Dört bir yandaki maden tekellerine karşı dört bir yanda direniş

Türkiye’nin dört bir yanını delik deşik eden, binlerce ağacın kesilmesine neden olan, siyanür kullandığında bölgenin toprağını, suyunu zehirleyen madencilik faaliyetlerine karşı pek çok bölgede bölge halkı tepkisiz kalmadı. Bazıları kitleselleşti, bazıları bölge halkının mücadelesiyle sınırlı kaldı. Devlet bu hareketlere karşı ise neredeyse her zaman -çoğu uluslararası sermayeye ait olan- şirketlerin yanında yer aldı, kimi zaman direnen köylülere ‘ajan’ dedi, kimi zaman kolluk kuvvetlerinin sert müdahaleleriyle direnişleri sonlandırmaya çalıştı. Maden ocaklarının açılmak istendiği onlarca bölgede irili ufaklı pek çok direnişin tamamını listelemek mümkün olmasa da işte Türkiye’de doğa talanına karşı hafızalarda yer etmiş mücadelelerden bazıları:

BERGAMA-OVACIK DİRENİŞİ

İzmir ilinin Bergama ilçesinde 1992’de ortaya çıkan, ‘96’da binlerce ağacın kesilmesiyle yurdun dört bir yanına yayılan direniş 2000’lere kadar devam etti. Köylüler nüfus sayımına katılmama, seçim boykotu, çıplak bildiri dağıtımları, Boğaz Köprüsü’ne kendilerini zincirlemek gibi çok çeşitli eylem yöntemlerine başvurdu. Hareket ajanlık suçlamaları, sert müdahalelerle zamanla sönümlendi. 2005’te madenin işletmesini Koza Altın şirketi aldı, devlet-şirket iş birliğiyle yurttaşların tepkileri bastırılarak siyanürle altın çıkarma faaliyetleri devam etti.

CERATTEPE DİRENİŞİ

Artvin’deki Cerattepe’de maden arama çalışmaları 1992’de başladı. Kanada menşeli Inmet Mining Corporation firmasının aldığı ruhsata ilişkin MTA hazırladığı raporla bölgedeki heyelan riskini vurguladı. İlk maden arama faaliyetlerinden itibaren bölge halkı hem hukuk mücadelesiyle hem de çeşitli eylemlerle mücadelelerini sürdürüyor. Artvin halkı yalnızca maden çalışmalarına karşı değil, HES’lerle de bölgenin talan edilmesine karşı mücadele ediyor. Polisin eylem sırasında kullandığı biber gazı nedeniyle hayatını kaybeden Metin Lokumcu da onlardan biriydi.

NİĞDE-ULUKIŞLA DİRENİŞİ

2009’da Gümüştaş Madencilik Şirketinin Niğde Ulukışla Maden köyünde, siyanür liç yöntemi ile işletmek istediği altın madeninin karşısına bölge halkı dikildi. “Bizim altınımız kiraz, ölüler altın takamaz” sloganıyla ÇED sürecini durduran yurttaşlar, bölgede direniş komiteleri kurdular. Bu direniş komiteleri aracılığıyla onlarca eylem gerçekleştiren yurttaşlar jandarmanın gece baskınlarıyla gerçekleştirdiği gözaltı işlemlerine, asker ve polisin müdahalelerine rağmen direnişlerini sürdürdü.

AKBELEN DİRENİŞİ

Limak Holdinge ait YK Enerji’nin Akbelen Ormanı’nda açmak istediği kömür madenine karşı köylüler, 2019’dan beri mücadele ediyor. Ağaç kesiminin başlamasının ardından kesimler İkizköylülerin protestoları üzerine durmuş, daha sonra bölge halkı çadır kurarak ormanda nöbet tutmaya başlamıştı. 2023 yılında ağaç kesiminin hızlanmasıyla Akbelen direnişi yükseldi, yöre halkı ve yurdun dört bir yanından gelen yurttaşlar ormana çadır kurarak ormanda kalmaya başladı. Ormanı ablukaya alan jandarma zaman içerisinde sert müdahalelerle İkizköylüleri ormandan çıkardı. İktidar yine kolluk güçleriyle beraber Limak Holdingin yanında yer aldı.

KAZ DAĞLARI DİRENİŞİ

Kaz Dağlarında 2020’de işletmeye geçmesi planlanan Alamos Gold şirketine karşı Çanakkale’de başlayan direniş yurdun dört bir yanından destek buldu. Firma bölgede ruhsatsız biçimde ağaç kesimine başladı, kesilen ağaç sayısı 300 bini geçti. Ülkenin her tarafından yurttaşların akın ettiği Kaz Dağlarında madenin açılması süreci kesintiye uğradı ancak maden tehlikesi henüz geçmiş değil. Kaz Dağlarını savunan yöre halkı hâlâ eylemlerin yıl dönümünde bir araya geliyor. (HABER MERKEZİ)