İşsizlikte "Şimşek" hızı
AKP'nin Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek eliyle sürdürdüğü sermaye programı işsiz sayısını 10 milyon 450 bine fırlattı.
Fotoğraf: Adsız Günebakan/AA
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) işsizlik verilerini açıkladı. İktidar eliyle süren sıkı para politikasına dayalı ekonomi programı bir ayda 800 bin kişinin daha işsiz kalmasına yol açtı. İşsizlik pandemi öncesine göre rekor kırdı. TÜİK verilerine göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 9.1, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (atıl iş gücü) ise yüzde 26.5 seviyesinde gerçekleşti.
TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2024 ocak ayında 3 milyon 214 bin oldu.
GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK YÜZDE 26.5
Geniş tanımlı işsizlik yüzde 26.5 olarak açıklandı. DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise ocak 2024’te 10 milyon 453 bin kişi olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 2 milyon 155 bin, 10 yılda ise 5.1 milyon kişi arttı. Böylece son 10 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki katına çıktı.
Geniş tanımlı işsiz sayısındaki bu artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsizleri, iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artış oldu. Özellikle zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısında devasa bir artış söz konusudur. Haftalık 45 saatten daha az çalışan ve imkanı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 1.9 milyondan 3.2 milyona yükselerek 1 milyon 295 kişi arttı.
RESMİ İŞSİZLERİN YÜZDE 87.7'Sİ İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALMIYOR
DİSK-AR, “Zamana bağlı eksik istihdamdaki bu artışın sebebi ekonomideki durum ve artan enflasyon ile geçim zorluğu yaşayan kişilerin daha fazla çalışarak daha fazla ücret elde etmek isteyenler olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Rapordan diğer bulgular şöyle:
Üçüncü en yüksek işsizlik kategorisi olan genç kadın işsizliği yüzde 21.2 oldu.
Resmi işsizlerin yüzde 87.7’i işsizlik ödeneği alamıyor.
Dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki fark 17.4 puan.
İŞÇİNİN FONUNDA YAĞMA SÜRDÜ
İş ve İşçi Bulma Kurumunun (İŞKUR) “İşsizlik Sigortası Fonu Bülteni”nde yer alan verilere göre, ocak sonu itibarıyla 206 milyar 762.3 milyon TL olan Fonun menkul kıymet ve nakit varlığı şubat sonunda 212 milyar 511.2 milyon TL seviyesine yükseldi. Fondaki varlığın yalnızca yüzde 1.51’i işsizlik ödeneği olarak işsizlere aktarıldı.
İşsizlik Sigortası Fonundan şubat ayında patronlara 4.9 milyar lira teşvik adı altında kaynak aktarılırken, işsizlere ödenen tutar 3.2 milyar lirada kaldı. Patronlara şubat ayında ayrıca iş başı eğitim programları içi 2.2 milyar lira, aktif iş gücü programları için 3.1 milyar lira ödendi.
Böylece ocak ve şubat aylarında patronlara 15.3 milyar lira ödenek ayrılan fondan işsizler yalnızca 9.4 milyar lira alabildi. İşsiz sayısının 10.5 milyon olduğu Türkiye’de şubat ayında fondan yararlanabilen işsiz sayısı ise 402 bin kişi ile sınırlı kaldı. (EKONOMİ SERVİSİ)