‘Genç Sinemacı’ yönetmenlerin filmleri gösteriliyor

Salt’ın Hisar Kısa Film Yarışması (1967-1970) üzerine yürüttüğü araştırma kapsamında Genç Sinemacı yönetmenlerin çektiği üç film, 16 Nisan’da Salt Galata’da izleyiciyle buluşacak.

Programda, Genç Sinemacı yönetmenlerden Muammer Özer’in Toprak Adamın Hayat Hikayesi (1967), Mehmet Gönenç’in Altmış Onüç Ondokuz (tahmini 1970) ile Artun Yeres’in I. Hisar Kısa Film Yarışması’nda ödül alan ve daha sonra kaybolan Çirkin Ares (1967) filminin 2003’te Yeres tarafından yeniden hazırlanan versiyonu izleyiciyle buluşacak. İlk iki filme sırasıyla Ahmet Gürata ile Nurşen Bakır’ın sunumları eşlik ederken, araştırmanın danışmanlığını yürüten Deniz Tortum, Yeres’in Vietnam Savaşı fotoğrafları ve Goya’nın gravürlerinden yola çıkarak çektiği filmi üzerine konuşacak.

Gösterim ve sunumların ardından Deniz Tortum’un moderatörlüğünde Enis Rıza Sakızlı ve Jak Şalom’un bir araya geleceği söyleşide, Genç Sinema hareketinin ortaya çıkışı, Hisar Kısa Film Yarışması’yla ilişkisi ve dönemin sinema anlayışına karşı muhalif tutumu değerlendirilecek. Genç Sinemacılar’ın savunduğu sinema ideali, dönem bağlamında tartışmaya açılacak.

GENÇ SİNEMA HAKKINDA

I. ve II. Hisar Kısa Film yarışmalarında, sonradan Genç Sinema hareketinin parçası olacak Artun Yeres, Jak Şalom, Muammer Özer, Mehmet Gönenç, Ümit Aşçı, Ahmet Soner, Yorgo Bozis, Mutlu Parkan, Tanju Akerson, Veysel Atayman ve Nurten Karaçivi’nin filmleri gösterilir. Hisar, sinemayla ilgilenen bu gençleri film üretmeye teşvik ederek bir heyecan yaratır.

Giderek kalabalıklaşan grup, 1968’de düzenlenen ikinci yarışma sırasında Hisar’ın işleyişinde politik sorunlar görür ve bu durumun da etkisiyle örgütlenmeye karar vererek Genç Sinema hareketini başlatır. 1968 Ekim’inde ilk dergilerini ve “Genç Sinemacıların Bildirisi”ni yayımlarlar.

Bağımsız ve özgür sinema yapabilme isteğiyle kameralarla sokağa çıkıp dönemin Kanlı Pazar, Anayasa Yürüyüşü, Gerze Tütün Mitingi gibi grev, boykot, toprak işgali eylemlerini, devrimci tiyatrolar ile sivil toplum kuruluşlarının sokak tiyatrosu etkinliklerini ve dayanışma gösterilerini kayda alırlar.

Enis Rıza’ya göre Genç Sinema, ordu yönetiminde başlayan ve sansür tüzüğüyle devam eden Türkiye sinemasındaki ilk sivil harekettir. Yeşilçam’dan farklı olarak kısa film ve belgesel çekerek ilerlemiş; kolektif ruhla hareket etmiştir.

Genç Sinemacılar, III. Hisar Kısa Film Yarışması’nı, Hisar’ın sansürcü ve statükocu buldukları tavrı ve bir yabancı sermaye şirketinin ödül vermesi sebebiyle protesto ederler ve festival süresince beş bildiri yayımlarlar. 1970 yılında kendi festivallerini; Devrim Sineması Şenliği’ni düzenlerler. Festivalde jüri yoktur. İzleyiciler anket yoluyla en beğendikleri filmleri seçer. 12 Mart 1971 darbesinin ardından derginin Galatasaray’daki merkezi basılır, filmlere el konulur ve Genç Sinema hareketi fiilen son bulur.

Programın ayrıntılarına Salt'ın sitesinden ulaşılabilir. (KÜLTÜR SERVİSİ)