İnsanca yaşamanın, çalışmanın ve okumanın mücadelesi
Patron beni sürekli okul günümde işe çağırıyor. Devamsızlığım 4 gün, 6 gün olursa okuldan atılacağım. İşe gittiğimde yok yazılıyorum ve okula gittiğim günlerdeyse paramdan kesiliyor.
Fotoğraf: Dinçer Akbir/DHA
MESEM öğrencisi
OSTİM/Ankara
MESEM Elektrik bölümüne kayıtlı 15 yaşında bir genç işçiyim. 3,5 senedir çalışıyorum. 1 senedir de OSTİM’de hidrafor montajı ve servis işinde 15 kişilik bir işletmede aileme destek olmak, kirayı ödemek için çalışıyorum.
2-3 ay önce MESEM’e kaydoldum. Sigortam olması için okula yazıldım. En azından 1 gün çalışmamış olurum diye düşünüyordum ama patron beni sürekli okul günümde işe çağırıyor. Devamsızlığım 4 gün, 6 gün olursa okuldan atılacağım. İşe gittiğimde yok yazılıyorum ve okula gittiğim günlerdeyse paramdan kesiliyor. Hasta olduğum günler işe çağrılıyorum genellikle. İşler yoğun, acil işlerimiz var bahanesiyle hastalığımı gözetmeden çağırıyorlar. Gelmediğim günlerin ertesin günü patronun oğlu tarafından şiddete maruz kalıyorum. Aynı zamanda parça kaybolunca hem maaşımdan kesiliyor hem de şiddet uygulanıyor.
SÖMÜRÜ VE ŞİDDETİ ANLAT ANLAT BİTMİYOR
O kadar çok şiddet uygulandı ki hangisinden bahsetsem bilemiyorum. Şırıngayla yağ çekip makineye basarken şırınganın iğnesini elime tutuşturup “Şunun ucuna bakar mısın bir sivri mi diye” diyerek bakmamı söylediler. Sonrasında ben “Ucu sivri değil” dediğimde koluma şırınganın iğnesini koluma batırdı. “Neden böyle bir şey yaptın?” diye sorduğumdaysa “Can sıkıntısı” cevabını aldım.
Bir başka gün, lokma anahtarı bulamadığımda büyük ustanın bazen yardıma gelen arkadaşı, lokma anahtarı bulup getirdiğinde ustam lokmayı kafama vurdu. Bir keresinde malzemeyi söküp toplayamadığım için yine patronun oğlu üstüme bir sinirle bıçakla yürüdü. Şiddete maruz kalmamın örneklerini anlat anlat bitiremem, bunlar sadece bazıları.
Aylık 10.000 TL maaş alıp yaptığım işin karşılığını alamazken bu şiddetin sebebinin patronun oğlunun babasından güç alarak beni kölesi olarak görmesinden kaynaklandığını düşünüyorum. Aynı zamanda iş yerleri denetlenirken biz çıraklarla farklı bir iletişim kurulmadığından da bu sorunları yaşıyoruz. Mesela okuldaki koordinatör öğretmen iş yerini denetlemeye geldiğinde çalışıyordum ve patronum yanındaydı. O yüzden de bunların hiçbirinden bahsedemedim. Ancak okula şikayet etmeyi düşünüyorum.
USTALAR VE PATRONLAR BÖYLE DAVRANAMAZ
MESEM’deki gençlerin benim gibi bunları yaşamaması için iş yerlerinin daha çok ve sürekli denetlenmesi gerekiyor. Öğrencilerle özel olarak konuşulmalı. Denetlemeler çok olsa ve çıraklar olarak birlik olabilsek benim yaşadıklarımı hiçbir çırak yaşamaz. Ustalar ve patronlar böyle davranamaz. MESEM projesiyle patrona verilen para, bizim mesleki eğitimimiz için harcanabilecekken patronun bizi daha ucuza çalıştırması için kullanılıyor. Böylece patron az para verdiği için ve yaşımızın küçük olmasından dolayı canının istediği gibi davranabiliyor. İnsanca çalışacak koşulları oluşturabilmek için bir kişi iki kişi demeden yan yana olmalı ve birlikte bunlara karşı çıkmalıyız!