İtalyan ölüm gemileri Aliağa’ya geliyor

Ramis SAĞLAM
İzmir

Tehlikeli atık ve asbest barındırdığı iddia edilen Fransız ‘Orange’ şirketine ait, hurdaya ayrılan Fransız bandıralı Raymond Croze adlı geminin söküm tartışması devam ederken, Aliağa Gemi Söküm işletmeleri yine “asbest” tartışmasının odağında.

İtalyan donanmasına ait Sauro sınıfı 3 denizaltı, 2 devriye gemisi ve 2 fırkateyn gemisinin sökülmek üzere önümüzdeki günlerde Aliağa’ya gelmesi bekleniyor. Gemilerin tehlikeli atık madde envanteri (IHM) bilinmezliğini korurken, sökülecek olan gemilerle ilgili İtalyan La Nazione gazetesinin 6 Nisan 2024 tarihli haberinde ve İtalya Savunma Sanayi Başkanlığı sitesinde detaylı bilgiler yer aldı.

IHM RAPORLARI YİNE AÇIKLANMADI

İtalya Savunma Sanayi Başkanlığının sitesinde 2022 yazında açılan 1.7 milyon avroluk ihaleyi Aliağa'daki Ege Çelik Ticaret Şirketinin kazandığı bilgisi veriliyor. Denizaltıların yanı sıra devriye gemileri Bersagliere ve Artigliere ile eski fırkateynler Maestrale ve Scirocco’nun da Ege Çelik'in Aliağa’daki tersanesine nakledildiği bilgisi aktarılıyor.

Donanmaya ait hurdaya çıkarılan denizaltılar arasında Carlo Fecia di Casatto, Guglielmo Marconi ve Leonardo da Vinci bulunuyor. İtalya’nın Tino Adası açıklarındaki deniz üssü Albatros'taki çalışmaları tamamlanıp La Spezia limanından yüklenen denizaltılar sökülmek üzere Aliağa’ya doğru yola çıktı.

İtalyan donanmasına ait gemilerin sökümünü gazetemize değerlendiren STK Gemi Söküm Platformu (NGO Shipbreaking Platform) Politika Sorumlusu Avukat Ekin Sakin, “Denizaltıların sökülmesi, kapalı alanlar göz önüne alındığında ve bu gemilerin oldukça eski olduğu düşünüldüğünde pek çok zorluğu beraberinde getirebilir” dedi. Daha önceki “ölüm gemileri”nin sökümünü hatırlatan Avukat Sakin, “Aliağa'daki endişeler de düşünüldüğünde, İtalyan donanmasının gemilerinin söküm yerlerine ve sürecine ilişkin kapsamlı bir değerlendirme yapma yükümlülüğü mevcuttur” vurgusunu yaptı.

La Nazione gazetesinde yer alan bilgilere göre Askeri Cephaneliğin Eski Müdürü Amiral Dino Nascetti'nin, müze projesi olarak planladığı “Da Vinci” denizaltısı da, yıllar geçmesine rağmen müze projesinin hayata geçmemesi üzerine söküm için yola çıkacak.

HANGİ YOLLAR TAKİP EDİLDİ

Gemilerin izni için hangi prosedürün takip edildiği merak konusu olurken, gemilerdeki boyalar başta olmak üzere potansiyel olarak asbest içerip içermediği hakkında tesis bilgilendirildi mi sorusu gündeme geldi.

Söküm için Aliağa’ya gönderilen gemilerin IHM raporları kamuoyuyla paylaşılmazken, bu durum geçtiğimiz yıl sonunda söküm için gelen Fransız bandıralı Raymond Croze gemisinin çelişkili raporlarını akla getirdi. Özellikle denizaltı, devriye gemisi ve fırkateyn olması tehlikeli atık ve asbest olma riskini artırıyor.

Her gemi sökümü öncesi gündeme gelen asbest riski konusunda ilgili bakanlıkların risk değerlendirmesi akla gelirken tesis bu kadar yüksek miktardaki asbesti kapalı bir ortamda güvenli şekilde işlemeye hazır mı tartışmasını başlattı.

ETHAN DA AYNI TERSANEDE SÖKÜLDÜ

Tehlikeli atık madde barındırdığı gerekçesiyle hiçbir ülkede sökümü yapılmayan doğal gaz gemisi ETHAN önce Fransa’ya ardından da Malta’ya gönderilmişti. İki ülkede de sökümü yapılmayan Saint Kiss & Nevis Federasyonu bayraklı Methania adlı gemi Türkiye’ye getirilmeden önce adı ETHAN olarak değiştirilmiş, 2016 yılında Ege Çelik Gemi Söküm İşletmesinde sökümü yapılmıştı.

Aliağa’da tehlike: Dün São Paulo bugün Raymond Croze

Aliağa Gemi Sökümde "denetimsizlik" onaylandı