Amerika'ya göç eden emekçilerin öyküleri: Şu An Saat Kaç?
Halil Yörükoğlu'nun yeni eseri “Şu An Saat Kaç?” kısa on sekiz öyküyü kapsıyor. Her öyküde Türkiye’den Amerika’ya çalışmak için çeşitli yollarla ulaşan emekçilerin savaşımları yer alıyor.
Şu An Saat Kaç? kitabının kapağı
Hasan AKARSU
Halil Yörükoğlu 2017 Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri’nde “dikkate değer” bulunan bir yazar. Yeni eseri “Şu An Saat Kaç?” kısa on sekiz öyküyü kapsıyor. Her öyküde Türkiye’den Amerika’ya çalışmak için çeşitli yollarla ulaşan emekçilerin savaşımları yer alıyor. “Cumartesi” öyküsünde kitaba ad olan “Şu An Saat Kaç?” sorusu düşündürücüdür.
Öykü biriktirmeye çıkan anlatıcı, bir kafede Ahıska Türk’ü olan Sevda’yla buluşur. O sıralarda Amerika’da hortum çıkıp yıkıma neden olduğu için Türkiye’de bulunan annesi telefonla arar anlatıcı oğlunu. Bir de dayısının kayınpederinin öldüğünü haber verir. Bunun üzerine dayısını arayıp başsağlığı dilerken, dayısı orada “Şu an saat kaç?” diye sorar.
“Güvercin” öyküsünde akıcı bir anlatıma tanık oluruz. Balıkesir beyazı ve taklacı bir güvercin anlatılır. Anlatıcı Tekin, kafeste tuttuğu güvercini serbest bırakır, önce güvercin geri dönmediği için üzülür. Geri dönüp başına konunca da çok sevinir. Öykülerdeki kişiler önce para kazanma peşindedir. Lokantada çalışıp belge alarak kendi işini kuran, iş insanı olanlar da vardır içlerinde. Yurtlarından uzakta yaşarken orada öldüklerinde Müslüman mezarlığına gömülme istekleri dile getirilirken bir ölenin ise kızının yaşadığı yere götürüldüğü gözlenir.
‘Benöyküsel’ anlatımı olan “Gülünce Gözleri Japonlara Benziyor” öyküsünde, yurttaşlık hakkı için arkadaşı Mark’ın eşi Julia ile geçici evlilik yapan ve Fatma’yla evli olan anlatıcının dramı yansıtılır. Anlatıcı, Meksikalı kıza tutulur, eşi Fatma onu kıskanır, ayrılma noktasına gelirler. “Huzurevi” öyküsünde eşini aldatan Rafet Amca’nın yaşlılığında huzurevindeki durumu içler acısıdır. Kızı Rana da ona sahip çıkmaz. Arkadaşı Yılmaz’ın oğlu olan Hasan ilgilenir. Huzurevinde de hemşireyi taciz edince başka bir huzurevine yerleştirilir. “Mavi Kuyumculuk” öyküsünde Amerika’daki yalnızlığın, kimsesizliğin durumu vardır. Kuyumcu Emre Deniz’le tanışan işçi, klima tamircisi Hakan Demiral, ondan yardım görür. Kuyumcu, Mardin Süryani’si Abay Usta’nın oğlu Habib, doğduğu yere özlem duyarken Midyat taşından bir yüzük armağan eder Hakan’a ve onun için kız istemeye de gider.
EMEKÇİLERİN AMERİKA’DA TUTUNMA SAVAŞIMLARI
Öykülerde apartman önlerinde yatıp kalkan, dilenen evsizler de anlatılır. New York “evsiz” kokmaktadır. Yazar, zengin Amerika’nın yoksul yüzünü de gösterir. Orada evlenip çocuk sahibi olanların çocuklarını dedelerine ve ninelerine gösterme özlemi, geliş gidişlerin güçlüğü de yansıtılır. Amerika’da yaşayan, psikolojisi bozulan, cimrilik yapan karakterler de ilgi çeker.
Anlatıcı, çocukluğunun geçtiği yurduna özlemini, kar şerbeti satan Şerbetçi İlker’i, ilkokula başladığı yılı, kardeşinin doğumunu anlatır. “İyi Gelecek Şeyler Listesi” de ilginç bir öyküdür. Anlatıcı, buzdolabının kapağına şu listeyi asar: Su iç, kitap oku, komşunun kedisini sev, salata yap, Suzan’ı sevmeye devam et vb. Buzdolabını onarım için gelen Rıza’nın ilgisini çeker liste. Anlatıcıyla sıcak ilişkiler gelişir böylece. Çift emeklilik kazanınca yurduna dönüp kendi evinde yaşamayı özleyen hizmetçi Hafize Abla’nın ve eşinin yaşadıkları, anlatıcı Nilay Hanım tarafından yansıtılır. Amerika’ya çalışmak için gidenlerin iş arayışları, iş yerlerindeki sorunlar, yurda dönünce sevgililerle buluşup İstanbul’da geçmişi yaşayanlarla öyküler zenginleşir.
Yazar Halil Yörükoğlu, “Şu An Saat Kaç?” kitabındaki öykülerle Amerika’da yaşama tutunmaya çalışan işçilerin, emekçilerin yaşamlarını, aile ilişkilerini de hesaba katarak yansıtır. Yalın, akıcı anlatımıyla ilgi çeker.
(*) Şu An Saat Kaç?-Halil Yörükoğlu, Öykü, İletişim Yayınları, 1. Baskı 2024, 110 s.
