NATO’nun 75. yıl dönümü ve dışişleri bakanları toplantısı: Daha fazla silah, daha fazla savaş

Finlandiya ve İsveç’in katılımıyla 32 üyeye ulaşan ABD liderliğindeki savaş ittifakı NATO, 75. yılını kutladı. İki günlük dışişleri bakanları toplantısında da “Daha fazla silahlanma ve güçlenme” mesajları öne çıktı.

NATO Sekreteri Stoltenberg, “Avrupa’nın ABD’ye ihtiyacı var” açıklaması yaptı. Ayrıca Ukrayna’ya yapılacak yardımları 100 milyarlık bir fonda toplama planı da gündemdeydi.

SİLAHLANMA VURGUSU

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Blinken, Brüksel’de düzenlenen NATO dışişleri bakanları toplantısının ilk gün oturumlarının sonunda ortak açıklamada bulundu.

Blinken, “Şu an ittifakımız her zamankinden daha güçlü, daha büyük ve daha birlik halinde” derken, “Bu süreç devamlı yenilenme gerektiriyor. İttifakın, sadece geçen 75 yıldaki problemleri çözmek için değil, bugün yüzleştiğimiz yeni meydan okumaların da üstesinden gelebilmesi için gerekli kapasite ve yeteneklere sahip olduğundan emin olmak için herkes kendi payına düşeni yapmalı” ifadelerini kullandı. Blinken, Rusya karşısında Ukrayna’ya destek verme noktasında da kararlı olduklarını vurguladı.

ÇİN DE UNUTULMADI

NATO Sekreteri Stoltenberg de, “NATO, 2014’te GSYİH’nin yüzde 2’sini savunmaya ayırma taahhüdünde bulunduğunda sadece 3 müttefik bu hedefi karşılayabilmişti. Bugün, NATO müttefiklerinin üçte ikisi GSYİH’nin yüzde 2’sini savunmaya harcıyor ki bu önemli bir ilerlemedir” dedi ve daha fazla müttefik ülkenin bu hedefe ulaşmasını istediklerini aktardı

Stoltenberg, Asya-Pasifik bölgesindeki ortaklarla birlikte çalışmanın önemini de ifade ederek sadece Rusya değil Çin’e karşı da ittifakın çalışmalarının sürdüğü mesajı verdi.

“AB’NİN ABD’YE İHTİYACI VAR”

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO’nun kuruluş yıl dönümü töreninde de bir konuşma yaptı. Stoltenberg’in “Avrupa’nın güvenliği için ABD’ye ihtiyacı var. Aynı zamanda Kuzey Amerika’nın da Avrupa’ya ihtiyacı var. Avrupalı müttefikler birinci sınıf ordular, muazzam istihbarat ağları ve eşsiz diplomatik kaldıraç sunarak ABD’nin gücünü katlamaktadır” ifadelerini kullanması dikkat çekti.

ABD’nin, savunma harcamalarına yeterli katkıyı sağlamayan Avrupalı müttefiklere yönelik eleştirilerine de atıfta bulunan Stoltenberg, yükün adil dağılımının hayati önem taşıdığını, Avrupa’nın harcamalarını giderek artırdığını belirtti.

Avrupa Birliği birçok kez “ABD’den bağımsız ortak savunma” konusunu tartışıyor. Bir dönem Avrupa ordusu tartışmaları yükselmiş ancak Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı gerekçesiyle yürütülen politikalar AB’yi bir kez daha ABD’nin liderliğine yaklaştırmıştı. Son zamanlarda ise ortak savunma komiserliği kurulması gibi kimi planlarda ilerleme sağlanmıştı.

NATO NASIL BÜYÜDÜ?

4 Nisan 1949’da ABD, Belçika, İngiltere, Danimarka, Fransa, Hollanda, İtalya, İzlanda, Kanada, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz’in imzalarıyla kurulan NATO’ya 1952’de Türkiye ve Yunanistan dahil oldu. Almanya 1955’te ve İspanya 1982’de NATO’ya katılırken 1999’daki genişlemede Çekya, Macaristan ve Polonya İttifak’a girdi. 2004’teki genişlemede Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya dahil olurken 2009’da Arnavutluk ve Hırvatistan, 2017’de Karadağ, 2020’de Kuzey Makedonya, NATO’ya dahil oldu. Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya saldırısının ardından NATO’ya üye olmaya karar veren Finlandiya’nın üyeliği 2023’te, İsveç’in ise bu yıl mart ayında tamamlandı. NATO’nun gözü şimdi de Rusya’nın Asya’daki komşuları olan Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan’da.

100 MİLYARLIK AVROLUK UKRAYNA FONU

NATO, Ukrayna’ya yapılacak yardımları 100 milyarlık bir fonda toplamayı planlıyor. Genel Sekreter Stoltenberg’in planı beş yıllık 100 milyar avroluk bir fon oluşturarak ve NATO’nun Kiev’e silah sağlamada daha fazla yük üstlenmesini sağlamak. Üyelerin fona ekonomilerinin büyüklüğüne göre katkıda bulunmaları isteniyor. Bunun, ABD’nin Ukrayna için ödediği toplam payı azaltacağı Avrupa’nın yükünü artıracağı yorumları yapılıyor.

UKRAYNA’YA DAHA FAZLA SİLAH

Ukrayna gündemi Brüksel’in öne çıkan gündemiydi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın silahlandırılmasına devam çağrısı yaptı. Baerbock, “Ukrayna’ya destek devam etmezse, kendini savunmaya devam edemez. O zaman Rusya bu savaşı Avrupa sınırlarına, bizim NATO sınırlarımıza doğru ilerletme tehdidinde bulunur” dedi. Baerbock, Rusya’nın Avrupa’ya karşı hibrit savaş yürüttüğünü de savunarak, “Bu durum özellikle Moldova ve Baltık ülkeleri gibi ülkeleri etkiledi. Bu saldırıların geçmişte dezenformasyon ve siber saldırı amacıyla Almanya’ya da yapıldığını görebiliyoruz ve bu nedenle şimdi daha da dikkatli olmalı ve kendimizi çeşitli düzeylerde bu hibrit savaşa karşı korumalıyız. Bu aynı zamanda dezenformasyona ve siber saldırılara karşı korunma anlamına gelir” dedi.

BORRELL, UKRAYNALI BAKANLA GÖRÜŞTÜ

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile Ukrayna’da süren savaşın son durumunu görüştü. Borrell, Rusya’nın son saldırılarını “barbarca” olarak nitelendirerek, bu saldırıların AB’nin Ukrayna’ya desteğini artırma kararlılığını güçlendirdiğini ifade etti. AB ve üye ülkelerin, Ukrayna’ya desteği artırmak amacıyla “Avrupa Barış Fonu”nun bütçesini bu yıl 5 milyar avro artırdığına işaret eden Borrell, askeri açıdan desteği güçlendirmek için “daha fazla ve daha hızlı bir şekilde çalışacaklarını” vurguladı.

Borrell, Kuleba ve Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov’u, 22 Nisan’da Lüksemburg’da yapılacak dışişleri bakanları toplantısına davet etti. Yüksek Temsilci ayrıca, Ukrayna’yı 6 Mayıs’ta Brüksel’de düzenlenecek AB-Ukrayna Savunma Sanayi Forumuna ortak ev sahipliği yapmaya çağırdı.

RUSYA: DOĞRUDAN KARŞI KARŞIYA GELME SEVİYESİNE GERİLEDİK

Rusya , NATO’nun 75’inci yılı vesilesiyle yaptığı açıklamada ilişkilerin doğrudan çatışma noktasına gerilediğini belirtti.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, NATO’nun Ukrayna’daki ihtilafa halihazırda dahil olduğunu belirterek “Gerçekte ilişkiler şu an doğrudan karşı karşıya gelme seviyesine gerilemiş durumda” değerlendirmesinde bulundu. Peskov, “NATO sınırlarımıza doğru ilerlemeyi ve askeri altyapısını sınırlarımıza doğru genişletmeyi sürdürüyor” dedi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Fotoğraf: Dursun Aydemir/Anadolu/picture alliance

UKRAYNA'DAN PATRİOT TALEBİ

NATO’nun 75’inci kuruluş yılı kutlamalarına denk gelen dışişleri bakanları toplantısına katılan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ise ülkesinin hava savunma sistemleri talebini yineledi. NATO’yu yıl dönümü için tebrik eden Kuleba, konuşmasına “Partiyi berbat etmek istem ama bugünkü ana mesajım Patriotlar” diye başladı.

Kuleba, “Ukraynalıların hayatlarını kurtarmak, ekonomisini kurtarmak, Ukrayna’ya Patriotların ve diğer hava savunma sistemlerinin tedarikine bağlıdır. Patriotlar diyoruz. Çünkü Patriotlar balistik füzeleri yakalayabilecek tek sistem” diye konuştu.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, dün Ukrayna’ya uzun vadeli destek için beş yıllığına 100 milyar avroluk bir fon oluşturulmasını gündeme getirmişti. Ancak bu konuda üye ülkeler arasında görüş ayrılıkları olduğu biliniyor. (DIŞ HABERLER)

NATO-Ukrayna Konseyi toplandı