İHD Yaşlı Hakları Komisyonu yerel yönetim talepleri: Çalışırken ödediklerimizi almak istiyoruz

İnsan Hakları Derneği Adana Şubesi Yaşlı Hakları Komisyonu 31 mart 2024 Yerel Seçimleri öncesinde seçilecek belediye başkanları ve  belediye meclislerine taleplerini iletti.

İHD Dernek Binası’nda gerçekleştirilen basın toplantısında komisyon adına metni okuyan Nevin Berktaş, “Giderek artan yaşlı nüfus gerçeği göz önüne alınarak, belediyelerin yasal yetki ve sorumlulukları çerçevesinde yaşlı hakları konusunu yeniden düşünmesi ve acil eylem planları yapıp, uygulamaya koyması gerekmektedir” dedi.

“YAŞLILAR AÇLIK SINIRININ ALTINDA YAŞIYORLAR”

Berktaş, yaşlılığın iktidarların anladığı gibi hastalık değil, yaşamın doğal bir evresi olduğunu vurguladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK ) verilerine  göre, Türkiye’de 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus oranı toplam nüfus içinde yüzde 10’a yükseldiğini ve bunun ülke nüfusunun büyük bir hızla yaşlandığına işaret ettiğini ifade eden Berktaş, büyük kısmı kentlerde üç kuruş emekli maaşıyla yaşamaya çalışan yaşlıların bir kısmının ise hiçbir sosyal güvencesi bulunmadığını ifade etti. Kendi geçimini dahi sağlayamayan gençlerin onlara destek vermesinin imkansızlaştığını ifade eden Berktaş, “Yaşlıların sağlıklarını, özellikle ruh sağlıklarını ayakta tutacak mekanizmalar yetersiz” dedi.

“YAŞLILAR ERİŞEBİLİR SAĞLIK HAKKINDAN MAHRUM BIRAKILDI”

Bütün bu sorunların üstesinden gelebilmek için, merkezi ve yerel yönetimlerin daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğini ifade eden Berktaş, devletin yaşlılara bakışını şu sözlerle ifade etti, “Merkezi yönetim 1990’lı yılların başında Dünya Bankası’nın ‘Toplumsal zenginlik arttıkça, tıbbi teknoloji geliştikçe insanlar daha uzun yaşıyorlar. Sosyal Güvenlik Sistemi değiştirilmeli, yoksa uzun yaşayan nüfusun yükünü mevcut Sosyal Güvenlik Sistemi çekemez’ insanlık dışı önerisini emir sayarak, ileriki yıllarda gereken değişiklikleri yapmaktan geri kalmadı. Yeniden yapılanma adı altında Sosyal Güvenlik Sistemi zayıflatıldı ve bu alanda özelleştirme uygulamaları başlatıldı. “Sağlıkta dönüşüm programı” adı altında yapılan değişikliklerle emekliler çalışırken bedelini ödedikleri ücretsiz, güvenli ve erişilebilir sağlık hizmeti hakkını kaybetti”

“ÖZEL HUZUREVLERİNİN SAYISI KAMUDAKİLERİ GEÇTİ”

Emekli ve yaşlı insanların aylığının açlık sınırının altında olduğunu ifade eden Berktaş,  “Devletin sosyal harcamalardan elini çekmesi, huzurevlerinin özel alana terk edilmesine, yaşlının evde bakım hizmeti adı altında belli bir ücret karşılığında sosyal güvenceden yoksun olarak bir yakınının yanında bakımının sağlanmasına yol açtı. Özel alandaki huzurevi sayısı 2006 yılından bu yana kamusal alandaki huzurevi sayısını aştı.  Sonuç olarak, ekonomik yük olarak görülen ‘yaşlıdan devlet elini çekmiş onu piyasanın acımasız ortamına veya düşük ücret karşılığında, sosyal güvenceden yoksun olarak istihdam ettiği bir yakınının yanına terk etmiştir. Yaşlının bu terk edilmişliğini gidermek ve haklarıyla yaşamasını sağlamak için kamunun boş bıraktığı alanı yerel yönetimlerin doldurabileceği,muhakkaktır. Siyasi iktidar gerontoloji bilimini reddetmekte, 65 yaş üstü insanları geriatri hastası olarak görmektedir” dedi.

"HEDEF BAĞIMSIZ, İNSANLIK ONURUNA YARAŞIR, KALİTELİ BİR YAŞLANMA SÜRECİNİN SAĞLANMASI OLMALIDIR"

Yerel yönetimlerin de yaşlılar konusunda görevlerini yapmadıklarını dile getiren Berktaş,  belediyelerin yaşlı hizmetlerinin eksik ve yeterli olmadığını belirterek “Giderek artan yaşlı nüfus gerçeği göz önüne alınarak, belediyelerin yasal yetki ve sorumlulukları çerçevesinde yaşlı hakları konusunu yeniden düşünmesi ve acil eylem planları yapıp, uygulamaya koyması gerekmektedir” dedi. Ulaşılması gereken ana hedef bağımsız, insanlık onuruna yaraşır, kaliteli bir yaşlanma sürecinin sağlanması olmalıdır” dedi.

Komisyonun Yerel Yönetimlerden bekledikleri talepler ise şu şekilde;

• İnsanlar kendilerini nasıl, nerede iyi hissediyorsa orada yaşlılık sürecini yaşaması esas alınmalıdır. Buna “yerinde yaşlanma” denilmektedir. Yaşlı bireyin mutlu olduğu yerde ihtiyaçları giderilmelidir.
• Yaşlı bireylerin sağlıklı ve “aktif bir yaşlılık süreci” geçirebilmeleri için sosyal, kültürel ve sportif etkinlikler yerel yönetimler tarafından düzenlenmelidir. Müze gezileri, doğa yürüyüşü, tarihi, kültürel geziler gibi faaliyetler organize edilmelidir.
• Yerel yönetimlerce verilmeye çalışılan “evde bakım ve sağlık hizmeti” belde ölçeğinde yaygınlaştırılmalı, kalıcı kadrolar oluşturulmalı ve araç desteği artırılarak daha organize, asli bir çalışma haline getirilmelidir. Bu konu stratejik planlarda hak ettiği kadar yer almalıdır.
• Yerel yönetimler tarafından “yaşlı bakım evleri” ve “yaşlılar için doğal dinlenme evleri”  ve “yaşlı yaşam merkezleri” yapılmalıdır.
• Yerel yönetimlerce; yaşlıların değişen, gelişen yaşam koşullarına uyum sağlamalarına, teknolojik değişiklikleri takip etmelerine yardımcı olacak, yaşamlarını kolaylaştıracak eğitim ve benzeri hizmetler verilmelidir.
• Yerel yönetimler ihtiyacı olan yaşlılar için fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi kurmalıdır. Yerel yönetimler yaşlılara yönelik özel koruyucu sağlık hizmeti vermelidir.
• Yaşlı bireylerin istismarını önlemeye yönelik olarak “kanuni temsilcilik hizmetleri” yerel yönetimler tarafından yerine getirilmelidir.
• Yerel yönetimler özel olarak “yaşlı danışma hattı” hizmeti vermelidir.
• Evsiz kalan yaşlılar için “geçici konaklama tesisi” yerel yönetimler tarafından kurulmalıdır.
• Yerel yönetimler emekli olan veya olmayan yaşlıların geçim zorluğunu aşmalarına yardımcı olacak “ilave iyileştirme ödemesi” yapmalıdır.
• Yaşlı bireyler için özel bölümlerin bulunduğu “mahalle evleri” yerel yönetimler tarafından hayata geçirilmelidir.
• Yerel yönetimler yaşlıların “manevi bakımlarını” sağlamak üzere özel organizasyonlar yapmalıdır.
• Yerel yönetimler yaşlılara özel “hobi bahçesi” yapmalıdır. 

"Belediyelerin yaşlı hakları konusunu yeniden düşünmesi, acil eylem planlarını uygulamaya koyması gerekmektedir"

İHD Adana Şubesi Yaşlı Hakları Komisyonu, yerel seçim öncesinde belediye başkanlığı ve yerel meclis adaylarına taleplerini iletti@ihd_adanahttps://t.co/URMog0iK49 pic.twitter.com/yEPeiYtk3T

— Evrensel Gazetesi (@evrenselgzt) February 22, 2024

(Adana/EVRENSEL)