Tavuk kümeslerinin yerine yapılan lüks villaların ruhsatı iptal edildi

Ramis SAĞLAM
İzmir

Yaklaşan yerel seçimler öncesi belediyelerde yaşanan usulsüz ruhsat işlemleri tartışma yaratmaya devam ediyor. İçişleri Bakanlığı müfettişlerinin farklı belediyelerde yaptığı denetimlerde usulsüz işlemlerle ilgili rapor düzenlendiği gazetemiz sayfalarındaki haberlere yansımıştı.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Teftiş Kurulu’nun yürüttüğü soruşturmalardan biri de Kemalpaşa Belediyesi’nde verilen “güçlendirme ruhsatı” usulsüzlüğünü ortaya çıkardı. Kemalpaşa Belediyesi’ne 2021 yılında düzenlenen operasyonda 6'sı belediye çalışanı 11 kişi rüşvet vermek, almak ve aracılık etmek suçlamasıyla gözaltına alınmıştı. Şüphelilerin, izinsiz yapı ve bina inşa eden firma ve vatandaşlara cezai işlem yapılmaması, yasal mevzuata uygun olmayan binalara ruhsat ve yapı kullanma belgesi verilmesi karşılığında rüşvet alıp, verdikleri ileri sürülmüştü.

90 LÜKS VİLLA YAPILDI

Kemalpaşa Belediyesi tarafından, Örnekköy Mahallesi’nde 148 Ada 119 parsel üzerindeki yapılara ait taşınmaza 17 ve 25 Ağustos 2020 tarihinde düzenlenen “Güçlendirme Ruhsatları”nın iptal etmesine karşı, Kırkpınarlar Süt Ürünleri Gıda Şirketinin açmış olduğu dava Bölge İdare Mahkemesi 3’üncü İdari Dava Dairesi tarafından karara bağladı.

İzmir 2’inci İdare Mahkemesi, 2012 yılında kapatılan eski Yukarı Kızılca Belediyesi tarafından 1976 yılında sekiz adet tavuk kümesi ve 1977 yılında iki adet piliç bakım kümesi için yapı ruhsatı düzenlendi. Yapı ruhsatlarına dayanılarak inşa edilen tavuk kümesleri ile piliç bakım üniteleri yıkılarak yerine yapılan 90 adet lüks konut için 2018 yılında “yapı kayıt” belgelerine dayanılarak 2019 yılında tadilat ruhsatı verildi.

Kemalpaşa Belediyesi, tarafından 2019 yılında yapılan denetimde tadilat ruhsatı dışında yapılan imalatlar sebebiyle yapı kayıt belgelerinin iptali için Çevre, Şehircilik İzmir İl Müdürlüğüne yazı yazıldı. Çevre, Şehircilik İzmir İl Müdürlüğüne bu hususun bildirildiği, yapı kayıt belgelerinin aktif olduğu, 24 Mayıs 2020 tarihinde yapılan güçlendirme ruhsatı verildiği ortaya çıktı. 17-25 Ağustos 2020 tarihinde anılan yapılar için güçlendirme ruhsatı verildiği belirtildi.

MEVZUATA UYGUN OLMADIĞI İÇİN RUHSAT İPTAL EDİLDİ

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Teftiş Kurulunun yürüttüğü soruşturma sonucunda hazırlanan 12 Ocak 2022 tarihli raporda dava konusu ruhsatların imar mevzuatına aykırı olduğunu tespit etti. Yapılan incelemede, uyuşmazlığa konu villa niteliğindeki yapılara "güçlendirme izni" değil "güçlendirme yapı ruhsatı" düzenlendiğinin ve bu usulde yapıların yapı ruhsatına bağlandığı tespit edildi.

31 Aralık 2017 tarihinden sonra verilen güçlendirme yapı ruhsatının mevzuata aykırı olduğu iptali yönünde tesis edilen davaya konu işlemin usule ve mevzuata uygun olmadığını için ruhsatların iptalini istedi.

5 YIL İÇİNDE BİTİRİLMEDİ

Mahkeme kararında 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 20. maddesinde; yapının imar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği, 29. maddesinde; yapıya başlama müddetinin ruhsat tarihinden itibaren iki yıl olduğu hatırlatıldı. Bu sürede başlanmadığı veya yapıya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun, başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmediği için ruhsatların hükümsüz sayıldığı ifade edildi.

Kemalpaşa Belediyesi 31 Mart 2022 tarihinde 2979 sayılı işlemin tesis edildiği ve güçlendirme ruhsatlarını iptal etti. Bu durum karşısında, ruhsatsız olarak inşa edilen yapılara mahkeme kararında, “Bahsi geçen güçlendirme izninin, yapının fiilen kullanılmasına izin verilen dönemde can ve mal güvenliğine tehdit oluşturmaması kapsamında yapılacak güçlendirmeye izin verilmesi mahiyetindedir. Bu maddeye dayanılarak ruhsatsız biçimde yapılan yapılara güçlendirme yapı ruhsatı düzenlenemeyeceği ve bu usulde ruhsatsız inşa edilen yapıların ruhsatlı yapı statüsüne kavuşturulamayacağı açıktır” denildi.

KÜMESLER VİLLAYA DÖNDÜ

Kapatılan Yukarı Kızılca Belediyesi tarafından taşınmazda inşa edilecek olan sekiz adet tavuk kümesi için 20 Aralık 1976 ve 24 Nisan 1977 tarihinde verilen yapı ruhsatına dayanarak Kırkpınarlar Süt Ürünleri Gıda Şirketi tarafından ruhsatlara aykırı 90 adet villa yapıldı. Villa niteliğindeki yapılar için imar barışı kapsamında alınan yapı kayıt belgelerine dayanılarak, Kırkpınarlar Süt Ürünleri Gıda Şirketi 20 Mayıs 2020 tarihli dilekçesiyle "güçlendirme yapı ruhsatı verilmesi" istemi ile başvuruda bulunulduğu mahkeme kararında anlaşıldı. 

YAPI STATÜSÜNE KAVUŞTURULAMAZ

Güçlendirilecek olan yapının üzerinde bulunduğu taşınmazın mülkiyetinin belediyeye veya Hazineye ait olması durumunda; taşınmaz satın alınmadıkça güçlendirme yapılamayacağına vurgu yapılan mahkeme kararında, “Güçlendirilecek yapının üçüncü kişilere ait taşınmazlara tecavüzlü olması durumunda güçlendirme için taşınmazına tecavüzlü üçüncü şahısların muvafakati aranır hükümlerine yer verilmiştir” denildi.

Davaya konu olan “güçlendirme izninin” yapının fiilen kullanılmasına izin verilen dönemde can ve mal güvenliğine tehdit oluşturmaması kapsamında yapılacak güçlendirmeye izin verildiğine dikkat çekilerek, “ruhsatsız biçimde yapılan yapılara güçlendirme yapı ruhsatı düzenlenemeyeceği ve bu usulde ruhsatsız inşa edilen yapıların ruhsatı yapı statüsüne kavuşturulamayacağı açıktır” ibaresi kullanıldı.

Bu aşamadan sonra “Yapı ruhsatları” iptal edilen 90 adet villa konutlara ne uygulanacağı merak konusu oldu. İmar Kanunu’na aykırı yapılan konutlar için yıkım ve para cezası kararı alınması gerekiyor. Mahkeme kararının ardından “Yapı Tatil Zaptı” düzenlenerek konutların mühürlenip, tapu kayıtlarına beyan edilmesi gerekiyor. Bu işlemlerin ardından para cezası ve yıkım uygulanması gerekiyor.