Türkiye ile Irak arasında 26 anlaşma imzalandı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 13 yıl sonra Bağdat’a ardından Erbil'e gitti. Irak’a yaptığı ziyarette, Kalkınma Yolu projesi olmak üzere Irak ile 26 anlaşma için imza atıldı.  

Erdoğan'ı, Bağdat Uluslararası Havalimanı'nda Başbakan Muhammed Şiya Sudani ve diğer yetkililer resmi törenle karşıladı.

ERDOĞAN, REŞİD İLE GÖRÜŞTÜ

Erdoğan daha sonra Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ile baş başa görüşme gerçekleştirdi. 

Bağdat Sarayı'ndaki görüşme, basına kapalı gerçekleşti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından Erdoğan ile Reşid'i görüşmesine dair açıklamada ikili ilişkilerin, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının, bölgesel meselelerin ve Türkiye'nin PKK ile ilgili Irak'tan beklentilerinin ele alındığı belirtildi.

Erdoğan, ardından Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile de baş başa görüşme gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Müsteşarı İbrahim Kalın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın da aralarında olduğu kalabalık bir heyet eşlik ediyor.

KALKINMA YOLU PROJESİ İMZALANDI

Görüşmede Türkiye ile Irak arasındaki ticaret hacmini artırmaya yönelik adımlar masaya yatırıldı. Irak, Türkiye, Katar ve BAE arasında, Kalkınma Yolu Projesi'nde iş birliğine ilişkin 4'lü mutabakat zaptı imzalandı. Kalkınma Yolunun, Basra Körfezi’ni Irak’ın Necef ve Musul kentleri üzerinden kara ve tren yoluyla Şırnak Ovaköy sınırına bağlaması planlanıyor. 

Erdoğan’ın ziyaretinden önce Türkiye ve Irak arasında bir süreden beri Doğu Asya-Ortadoğu ve Avrupa arasında alternatif bir ticaret yolu olması amaçlanan ‘kalkınma yolu’ projesi ve bununla da bağlantılı ve Erdoğan iktidarının Kürt sorununu savaş politikalarıyla çözme politikasının da bir devamı olarak bu yolun geçiş güzergahında PKK’nin Irak-Türkiye sınırındaki askeri varlığının ortadan kaldırılması konusunda görüşme ve pazarlıklar yapıldığı biliniyordu.

Erdoğan ile Sudani ortak basın toplantısı düzenledi. Erdoğan, "(Irak'ı) Ziyaretimin ve az önce imzalanan anlaşmaların Türkiye-Irak münasebetlerinde yeni bir dönüm noktasını teşkil edeceğine inanıyorum. Sayın Başbakanla (Sudani) birlikte altına imza attığımız ortak işbirliği için stratejik çerçeve anlaşması, sağlam bir yol haritasını teşkil ediyor. (Reşid ve Sudani ile görüşmeleri) Güvenlik ve terörle mücadelede işbirliği en önemli gündem maddelerimizden birini oluşturdu. PKK'nın Irak'ta yasaklı örgüt ilan edilmesini memnuniyetle karşıladık. Mevkidaşlarımla İsrail'in Filistin'de uyguladığı zulmün bölgemize etkilerini ele aldık atabileceğimiz müşterek adımlar hakkında istişarede bulunduk. (İran-İsrail) İlgili tüm taraflara, gerilimi tırmandırıcı adımlardan kaçınmaları telkinimi tekrar hatırlatmak istiyorum" diye konuştu. Irak Başbakanı Sudani de "Türkiye ve Irak'ın istikrarını sağlayacak güvenlik işbirliğinde mutabık kaldık. Irak ve Türkiye'nin güvenliği bölünmez bir bütündür" dedi.

TÜKRİYE-IRAK ARASINDA 26 ANLAŞMA İMZALANDI

Erdoğan ile Irak Başbakanı es-Sudani, "Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması" ve "Stratejik Çerçeveye İlişkin Mutabakat Zaptı"na imza atarken, iki ülke arasında 24 işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşmalar şöyle:

• Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Nuh Yılmaz ile Irak Dışişleri Bakanlığı Dış Hizmetler Enstitüsü Dekanı Hussein Mansour Al-Safi, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanlığı ile Irak Dışişleri Bakanlığı Dış Hizmetler Enstitüsü arasında İşbirliği Mutabakat Zaptını imzaladı.
• Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ile Irak Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Abdulrazaq Al-Zuheere, DEİK ile Irak Ticaret Odaları Birliği Arasında Mutabakat Zaptı'na imza attı.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Milli Kütüphanesi ve Arşivi arasındaki Mutabakat Zaptı, Devlet Arşivleri Başkanı Uğur Ünal ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Milli Kütüphanesi ve Arşivi Kültürel İşler Genel Müdürü Prof. Dr. Alaa Abo Alhassan Esmaıl tarafından imzalandı.
• Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı ile Irak Cumhuriyeti Sünni Vakfı Divanı Arasında İslami İşler Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ve Sünni Vakfı Divanı Başkanı Prof. Dr. Mişan Muhyi Alwan tarafından imza altına alındı.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Irak Cumhuriyeti İletişim ve Medya Komisyonu Başkanı Dr. Ali Hussein Al-Moayyed, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti arasında, Medya ve İletişim Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı'na imza attı.
• Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ile Irak Savunma Sanayii Komisyonu Başkanı Mustafa Ati Hassan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ile Irak Cumhuriyeti Savunma Sanayii Komisyonu (DIC) arasında Savunma Sanayii Alanında Stratejik İşbirliği Mutabakat Zaptı'nı imzaladı.
• Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Irak Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Ahmed Jasim Al-Asadi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı arasında "İstihdam ve Sosyal Güvenlik Alanlarda Mutabakat Zaptı"na imza attı.
• Fidan ve Al-Asadi ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zabıtları'nı da imzaladı.
• İki ülkenin Milli Eğitim Bakanlıkları arasındaki "Eğitim Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı" Dışişleri Bakanı Fidan ve Irak Eğitim Bakanı Dr. İbrahim Namis El Cuburi arasında imzalandı.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlığı arasındaki "Turizm Alanında Mutabakat Zaptı", Dışişleri Bakanı Fidan ve Irak Kültür, Turizm ve Eski Eserler Bakanı Prof. Dr. Ahmed Fakak Ahmed tarafından imzalandı.
• İki ülke arasındaki "Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı", Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ile Irak Elektrik Bakanı Zeyad Ali Fadhil Al-Rzage arasında imza altına alındı.
• İki ülkenin İçişleri Bakanlıkları arasındaki "Güvenlik İşbirliği Mutabakat Zaptı", İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Irak İçişleri Bakanı Abdulameer K. Alshimary tarafından imzalandı.
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptına, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Irak Sağlık Bakanı Dr. Salih Mahdi Al-Hasnawi imza attı.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı Arasında Askeri Eğitim İşbirliği Mutabakat Muhtırası, Milli Savunma Bakanı Sayın Yaşar Güler ile Irak Savunma Bakanı Sabit Muhammed Said El-Abbasi tarafından imza altına alındı.
• Güler ve El-Abbasi ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı arasında "Askeri Sağlık Alanında Eğitim ve İşbirliği Protokolü"nü imzaladı.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile Irak Ulusal Yatırım Komisyonu Başkanı Dr. Haider Mohammed Makkiyah, iki ülke arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması'nı imzaladı.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır ile Irak Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Ahmed Muhammed Al-Mubarka tarafından iki ülkenin gençlik ve spor bakanlıkları arasında Gençlik ve Spor Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı imzalandı.
• Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ve Irak Cumhuriyeti Sanayi ve Maden Bakanlığı Sınai Kalkınma Genel Müdürlüğü arasındaki Mutabakat Zaptı'na, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır ile Irak Sanayi ve Madenler Bakanı Prof. Dr. Khalid B. Al-Najim imza attı.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile Irak Cumhuriyeti Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı (MOHESR) arasındaki Bilim, Teknoloji ve Yenilik Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı'nı, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile Irak Cumhuriyeti Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanı Dr. Naim Al-Aboudi imzaladı.
• Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile Irak Tarım Bakanı Abbas Jabr Al-Ali Al-Maliki, Türkiye-Irak Tarım Çalışma Grubu 2024-2025 Dönemi Eylem Planı'nı imzaladı.
• Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile Irak Ticaret Bakanı Atheer Dawood Salman Al Ghurairi tarafından iki ülkenin ticaret bakanlıkları arasında Ekonomik ve Ticaret Ortak Komitesi Kurulmasına Dair Mutabakat Zaptı imzalandı.
• Ticaret Bakanı Bolat ile Irak Başbakan Yardımcısı ve Planlama Bakanı Prof. Dr. Muhammad Ali Tamim, iki ülke arasında Ürün Güvenliği ve Ticarette Teknik Engeller Alanlarında Danışma ve İşbirliği Mekanizması Tesis Edilmesine Dair Protokol'e imza attı.
• Türkiye Adalet Akademisi ile Irak Cumhuriyeti Yüksek Yargı Konseyi Adalet Enstitüsü arasında Türkiye Adalet Akademisi ve Irak Adalet Enstitüsü Öğrencilerinin, Hakim ve Savcı Yardımcılarının Yargısal Eğitimine Yönelik İşbirliği Hakkında Mutabakat Zaptı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ile Irak Adalet Enstitüsü Genel Müdürü Faten Mohsen Hadi tarafından imzalandı.
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu ile Irak Ulaştırma Bakanı Razzaq Muhaibis Al-Saadawi, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Irak Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı arasındaki Kalkınma Yolu Hakkında Mutabakat Zaptı'na imza attı.

ERBİL'DE IKYB VE KDP BAŞKANI İLE GÖRÜŞTÜ

Erdoğan’ın Irak’ın başkenti Bağdat’tan sonraki adresi Irak Kürdistan Bölgesel Yönetiminin (IKBY) başkenti Erbil oldu. Erdoğan, IKBY Başkanı Neçirvan Barzani ile IKBY Başkanlık Sarayı'nda görüştü. Erdoğan, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanı Mesut Barzani ile de görüştü. Görüşmede Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da yer aldı.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani Erdoğan'ın ziyareti öncesi X sosyal medya hesabından yaptığı Türkçe açıklamada "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bağdat ve Erbil'e yaptığı tarihi ziyaret, bölgede hassas bir döneme denk geliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Erbil'de ağırlamaktan mutluluk duyuyorum. Barış, istikrar, ekonomik kalkınma gibi önemli konuları ele alacağız." demişti.

Erdoğan, son Bağdat ziyaretini Başbakan sıfatıyla 2012’de gerçekleştirmişti. (HABER MERKEZİ)

Yusuf Karadaş

Erdoğan’ın Irak ziyareti ve ABD-NATO için önemi!

Bağdat’a can suyu, Ankara’ya NATO karakolu