Rus muhalif Aleksey Navalnıy'ın cezaevinde öldüğü açıklandı
Rusya Federal Ceza İnfaz Kurumu, tutuklu Rus muhalif Aleksey Navalnıy'ın cezaevinde öldüğünü açıkladı. Navalnıy'ın ölümü üzerine Avrupa liderleri Rusya karşıtı açıklamalarını artırdı.
Aleksey Navalnıy | Fotoğraf: Evgeny Feldman/Wikimedia Commons (CC BY-SA 4.0)
Rusya Federal Ceza İnfaz Kurumu, tutuklu Rus muhalif Aleksey Navalnıy'ın Yamal-Nenetsk Özerk Bölgesi'ndeki 3. No'lu cezaevinde hayatını kaybettiğini açıkladı.
Sputnik'in haberine göre Federal Ceza İnfaz Kurumu'ndan yapılan açıklamada, "16 Şubat'ta 3 No'lu ıslahevinde hükümlü Aleksey Navalnıy, hava aldıktan sonra kendini kötü hissetti ve neredeyse hemen bilincini kaybetti. Kurumun sağlık çalışanları derhal geldi ve ambulans çağrıldı" denildi. Federal Ceza İnfaz Kurumu, müdahalelerden olumlu sonuç alınamadığını ve doktorların hükümlünün öldüğünü belirttiğini aktardı. Kurum, Navalnıy'ın ölüm nedeninin belirlenmesi için çalışma yürütüldüğünü de kaydetti.
Navalnıy'ın basın temsilcisi Kira Yarmysh, X üzerinden yaptığı açıklamada, Navalnıy'ın ölümünü teyit edemediğini söyledi. Yarmysh, Navalnıy'ın avukatının hapishanenin olduğu bölgeye doğru yola çıktığını belirtti. Navalni'nin eski yardımcısı Leonid Volkov da Navalnıy'ın ekibinin ölümünü teyit edemediğini yazdı.
KREMLİN: PUTİN, NAVALNIY'IN ÖLÜMÜ HAKKINDA BİLGİLENDİRİLDİ
Kremlin'den yapılan açıklamada, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Navalnıy'ın ölümü hakkında bilgilendirildiği belirtildi. Açıklamada "Hapishane servisinin Navalni'nin ölümüyle ilgili tüm kontrolleri yaptığı" belirtildi, "Navalni'nin ölüm sebebi hakkında bilgi sahibi değiliz" denildi. Rusya Soruşturma Komitesi, Navalnıy'ın ölümüyle ilgili adli inceleme başlatıldığını açıkladı.
ANNESİNDEN AÇIKLAMA: 4 GÜN ÖNCE SAĞ VE SAĞLIKLIYDI
Öldüğü açıklanan Aleksey Navalnıy'ın annesi Lyudmila Navalnaya ise Facebook hesabından yaptığı paylaşımda, "Hiçbir başsağlığı duymak istemiyorum. Onu 12'sinde (Şubat) hapishanede, görüşte gördüm. Hayattaydı, sağlıklıydı ve mutluydu" ifadelerini kullandı.
AVRUPA'DAN TEPKİLER
Avrupa ülkeleri, Avrupa Birliği (AB) ve NATO, Rusya'da tutuklu muhalif Aleksey Navalnıy’nın cezaevinde hayatını kaybetmesine tepki göstererek ölümünün araştırılmasını istedi. Avrupa, savaşın öncesinden beri sürdürdüğü Rusya karşıtı söylemlerini Navalnıy'ın ölümü ile yinelemiş oldu.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, X hesabından yaptığı açıklamada, Navalnıy'ın "özgürlük ve demokrasi değerleri için savaştığını, idealleri uğruna en büyük fedakarlığı yaptığını" belirtti. Michel, AB'nin Navalnıy'ın ölümünden yalnızca Rus rejimini sorumlu tuttuğunu vurguladı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de "Putin kendi halkının muhalefetinden başka hiçbir şeyden korkmuyor. (Navalnıy'ın ölümü) Putin ve rejiminin neyle ilgili olduğuna dair acımasız bir hatırlatma. Otokrasiye karşı durmaya cesaret edenlerin özgürlüğünü ve güvenliğini korumak için mücadelemizde birleşelim" ifadelerini kullandı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de "Daha fazla bilgi bekliyoruz. Şunu açıkça belirtelim; bu, sadece Putin'in sorumluluğundadır." dedi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Münih Güvenlik Konferansı sırasında aldığı haberden büyük üzüntü duyduğunu paylaşarak NATO müttefiklerinin yıllardır Navalnıy'ın serbest bırakılması çağrısında bulunduğunu anımsattı. Stoltenberg, "Şu an için detaylı bilgiye sahip değiliz. Tüm gerçekler ortaya çıkarılmalı ve Rusya'nın yanıt vermesi gereken çok önemli sorular var" ifadelerine yer verdi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenkiy ile düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, haberin henüz doğrulanmadığını ancak yüksek ihtimalle Navalnıy'in büyük olasılıkla Rus hapishanesinde öldüğünün var sayılması gerektiğini belirterek "Bu, çok iç karartıcı bir şey" dedi. Navalnıy ile Berlin'de tedavi gördüğü sırada bir araya geldiğini aktaran Scholz "Onunla ülkesine geri dönmesiyle ilgili büyük cesareti konusunda konuştuk. Muhtemelen şimdi bu cesaretinin bedelini hayatıyla ödedi" diye konuştu. Scholz, bunun Rusya’da demokrasi olmadığının göstergesi olduğunu dile söyledi, Navalnıy'in ailesine ve yakınlarına başsağlığı diledi.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Navalnıy'ın ölüm haberine ilişkin X hesabından yaptığı paylaşımda, "Bu, korkunç bir haber. Rus demokrasisinin en ateşli savunucusu Aleksey Navalnıy, hayatı boyunca inanılmaz bir cesaret gösterdi" ifadelerini kullandı. Sunak, Navalnıy'ın ölümünün, eşi ve Rus halkı için büyük bir trajedi olduğunu kaydetti. İngiltere ana muhalefeti İşçi Partisinin lideri Keir Starmer da paylaşımında Navalnıy'ın Rus demokrasisi için çok büyük bir cesaretle mücadele ettiğini vurgulayarak "Ölümü Rus halkı için korkunç bir haber. Düşüncelerim ailesi, arkadaşları ve dünyanın her yerindeki destekçileriyle birlikte" ifadelerine yer verdi.
Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Navalnıy'nın cezaevinde hayatını kaybetmesinin ardından ailesi, yakınları ve Rus halkı için X sosyal medya platformundan taziye mesajı yayınladı. Sejourne, "Aleksey Navalnıy, baskı sistemine direnişini hayatıyla ödedi. Cezaevinde ölümü (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin'in rejiminin gerçekte ne olduğunu ortaya koyuyor" değerlendirmesini yaptı.
Hollanda, İspanya, İtalya, Slovenya, Avusturya, İrlanda da cumhurbaşkanı ya da başbakan düzeyinde tepki mesajları yayımlayan ülkelerden oldu.
NE OLMUŞTU?
Navalnıy, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in en önemli rakibi olarak kabul ediliyordu. Eski avukat Navalnıy, Kremlin önünde düzenlediği protestolarla gündemdeydi. Sık sık cezaevine giren Navalnıy, 2012-2014 yıllarında cezaevinde kalırken, AİHM, Moskova'yı insan hakları ihlalinden suçlu bulmuştu.
Sibirya'dan Moskova'ya dönüşü sırasında uçakta rahatsızlanan 44 yaşındaki Rus muhalif lider Navalnıy'ın çayına karıştırılan bir maddeyle zehirlendiği öne sürülmüş, 22 Ağustos 2020'de Omsk'tan özel bir uçakla tedavi için Berlin'e getirilmişti. Almanya, Rus muhalifin kesin olarak zehirlendiğinden emin olduklarını duyurmuştu. Navalnıy, Berlin'de tedavi gördükten sonra 17 Ocak'ta Moskova'ya dönüşünde havaalanında tutuklanmıştı. Moskova Şehir Mahkemesi, 2 Şubat'ta Navalnıy'ın geçmişte yolsuzluk davası sonucunda verilen 3,5 yıllık ertelenmiş hapis cezasını, evde geçirdiği cezayı da hesaplayarak 2,5 yıllık normal hapis cezasına çevirmişti. Navalnıy 2023 yılında da "aşırılık yanlısı örgüt kurmak, finanse etmek ve eylemde bulunmak" suçlamasıyla 19 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. (DIŞ HABERLER)