Varlık Fonu kime ne satıyor?

T24 yazarı Çiğdem Toker, “Varlık Fonu kime ne satıyor?​” başlıklı yazı kaleme aldı.

Toker yazısında, "Her gün emekliye sadaka gibi tutarlarda ek zam ve ikramiyelerin konuşulduğu, depremzedelerin bir sene sonra bile konteynırda yaşamak zorunda bırakıldığı bir ülkede, şeffaf olduğunu iddia eden bir kurumun tahvil operasyonunun, toplumsal refaha katkısı nedir?" diye sordu.

"Türkiye Varlık Fonu'nun (TVF) yurt dışında yaptığı 5 yıl vadeli tahvil ihracına 7 milyar doların üzerinde talep alınmış. Financial Times gazetesinde, JP Morgan'dan Banc of America'ya birçok finans devinin Türk ekonomisine daha çok güvenmeye başladığı yazılmış" diyen Toker yazının devamında şu ifadelere verdi:

AKP iktidarının "ikinci Hazine" gibi tasarladığı TVF, sekiz sene önce anonim şirket biçiminde kuruldu. Kamu sermayesiyle kurulmuş asırlık kurumlar bu şirkete devir yoluyla adeta hediye edildi. Zahmetsizce "portföy" sahibi olan Türkiye Varlık Fonu'nu Sayıştay denetleyemiyor. Ama Türkiye Varlık Fonu, Sayıştay'ın denetlediği birçok kurumun tabiri caizse "patronu" konumunda. Öte yandan TVF bünyesindeki alt fon olarak kurulmuş bazı şirketler de Sayıştay denetimine tabi değil.

Bu ucube yapı içinde TVF, eski alışkanlıkla kamu bankası dediğimiz Ziraat Bankası da dahil şu kuruluşların hisselerinin tamamına sahip:

- Ziraat Bankası, PTT (Posta ve Telgraf Teşkilatı), BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş) TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı), Eti Maden, İzmir Alsancak Limanı, Türksat Uydu Haberleşme Kablo, Çaykur, Türkiye Şeker Fabrikaları, Türkiye Katılım Sigorta

- TVF'nin portföyünde yani hisselerine sahip olduğu diğer kamusal nitelikli şirketlerin bazıları ile payları şöyle:

Halk Bankası (Yüzde 87,70)

Vakıfbank (Yüzde 64,84)

Türk Hava Yolları (Yüzde 49,12)

(TVF bünyesindeki bazı kuruluşlar ise Sayıştay denetimine tabi değil. )

Tanıdık yönetim, örtülü işlemler

Başkanı Cumhurbaşkanı Erdoğan olan TVF'nin yönetimi, şu isimlerden oluşuyor:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan - Yönetim Kurulu Başkanı

Prof. Erişah Arıcan - Yönetim Kurulu Başkanvekili

Alparslan Çakar – Yönetim Kurulu Üyesi

Ahmet Burak Dağlıoğlu – Yönetim Kurulu Üyesi

Fuat Tosyalı – Yönetim Kurulu Üyesi

Rifat Hisarcıklıoğlu – Yönetim Kurulu Üyesi

Salim Arda Ermut – Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür

TVF'nin 5 yıllık dolar bazlı tahvil ihracı için JPMorgan, Standard Chartered ve BBVA'yı yetkilendirdiğini birkaç gün önce Bloomberg HT duyurmuştu. AA'nın 7 Şubat tarihli haberine göre de Amerika dışındaki yatırımcılara sunulan Reg S yapısında olan 5 yıl vadeli işlemin başlangıç fiyatı yüzde 9,125 olarak belirlenmiş. 500 milyon dolarlık tahvil ihracına 14,5 kat talep gelmesi "yabancı yatırımcıların Türk ekonomisine olan güvenini pekiştirdi" diye yorumlanmış.

Buradan bir soruyu not düşelim: TVF'nin içinde Ziraat, Halk, PTT, Alsancak Limanı, BOTAŞ, TPAO olmasaydı yine aynı talep gelir miydi?

YATIRIMCI GÜVENİ TEST EDİLMİŞ

Financial Times'ın analizine göre TVF, Hafize Gaye Erkan'ın Merkez Bankası başkanlığından "affını istemesi' diye duyurulan görevden alınmasının ardından, yatırımcıların ülke varlıklarına olan ilgisini test etmek amacıyla tahvil anlaşmasına girişmiş. Gelen ilgiye bakılırsa da Merkez Bankası'ndaki değişikliğin yarattığı "küçük kaos" görmezden gelinmiş. TVF yetkilileri yorum yapmaktan kaçınmış.

Kendi sayfasına baktığınızda TVF'nin 4 temel ilke ve değer doğrultusunda hareket ettiği belirtiliyor:

- Ulusa Hizmet ve Değer Yaratma: TVF, Türkiye'nin geleceği için kurulmuştur. Tüm iş ve faaliyetlerinde ulusa hizmeti ve yaratacağı ek değeri gözetir. TVF, bu değerlerin olmadığı iş ve faaliyetlerde yer almaz.

- Hesap Verebilirlik ve Şeffaflık: TVF, tüm iş ve faaliyetlerinde hesap verebilir ve şeffaf olmayı hedefler. Bu ilkeleri uluslararası kurumsal yönetim standartları ile tüm iş ve karar süreçlerinde gözetir.

- Disiplin, Profesyonellik ve Takım Çalışması: TVF çalışanları hem bireysel hem de takım olarak fon ilkelerine uygun davranış biçimi ve disiplinle hareket eder. Tüm çalışanlar yüksek seviye profesyonelliğe ve disipline bağlıdır. Çalışanlar ve kurum birbirlerini destekler ve birbirlerine saygı duyar.

- Sonuç Odaklılık: TVF, ulusa hizmet ve değer yaratma anlayışıyla üstlendiği işlerde başarı ve sonuç odaklıdır.

İlk iki ilke, TVF'nin son tahvil ihracı açısından önem taşıyor. TVF, bu ihraçla ulusa yaptığı hizmeti kamuoyu ile daha ayrıntılı paylaşmalıdır.

Her gün emekliye sadaka gibi tutarlarda ek zam ve ikramiyelerin konuşulduğu, depremzedelerin bir sene sonra bile konteynırda yaşamak zorunda bırakıldığı bir ülkede, şeffaf olduğunu iddia eden bir kurumun tahvil operasyonunun, toplumsal refaha katkısı nedir?