkilemesini beklemiyoruz. Şubattan itibaren aylık enflasyonun kayda değer şekilde düşerek tahmin patikamızla uyumlu seyredeceğini öngörüyoruz. Yıllık enflasyonda ise yılın ikinci yarısında belirgin bir gerileme göreceğiz. Fiyat istikrarını sağlamak temel önceliğimizdir” dedi.

TÜİK, ENFLASYON SEPETİNDE GIDA VE KONUTUN AĞIRLIĞINI AZALTTI

TÜİK, madde sepetini ve madde ile grup ağırlıklarını güncelledi. Gıda ve konutun enflasyon sepetindeki ağırlığı düşürüldü. Sepete üç yeni madde girdi.

Fiyat derlenen yerleşim yerleri ve iş yerleri, endeks sepetinde yer alan ürünler ve ağırlıkları ile ürün tanımları, her yıl TÜİK tarafından güncelleniyor.

Türkiye geneli için tahmin veren tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) 2024 yılında 81 ilin tamamı ve 227 ilçe kapsamında, 28 bin 852 iş yeri ve 5 bin 246 konuttan (kira) 406 madde, 913 madde çeşidi için her ay yaklaşık 608 bin 594 fiyat derlenecek.

TÜİK’in enflasyon sepetindeki madde sayısı 2024’te bir önceki yıla göre iki artışla 406’ya yükseldi. Madde çeşidi de bu dönemde 18 artışla 913 oldu.

GRUP AĞIRLIKLARI DEĞİŞTİ

TÜİK, ana harcama grupları ağırlıklarında değişikliğe gitti. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunun ağırlığı 2023’te yüzde 25,43 iken 2024’te yüzde 24,98’e düşürüldü.

Konut grubunun ağırlığı da bu dönemde yüzde 16,61’den yüzde 14,20’ye düşürüldü.

Sepette ağırlıklar ev eşyasında yüzde 8,66’dan yüzde 8,12’ye, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 4,64’ten yüzde 4,30’a düşürüldü.

Sepette ağırlıklar alkollü içecekler ve tütünde yüzde 3,57’den yüzde 3,76’ya, ulaştırmada yüzde 15,08’den yüzde 17,36’ya, giyim ve ayakkabıda yüzde 6,41’den yüzde 6,94’e, sağlıkta yüzde 3,53’ten yüzde 3,71’e, haberleşmede yüzde 3,30’dan yüzde 3,34’e, eğlence ve kültürde yüzde 3,25’ten yüzde 3,33’e, eğitimde yüzde 1,67’den yüzde 1,80’e, lokanta ve otellerde yüzde 7,82’den yüzde 8,17’ye yükseltildi.

SEPETE ÜÇ YENİ MADDE GİRDİ

2024’te enflasyon sepetine votka, kadın mont (anorak) ve düğün, nişan vb. toplantılar için salon kirası eklenirken çocuk ayakkabı (deri ve suni deri) çıkartıldı.

TÜİK, TÜFE sepetinde yer alan mal ve hizmetler ile ağırlıklarının her yıl hane halklarının en güncel tüketim yapısını yansıtacak şekilde güncellendiğini, güncelleme çalışmalarının; her yıl uygulanmakta olan hane halkı bütçe anketi verilerinin incelenmesi, idari kayıtların gözden geçirilmesi, mal ve hizmet piyasasının takibi ve bölge müdürlüklerinden gelen önerilerin değerlendirilmesine dayalı olarak yapıldığını belirtti.

TÜİK, haziran 2022’den bu yana madde sepeti fiyat listesini gizliyor.

ENAG: YILLIK ENFLASYON YÜZDE 129

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) enflasyon verilerini açıkladı. ENAG’a göre tüketici fiyat endeksi (E-TÜFE) ocak ayında yüzde 9,38 oldu. E-TÜFE’nin son 12 aydaki artışı yüzde 129,11 olarak gerçekleşti.

Ocakta sağlık kaleminde artış kaydedilmezken, en fazla yükseliş yüzde 16,42 ile giyim ve ayakkabı kaleminde gerçekleşti. (EKONOMİ SERVİSİ)