#1ÖğünÜcretsizSağlıklıYemek | Bu dava ‘çocuklar aç kalmasın’ diyen herkesin davası
Okullarda bir öğün ücretsiz yemek verilmesi için MEB’e açılan dava görüldü: "Bu dava halkın bütçesinin halkın ihtiyaçlarına ayrılmasını talep eden, ‘çocuklar aç kalmasın’ diyen herkesin davası."
Fotoğraf: Damla Kırmızıtaş/Evrensel
Ekmek ve Gül’ün başlattığı ve farklı kesimler tarafından iki yıldır yürütülen okullarda çocuklar için “bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek kampanyası” sürüyor. Kampanyanın yürütücülerinden Tuzluçayır Kadınları Dayanışma Derneğinin geçtiğimiz yıl Milli Eğitim Bakanlığına (MEB) açtığı davanın ilk duruşması Ankara 3. İdare Mahkemesinde görüldü.
MEB Hukuk Müşaviri, Bakanlığın uygulamada birçok aksaklık yaşandığını gözlemlediğini savunarak, “Bir öğün ücretsiz yemeğin verilmesi için nerede depolayacağız? Gıda zehirlenmesi yaşanabiliyor. Biz bunu pilot olarak denedik, kimi zorluklarla karşılaştık” dedi. Mahkeme, ara kararını yazılı olarak bildireceğini belirterek duruşmayı sonlandırdı. Duruşmanın detaylarına haberimizden ulaşabilirsiniz:
Duruşma öncesindeki açıklamalarda okullarda bir öğün ücretsiz sağlıklı yemek talebinin yakıcılığı anlatıldı. Bir dönem okul öncesinde sağlanan uygulamanın her kademeye yayılması gerekirken sessiz sedasız iptal edilmesine tepki gösterildi. Türkiye’nin farklı illerinde de sendikalar, barolar, dernekler ve kadınların çağrısıyla eylemler ve basın acıkmaları gerçekleştirildi; tüm çocuklara okullarda bir öğün yemek sağlanana kadar mücadele edileceği belirtilen açıklamalar yapıldı.
Ankara'da görülen dava öncesi konuşan Dernek Başkanı Elif Sancı, “Bu davayı açtık, çünkü mücadele araçlarımızdan birinin de hukuk yolu olduğunu düşünüyoruz. Milli Eğitim Bakanlığı, çocukların gelişimi konusunda devlete düşen sorumlulukları yerine getirmiyor. Yazılı savunmasında da ‘Biz zaten veriyoruz’ diyor. Oysa sessiz sedasız okulöncesine bir dönemlik tanıdığı bu hakkı da ortadan kaldırıyor. Bu dava tüm işçi ve emekçilerin, eğitim işkolunda çalışanların, sendikaların, meslek odalarının, kadınların, kadın örgütlerinin, veli derneklerinin, halkın bütçesinin halkın ihtiyaçlarına ayrılmasını talep eden, ‘çocuklar aç kalmasın’diyen herkesin davası! Çocuklarımızın sağlığı ve geleceği için hakkımız olanı kazanacağız!” dedi.
Ankara 3. İdare Mahkemesinde görülen ilk duruşmaya Emek Partisi Genel Başkanı Seyit Aslan, Emek Partisi Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca, Tuzluçayır Kadınları Dayanışma Derneği üyeleri, SES MYK üyeleri, İHD MYK üyeleri, Eğitim Sen Ankara 1 Nolu Şube üyeleri ile Genel Başkanı Kemal Irmak, Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi, Çağdaş Hukukçular, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği ile çok sayıda kadın ve genç katıldı. Davanın avukatlarından İlke Işık açıklama öncesinde söz alarak, “Birazdan duruşma salonuna gireceğiz. Neden bu ülkede çocuklara ücretsiz yemek talep ettiğimizi anlatacağız; çünkü bu ülkede çocuklara aç, her çocuğun eğitim hakkı için bu davayı açtık” diye konuştu. Açıklamalar boyunca “Et, süt, yumurta çocukları unutma” sloganları atıldı.
MEB BESLENME HAKKINI GARANTİ ALTINA ALMALI
Tuzluçayır Kadınları Dayanışma Derneği Başkanı Elif Sancı, devletin çocuklara yemek sağlama sorumluluğunu hatırlatan ve yüz binlerce imza toplayan kadınların gözünün bu davada olduğunu söyledi. Ülkenin dört bir yanında toplanan imzaların Milli Eğitim Bakanlığına ve EMEP Milletvekili Sevda Karaca aracılığıyla bizzat Milli Eğitim Bakanına teslim edildiğini belirten Sancı, MEB’in çocukların iyi halini ve eğitime erişimini garanti altına alma sorumluluğuna rağmen planlarında bir öğün ücretsiz ve sağlıklı yemeğe yer vermediğini belirtti.
2022-2023 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde okul öncesi eğitimde ücretsiz yemek uygulamasının başlatıldığını ancak yeni dönemde bu uygulamanın sessiz sedasız kaldırılarak deprem bölgesiyle sınırlı tutulduğunu söyleyen Sancı, kadınların buna rağmen okullarda bir öğün ücretsiz yemeğe yönelik taleplerini örgütlemekten vazgeçmediğini vurguladı.
"KAYNAK YOK DİYENLERE İNANMIYORUZ"
Okullarda bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek talebinin kaynak kısıtlılığı bahane edilerek reddedilmesinin doğru olmadığını ifade eden Sancı, “Çok büyük kaynaklara gerek olmadan ücretsiz yemek sağlanabilir ancak burada mesele kaynak yokluğu değil, kaynakların nereye ayrılacağına karar verilirken yapılan tercihler. Böyle bir kaynak yok diyenlere inanmıyoruz! Bugün çocukların beslenmesine ayırılması gereken bütçe, ÇEDES gibi uygulamalarla, Diyanet Başkanlığı bütçesine, teşvik adı altında özel okullara harcanıyor, geçmediğimiz otoyolları, köprüleri yapan inşaat şirketlerine geçiş harcı şeklinde ödeniyor. Patronların milyarlarca dolarlık vergi borçları siliniyor” dedi.
"AÇLIĞA TERK ETMEK YERİNE SORUMLULUK ALSINLAR"
Sancı, davayı açma sebeplerinin hukuku bir mücadele aracı olarak görmeleri olduğunu ifade etti. Milli Eğitim Bakanlığının ve devletin diğer kurumlarının çocukların gelişimi konusunda üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmediğinin altını çizen Sancı, “Çocuklarımızın sağlığı ve geleceği için hakkımız olanı kazanacağız! Milli Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere ilgili tüm bakanlıklar, devlet kurumları sorumluluğu tek tek ailelerin üzerine yıkıp çocukları açlığa terk etmek yerine sorumluluk alsınlar. Devlet kurumları eğitimin her kademesinde ücretsiz ve sağlıklı yemek verene kadar mücadelemiz devam edecek” diyerek basın açıklamasını sonlandırdı.
KARACA: BU DAVAYI ŞİMDİDEN KAZANDIK SAYIYORUZ
Emek Partisi Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca şöyle konuştu. “Bugün davamız var. Bugün bu dava iki yıldır kapı kapı dolaşarak evlerde, mahallelerde, işyerlerinde sesini duyurmak isteyen kadınların davası. Bugün açlıktan bayılan arkadaşıyla sandviçini paylaşan çocukların davası. Günde 16 saat çalışan işçi babasının, emekçilerin davası. Çocukların hakkı için mücadele edenler için sembolik bir dava bu. Ağzımıza bir bal çalınca bu talebi unutacağız sananlar var. Biz çocuklara hakkını vermek yerine, devletin bütçesinin nerelere peşkeş çekildiğini bilenleriz. İki yılık bu mücadeleden ne karar çıkarsa çıksın, ülkenin dört bir yanında mücadele yürütenler ne bu davadan ne de bu mücadeleden vazgeçmeyeceğiz. Bunun için ant içtik, yan yana geldik. Bu kampanyaya destek veren kapı kapı dolaşıp insanları yan yana getiren yüzbinlerce imzanın bakanlığın önüne getiren herkes bu davanın sahibidir, herkese teşekkür ediyoruz. Bu mücadele kazanılana kadar bildiğimizi her mücadele yönetimi ile devam edeceğiz. Şimdiden bu mücadele kazanılmış sayılmıştır, hepinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum.”
IRMAK: ÇOCUKLAR SU İÇİN ÖĞRETMENLERİNDEN PARA İSTİYOR
Eğitim Sen Genel Başkanı Kemal Irmak ise şöyle konuştu: "Bu topraklarda çok ciddi sayıda çocuklar her gün okula aç gidiyor, istedikleri temiz suya ulaşamıyor. Çocuklar öğretmenlerinin yanına gidip temiz su almak için para istiyorlar. Bu ülkede yoksul çocuk, yoksul olmayan çocuk ayrımı var. Daha birkaç gün önce İliç’te meydana gelen göçükte yaşananlar bunun bir örneğiydi. Zenginler ile yoksullara farklı farklı davranan oligarşik, sınıf ayrımcı bir düzenle karşı karşıyayız. Bu ülkenin tüm yoksul ve emekçileri parasız, eşit eğitim hakkı gibi birçok konuda mücadele etmesi gerekiyor. Kar topu gibi büyütecek bu mücadele bu mahkemenin kazanılacağının bir işaretidir. Bu oligarşik zenginleri koruyan bu düzeni koruyanlara karşı bu mücadeleyi desteğe çağırıyorum."
(Ankara/EVRENSEL)
KADINLAR DÖRT BİR YANDAN SESLENDİ
Duruşmanın görüldüğü saatlerde Adana, Aydın, Balıkesir, Denizli, İstanbul, İzmir, Dersim ve Kocaeli’nin aralarında olduğu birçok yerde kadınlar desteklerini belirtmek için bir araya geliyor.
İZMİR: ÇOCUKLARIMIZIN HAKKI OLANI İSTİYORUZ
Ekmek ve Gül, BORKAD, BEKEV, ÖV-DER, İzmir'de Bornova çarşısı girişinde basın açıklaması yaparak okullarda 1 öğün ücretsiz sağlıklı yemek kampanyasına sahip çıktıklarını dile getirdi. Basın metnini Emek ve Gül'den Nuray Öztürk okudu. Açıklamaya EMEP, Eğitim Sen 4 No’lu Şube, TİP, Eğit-Der Bornova ile EMEP'in İzmir Büyükşehir Belediye Başkan adayı Kemal Köroğlu, Bornova Belediye Başkan adayı İsmail Hakkı Şimşek ve BEKEV kurucularından Buca Belediye Başkan adayı Nefise Selçuk da destek verdi.
Ankara'da süren davanın takipçisi olduklarını belirten Öztürk, "Ekmek ve Gül’ün başlattığı kampanya kapsamında tüm Türkiye’de olduğu gibi İzmir’de de okullarda her çocuğa bir öğün ücretsiz ve sağlıklı yemek verilmesi için 2022 yılından beri mücadele ediyoruz. Ekmek ve Gül, BORKAD, BEKEV, ÖVDER olarak ‘Okullarda bir öğün ücretsiz sağlıklı yemek her çocuğun hakkı’ diyerek kent meydanlarından okul önlerine binlerce imza topladık" ifadelerini kullandı.
Bütçenin yeterli olduğu ancak kaynağın tarikat vakıflarına aktarılması noktasında bir tercih söz konusu olduğuna dikkat çeken Öztürk, "Tekrar ediyoruz! Bu koşullarda, bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek talebi sadece bir beslenme meselesi değildir. Devlet kurumları da herhangi bir ayrım gözetmeksizin eğitimin her kademesinde ücretsiz, sağlıklı yemek vermekle yükümlüdür. 2024 Bütçe görüşmelerinde de tıpkı geçtiğimiz yıllardaki görüşmelerde olduğu gibi çocukların en temel hakkı olan ücretsiz ve sağlıklı bir öğün beslenme hakkına yine yer verilmedi. Biz bütçeden kendi hakkımızı, çocuklarımızın hakkı olanı istiyoruz" dedi.
ADANA
Adana’nın Yüreğir ilçesinde bulunan Karşıyaka İlköğretim Okulu önünden seslenen Adana Kadın Platformu yaptığı basın açıklamasında “Bizler, bu süreçten sonra da çocukların bu hakkına yönelik talebimizi örgütlemekten vazgeçmiyoruz. Uygulamanın eğitimin tüm kademelerinde uygulanmasını istiyoruz” dedi. Basın açıklamasına velilerden katılanlar da oldu. Açıklamanın nedenini öğrenen veliler, çocuklarını zorlukla okula gönderdiklerini belirterek talebi desteklediklerini söylediler. Basın açıklamasını Sevil Aracı, velilere seslenerek bir öğün ücretsiz yemek talepleri için mücadele etmeye çağrıda bulundu.
DERSİM
Duruşma öncesi Dersim Yenigün Kadın Dayanışma Derneği dernek binasın açıklama yaptı. Açıklamada konuşan Dernek Yöneticisi Serpil Argın “Türkiye’de 0-17 yaş arası 9.4 milyon çocuk yani her iki çocuktan biri yetersiz besleniyor. Bu gerçeklik ortadayken yarınlarımız olan çocuklarımızın sağlıklı beslenmesinin dava konusu edilmesini kabul etmiyoruz” dedi.
DENİZLİ
KESK Denizli Şubeler Platformu, Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) Denizli Şubesi ve Denizli Ekmek ve Gül Grubu ortak çağrısı ile Candoğan Parkında yapılan basın açıklamasını Havva Meşe okudu.
Ankara 3. İdare Mahkemesinde gerçekleşen davanın takipçisi olduklarını dile getiren Meşe, "Denizli'de de bu konuda çalışmaları, açıklamaları olan KESK Denizli Şubeler Platformu, Öğrenci Veli Derneği Denizli Şubesi, Denizli Ekmek ve Gül Grubu ve destek veren kurumlar olarak buradayız! Devletin çocuklara yemek sağlama sorumluluğunu hatırlatan, bunun için 100 binlerce imza toplayan herkesin gözü bu davada. Kocaeli'de, İstanbul'da, Denizli'de, Adana'da, Balıkesir'de ve daha pek çok şehirde kadınlar bizler gibi okul önlerinden, kent meydanlarından "Okullarda bir öğün ücretsiz sağlıklı yemek her çocuğun hakkı" diye ses çıkartıyorlar ve davanın takipçisi olduklarını ilan ediyorlar, Milli Eğitim Bakanlığını çocukların açlığına karşı sorumluluk almaya çağırıyorlar" ifadelerini kullandı.
BALIKESİR
Balıkesir’de Altınkum Naim Süleymanoğlu İlkokulu önünde ve Altınoluk Necmi Şahin İlkokulu önünde toplanan kadınlar, “Okullarda bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek her çocuğun hakkıdır” diyerek bu talep gerçekleşene kadar mücadeleye devam edeceklerini ilan ettiler. (İzmir, Adana, Dersim, Denizli, Balıkesir/EVRENSEL)