Dünya Aşı Haftası: Aşılama çoğu tıbbi mücadelenin aksine düşük maliyetli ve başarılıdır.

Ramis SAĞLAM
İzmir

Aşılama çalışmaları sonucu her yıl milyonlarca insanın hayatının kurtarıldığı biliniyor. Aşıların aşı uygulanan bireyleri korumasının yanı sıra, bağışıklanmış kişilerin hastalığın toplumda dolaşımını engellemesi aşı olmamış kişilerin de korunmasını sağlıyor.

Ülkemizde aşı üretimi 1900'lerin ilk yarısına dayanıyor.

Diyarbakır’da 1927 yılında, Kuduz Enstitüsü’nde Semple tipi kuduz aşısını üretimi gerçekleştirilirken, yine 1931’den 1996 yılına kadar tetanoz ve difteri aşıları bu enstitüde üretildi. Dr. Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü’nde 1937’de kuduz aşısı üretimi yapıldığı, 1938 yılında ise kolera salgını döneminde Çin’e aşı gönderildiği biliniyor. Türkiye’nin 1927 yılında başlayan aşı üretimi, 1998 yılından bu yana lisanslı aşı üretilememesi ile devam ediyor.

"AŞILAMA KİŞİYİ DEĞİL TOPLUMU DA KORUYOR"

Dünya Aşı Haftası, 24-30 Nisan tarihleri arasında, aşılama bilincini artırmayı, farkındalık etkinlikleriyle bilince çıkarmayı amaçlıyor. Aşılama ile her yıl milyonlarca insanın yaşama tutunduğunu belirten, İstanbul Aile Hekimliği Derneği

(İSTAHED) Bilim Komisyonu Üyesi Dr. Salih Bağdadioğlu, Dünya Aşı Haftası nedeniyle açıklamalarda bulundu.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genişletilmiş Bağışıklık Programını (GBP) 1974’te devreye soktuğunda, çocukları, Difteri, Kızamık, Boğmaca, Çocuk felci, Tetanoz ve Tüberküloz hastalığına karşı korumayı hedefliyordu. Ülkemizde 1981 yılında devreye sokulan (GBP), günümüzde hedefini yaşı ne olursa olsun tüm insanları çok daha çeşitli hastalıklara karşı aşılamak olarak genişletti.

GBP'nin, coğrafi konumu veya sosyoekonomik durumu ne olursa olsun her çocuğun, hayat kurtaran aşılara erişimini sağlamaya yönelik küresel bir çaba olduğunu belirten Bağdadioğlu, Üstelik sadece uygulanan kişileri değil, pasif bağışıklık ile aşı uygulanmamış kişilerin de hastalıklardan korunmasını sağladığını söyledi.

"YÜZBİNLERCE ÇOCUĞUN HAYATTA KALMASI SAĞLANDI"

Aşılama ile her yıl yüzbinlerce can alan Çiçek hastalığının yok edildiğine dikkat çeken Bağdadioğlu, “Bir zamanlar yılda 300 bin çocuğu etkileyen ve hayatlarını karartan çocuk felci aşılama sayesinde artık nadir görülen bir hastalık haline geldi. 2009’dan beri yeni doğan bebeklerde görülen tetanoz hastalığı ülkemizde görülmüyor. Yine 2011’den beri ülkemizde difteri hastalığı

görülmüyor. Sadece 50 yıl içinde, birçok ebeveynin çocuklarının ölmesinden korktuğu bir dünyadan, aşılanırsa her çocuğun hayatta kalma ve gelişme şansına sahip olduğu bir dünyaya geçtik” dedi.

“ÜRETİLEN AŞILAR TAKİP EDİLİYOR”

DSÖ ve Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan prosedürlere uygun olarak üretilen aşıların,  üretildikten sonra kullanılmadan önce laboratuvarlarda kontrol edildiğini ifade eden Bağdadioğlu, üretildikleri andan, Aile Sağlığı Merkezlerinde uygulandıkları ana kadar tüm aşamalarda soğuk zincir kuralları içinde 2-8 derece arasında korunduğunu ve tüm aşı dolaplarının ısılarının elektronik olarak takip edildiği bilgisini paylaştı.

"KOVİD-19 AŞILAMAYI SEKTEYE UĞRATTI"

Kovid-19 salgınının dünyadaki aşılama başarısını da sekteye uğrattığının altını çizen Bağdadioğlu,  “Salgın sırasında 67 milyon çocuk ihtiyaç duydukları aşılara ulaşamadı.

Covid-19’un yanı sıra dünyada çeşitli ülkelerde çıkan çatışmalar, ekonomik gerilemeler, zorunlu göçler ve aşı ile ilgili tereddütler aşılama hedeflerinin altında kalmamıza sebep oldu. Bu yüzden son yıllarda çeşitli ülkelerde difteri ve kızamık vakalarında artış yaşandı. Ama neredeyse tamamen evlere kapandığımız pandemi günlerinden yine aşı sayesinde kurtulduk. Günümüzde yararları defalarca ispatlanmasına rağmen, aşılar hakkında aşı karşıtlarının çeşitli platformlarda yaptığı yalan yanlış paylaşımlar, aşılara karşı çekincesi olan insanların kaalarını karıştırmakta ve masum çocuk ve yetişkinlerin ölümcül hastalıkların koruyucusu olan aşılara ulaşmasını engellemektedirler” diye konuştu.