Araştırma: Kovid-19 aşıları güvenli ve etkili
Kovid-19 aşısı olanlarda kalp ve beyin hastalıkları riskinin daha mı fazla olduğu araştırması yapıldı. Makale Kovid-19 aşılarının güvenli ve etkili olduğunu belirtti.
Fotoğraf: Yasin Dalkılıç/DHA
Yaklaşık 7 milyon insanın hayatını kaybetmesine yol açan SARS-CoV-2 virüsünün kontrol altına alınmasındaki en büyük sebep etkin aşılamaydı. Dünya çapında 5,5 milyardan fazla insana yani dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 70’ine en az bir doz Kovid-19 aşısı yapıldı.
Kovid-19 aşılarıyla ilgili yanlış bilgilerse hız kesmeden yayılmaya devam ediyor.
Bu kez, Vaccine dergisinde yayımlanan bir araştırma sonuçları gündeme geldi. İddiaya göre yapılan yeni bir araştırma, Kovid-19 aşısı yaptıranların kalp ve beyin hastalıklarına yakalanma riskinin daha fazla olduğunu ortaya koymuştu.
MAKALE KOVİD-19 AŞILARININ GÜVENLİ VE ETKİLİ OLDUĞUNU ORTAYA KOYUYOR
Teyit’te yer alan habere göre Dünya Sağlık Örgütü'nün bir araştırma kolu olan Küresel Aşı Veri Ağı'ndan (GVDN) araştırmacılar, sekiz ülkede aşılanmış 99 milyon kişilik bir çalışma grubu üzerinde “adverse events of special interest - özel ilgi gerektiren olumsuz olaylar” olarak kabul edilen 13 tıbbi durumun beklenen ve gözlemlenen vaka oranlarına bakarak bugüne kadar yapılan en büyük Kovid-19 aşı çalışmasını yürüttü.
Çalışmanın temel amacı, aşı güvenliği ile ilgili az rastlanan önemli soruları büyük popülasyonlar ile incelemek.
Araştırmacılar, Oxford Üniversitesinin geliştirdiği vektör aşı ile Akut dissemine ensefalomiyelit (beyin ve omurilik iltihabı) ve Transvers Miyelit (omurilik iltihaplanması) riskinde artış arasında bir ilişki olabileceğini öne sürüyor. Ancak makale bunu kanıtlamıyor. Araştırmacılar, bu hipotezin ayrı ve daha büyük bir popülasyonla doğrulanması gerektiğini vurguluyor. Yani bu ilişki, mRNA Covid-19 aşılarında gözlemlenmemiş.Çalışma, pandemi öncesindeki vaka sayıları ile aşılama sonrası raporlanan vaka sayısını kıyasladığında, hem vektör hem de mRNA aşısında beklenenden biraz daha fazla Akut dissemine ensefalomiyelit (beyin ve omurilik iltihabı) ve Transvers Miyelit (omurilik iltihaplanması) vakası raporlandığını tespit etmiş. Ama makalede, bu ilişkiler tam olarak kanıtlansa dahi, aşılama sonrası oluşabilecek potansiyel riskin son derece küçük olduğu söyleniyor. Milyon doz başına tahmini 0,78 Akut dissemine ensefalomiyelit (beyin ve omurilik iltihabı) vakası ve 1,82 Transvers Miyelit (omurilik iltihaplanması) vakasından söz ediliyor.Bu tür nadir olaylar için nedensellik kurmanın zor olduğu ve bugüne kadar aşılama sonrasında beyin ve omurilik iltihabı riskinin arttığına dair net bir kanıt belirlenmediği de ifade ediliyor. Mesela araştırmacılara göre dolaşımdaki SARS-CoV-2 enfeksiyonuyla ilişki de dahil olmak üzere birçok faktör, gözlemlenen vakaların fazlalığına neden olabilir.Araştırmacılar, makalede Covid-19 aşılamasının faydalarının zaten kanıtlanmış olduğunu vurguluyor.
Makalede bir risk faktöründen söz edildiği doğru. Ancak bu risk, Kovid-19 aşısı yaptıran kişilerin beyin ve kalp hastalıklarına yakalanma ihtimali olduğu anlamına gelmiyor. Zaten makale yazarları, aşı güvenliği açısından beklenen ve gözlenen olumsuz olay oranların yakın olduğunu ifade etmiş. Ki bu, aşıların etkili ve güvenilir olduğunu ortaya koyuyor.
Yani yayılan iddialardaki tek doğru ifade, araştırma için 99 milyon kişinin verileri kullanıldığı. Haricinde Kovid-19 aşısı yaptıranların kalp ve beyin hastalıklarına yakalanma risklerinin fazla olduğu ifadesi doğru olmadığı gibi, beklenen ve gözlenen olumsuz olayların yakın olması, aşılar için son derece güven verici.
Küresel Aşı Veri Ağı’nın (GVDN) çalışmasında kullandığı veriler ve sonuçlar, GVDN'nin veri kontrol panelinde herkesin erişimine açık.
