Adana'da emekliler için insanca yaşayacak ücret ve EYT’ye kökten çözüm talebi
Adana Emeklilikte Yaşa Takılanlar ve Emekliler Derneği Adana’daki buluşmasına yüzlerce emekli ve EYT yasası mağduru katıldı.
Fotoğraf: Evrensel
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açlık sınırının altındaki 10 bin lira emekli maaşını "Emeklilere müjde" diye duyurup, 2024 yılını emeklilerin yılı olarak ilan etmesine emeklilerin tepkisi sürüyor. Adana’da Seyhan Belediyesi Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen buluşmada konuşan EYT Federasyonu Başkanı Arzu Lastikçi, 2024’ün emekliler yılı olması için EYT sorununa kökten çözüm, emeklilere insanca yaşayacak bir ücret istediklerini dile getirdi.
"EMEKLİ MAAŞLARI SOSYAL YARDIM STATÜSÜNE ÇEKİLDİ"
Emeklilerin son 20 yılda alım gücünün günden güne azaldığını ifade eden Lastikçi bu süreci şu şekilde anlattı: "Emeklilik yaşı ve prim gün sayısı arttı. Emekli olmak zorlaştırıldı. Yeni eşitsizlik ve adaletsizlikler yaratıldı. Özellikle 2008 yılında kabul edilen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emeklilik koşulları zorlaştırıldı ve emekli aylıkları düşürüldü. 2008 yılında düşürülen aylık bağlanma oranları sebebiyle, emekli maaşları yıllar içinde, sosyal yardım statüsüne çekildi."
"EMEKLİ MAAŞI ASGARİ ÜCRETİN YÜZDE 30 FAZLASI OLMALI"
Bu koşullar nedeni ile ülkede 8 milyon emekçinin çalışmak zoruna kaldığını dile getiren Lastikçi, "Emeklilerin yüzde 85’i 15 bin liranın altında maaş alıyor. Maalesef geçim sağlanamadığı için emekli olsak da ölene kadar çalışmak zorunda bırakılıyoruz” dedi. En düşük emekli maaşının tamamlanan maaş olarak değil, asgari ücretin yüzde 30 fazlası ile 22 bin 100 TL kök maaş olmasını istediklerini ifade eden Lastikçi, "Sosyal Güvenlik Kurumu Sisteminden gelir ve ödenek alan tüm dul, yetim ve emeklilerin kök maaşlarına 12 bin TL seyyanen zam yapılmasını, kapsamlı bir intibak düzenlemesiyle emekli aylıkları arasındaki eşitsizliğin giderilmesini, 2000 yılı öncesi emekli olanlar için çıkarılan İntibak yasasının, 2000 yılı sonrası emekli olanlar için de çıkarılmasını istediklerini dile getirdi.
"ÜLKENİN GELİŞME HIZINDAN EMEKLİLERE PAY VERİLSİN"
2008 yılında yüzde 30’lara düşürülen aylık bağlanma oranlarının yeniden eski seviyelere çıkarılması gerektiğini dile getiren Lastikçi, "Ülkenin gelişme hızından emeklilere yüzde 100 pay verilmesi, emeklilerden muayene ve ilaç katkı payının kaldırılması, konut sahibi olmayan emeklilere TOKİ tarafından sosyal konut projelerinin hayata geçirilmesi gibi taleplerinin de arkasında olduklarını belirtti.
YEREL YÖNETİMLERDEN DE TALEPLER VAR
Yerel yönetimlerden de talepleri olduğunu ifade eden Lastikçi talepleri, “Her ilçede emeklilerin bir araya geleceği lokal ya da tesisler, en düşük emekli maaş sahiplerine nakit, yakacak ve gıda desteği verilmesi, su ve doğal gaz faturalarından vergi alınmaması ve indirim uygulanması, 65 yaş üzerine uygulanan ücretsiz ulaşım imkanının yanı sıra 65 yaşa kadar olan emeklilere de indirimli ulaşım imkanının sağlanması” olarak sıraladı.
"99 ÖNCESİ TÜM HAKLAR VERİLSİN"
EYT mağduriyeti devam eden çok sayıda kişinin taleplerine de dikkat çeken Lastikçi, "'Aylarca meseleyi kökten çözeceğiz' diyerek yapılan çalışmaların sonucu, 3 Mart 2023 tarihinde çıkarılan yasa ile sadece yaş haddi kaldırıldı. Ancak EYT meselesi sadece yaş haddinden ibaret değildi. 99 öncesi tüm hakların verilmesi şarttı” dedi. EYT düzenlemesi ile kısmi emeklilikte 99 öncesine göre yaş skalasının aşağı çekilmediğini, ilk işe başlama şartlarına göre emekli olunamadığını ifade eden Lastikçi, şunları söyledi:
"Çalışma Bakanının yaptığı açıklamalar üzere, prim günü eksik olan mağdurlar, emekli olacakları inancı ile yakınlarına çektirdiği banka kredileri ile Sosyal Güvenlik kurumuna giderek, doğum veya askerlik borçlanması ile primlerini tamamladılar. Açıklanan yasa içeriği ile sadece yaş şartının kaldırılması ve 99 öncesi hakların tamamının iade edilmemesi sebebiyle, hem emekli olamadılar hem de gelirleri olmadığı için banka kredi borçlarını ödeyemez durumdalar. Bakanın yaptığı açıklamalar, icra makamıdır ve bağlayıcıdır. Bizler, devletin kurumuna ve bu kuruma tabi olan sayın bakanın açıklamalarına inandık, güvendik. Yarım çıkarılan yasa ile üzerine yeni bir enkaz yıkılan mağdurlar yaratıldı. Yıllar sonra tozlu raflardan çözüm masasına alınan EYT sorunu kökten çözülmemiş, verilen sözler tutulmamıştır. Meselenin kökten çözümü, geriye bırakılan 5000 prim ve kısmi emeklilik haklarımızın tarafımıza teslimi ile mümkün olacaktır."
"KÖKTEN BİR REFORM GEREKLİ"
Doğum öncesi sigortalı olma şartının kaldırılması gerektiğini ifade eden Lastikçi, "Yurtdışı borçlanma için tanınan haklar, ülkemiz insanı için uygulanmıyor. Erkeklerin askerlik borçlanması gibi kadınların doğum borçlanmasının da şartsız uygulanması hususunda acilen düzenlemenin yapılmasını talep ediyoruz. Staj ve çıraklık hizmeti başlangıcının, sigortalılık başlangıç süresi olarak sayılmasını talep ediyoruz. 8 Eylül 1999 sonrası, 2000 ve 2008 yıllarında yapılan emeklilik reformları ile 58-60 ve 65 yaş emeklilik sistemi ülkemiz şartlarına uygun olmadığından, mevcut sistemin kökten bir reformla adil bir şekilde yeniden düzenlenmesi şart olmuştur. Mezarda emeklilik istemiyoruz” dedi. (Adana/EVRENSEL)