İstanbul'da 1 Mayıs OHAL'i: Taksim'e abluka, emekçilere gözaltı

Murat UYSAL
Eylem NAZLIER
Nisa Sude DEMİREL

İstanbul

İstanbul’da işçi sınıfının 1 Mayıs Emek, Dayanışma ve Mücadele Günü polis ablukası altında gerçekleşti. DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve TDB’den oluşan 1 Mayıs Tertip Komitesi 1 Mayıs’ta Taksim’e yürüyüş çağrısı yaptı. 1 Mayıs’ta Taksim’e çıkan kara yolları ve toplu ulaşım hatları İstanbul Valiliği tarafından kapatıldı.

DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve TDB, 1 Mayıs’a üç gün kala Saraçhane Meydanı ve Beşiktaş Barbaros Meydanı olmak üzere iki kola çağrı yaptı. KESK’in kurum içi yaptığı toplantı sonrasında hep beraber Saraçhane Meydanı’nda olmaya karar verildi. Karara göre sendika ve meslek odalarının üyeleri Saraçhane Meydanı’nda buluşarak Taksim Meydanı’na yürüyecek ve 1 Mayıs Taksim Meydanı’nda kutlanacaktı.

1 Mayıs’ı Taksim Meydanı’nda kutlamak için Saraçhane’de toplanma çağrısının ardından binler Saraçhane’ye ulaştı. Yüzlerce polis, tarihi Bozdoğan Su Kemeri’nin altına barikat kurdu. 1 Mayıs’ta günün erken saatlerinde evlerinden Saraçhane Meydanı’na doğru yola çıkan binlerce işçi ve emekçi kapanan yollarla, polis barikatlarıyla karşılaştı. Adeta abluka altına alınan yarımadada işçi ve emekçiler açık kalan 3 yoldan Saraçhane Meydanı’na sabah saat 09.00 itibarıyla girmeye başladı.

Kitle Taksim’e yürümek için polis ile müzakerede bulundu. Anayasa Mahkemesi kararına rağmen polis Taksim yolunu açmadı.

May 1, 2024

SARAÇHANE ABLUKAYA ALINDI

Saraçhane’ye çıkan Unkapanı’ndaki tarihi su kemerinin aralıkları TOMA’larla kapatıldı, önüne polis barikatı kuruldu. Saraçhane Parkı ve Fatih İtfaiye tarafındaki park 1 Mayıs katılımcılarına kapatıldı. Tertip komitesi alana gelen işçi ve emekçileri, siyasi parti üyelerini iki ucu polis tarafından kesilmiş 15 Temmuz Şehitleri Caddesi’ne sıkıştırmaya çalıştı. DİSK İstanbul Sözcüsü Asalettin Arslanoğlu’nun talimatlarıyla kitle hizalanmaya çalışıldı, alana Aksaray kolundan girmeye çalışan katılımcılar zorluk çekiyordu.

May 1, 2024

Saat 10.00’a yaklaşırken birkaç küçük grup tarihi su kemeri önüne kurulan barikatın önüne yürümeye başladı. Barikat önünde, “Her yer Taksim, her yer direniş”, “İşçilere değil patronlara barikat” ve “Yaşasın 1 Mayıs” sloganlarını attı. Ardından DİSK heyetinin ‘polisle görüşmek üzere’ barikata doğru yürümesi Saraçhane’de toplanan kitle içinde heyecana neden oldu. Birkaç dakika dahi sürmeyen görüşmeden sonra DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu ve DİSK Yönetim Kurulu üyeleri hızla DİSK otobüsünü konuşlandırdıkları caddeye döndü.

DİSK heyetinin hızla otobüse dönmesi DİSK heyetiyle beraber barikata yürüyen kitlenin heyecanını dindirmeye yetmedi. Tertip komitesi toplantısı esnasında polis barikata yüklenenlere biber gazı ve plastik mermiyle müdahale etti. Barikata yüklenen kitle kimi zaman sloganlarla kimi zaman şarkılarla barikatı aşmanın yollarını denedi. Saraçhane’den Taksim’e yürüme kararını alan, emekçileri Saraçhane’ye sıkıştıran DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve TDB barikata yüklenenler arasında yer almadı.

ÇERKEZOĞLU KISA KONUŞTU

Tertip komitesinin toplantısı bitti. Toplantının ardından DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu açıklama yapmak üzere otobüsün terasına çıktı. Arzu Çerkezoğlu, polisin tarihi su kemeri önündeki müdahalesi devam ederken konuştu. Otobüsün önünde DİSK, KESK ve CHP vardı. Çerkezoğlu burada yaptığı kısa konuşmada, “Buradaki irade zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yapan bu adaletsiz düzene karşı Türkiye işçi sınıfının, emekçilerin, halkın iradesidir. Bu irade, bizi yoksullaştıracak politikalar hayata geçirirken bizleri yerli halk olarak görenlere karşı Türkiye halkının irade beyanıdır. Bu meydan bundan sonra attıkları her adımda bu iradeyi görecekler. Bu iradeyi tanıyacaklar” dedi.

ALANI ÖNCE DİSK TERK ETTİ

Çerkezoğlu’nun konuşmasından sonra “1 Mayıs faaliyetinin sonlandığı” anonsu yapıldı. CHP, DİSK ve KESK üyeleri alandan ayrıldı. Kitle alınan bu karara tepki gösterdi. Tertip komitesince yapılan duyurunun ardından polis müdahalesi sertleşti.

İSTANBUL’DA 200’DEN FAZLA GÖZALTI

Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi, İstanbul’da 1 Mayıs kutlamaları sırasında gözaltına alınan 206 kişi olduğunu açıkladı. Sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, “Saat 15.00 itibarıyla güncel, yaklaşık gözaltı sayısı 216” denildi. ÇHD şu açıklamayı yaptı:

“Gözaltı takipleri için Vatan Emniyete geçtik. Emniyete getirilen gözaltılar var. Avukatlar olarak işlemler başlamadı denilerek içeriye alınmıyoruz. Tüm üye ve meslektaşlarımızı 1 Mayıs’ta Taksim’e yürümek isterken gözaltına alınanlar için Emniyete bekliyoruz.”

YERLİKAYA İSTANBUL POLİSİNİ ÖVDÜ, TEŞEKKÜR ETTİ

Onlarca kişinin yaralandığı, biber gazından etkilendiği ve gözaltına alındığı saldırının ardından açıklama yapan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, polislere teşekkür etti.

Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Yerlikaya, İstanbul polisini övdü. Yerlikaya'nın mesajı şöyle:

"1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde kanunsuz gösteri ve yürüyüşüne karşı büyük bir ferasetle, sağ duyuyla karşı koyan; toplumsal olayların nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda, dünyadaki tüm polis teşkilatlarına örnek olan İstanbul’daki kahraman polislerimize teşekkür ediyorum.

Sizlerle iftihar ediyorum. Milletimizin destek ve duası sizlerle."

İSTANBUL'DA 1 MAYIS KISITLAMASI KISMİ OLARAK KALDIRILDI

1 Mayıs'ta ulaşıma kapatılan bazı noktalardaki kısıtlama saat 16.00 itibarıyla kaldırıldı.

İstanbulk'da kısıtlamaların kaldırıldığı yollar ve toplu ulaşım araçları şöyle:

Fatih İlçesinde:

15 Temmuz Şehitler Caddesi

Macar Kardeşler Caddesi

Fevzipaşa Caddesi

Atatürk Caddesi

Gazi Mustafa Kemal Caddesi

Cemal Birsel Caddesi

Kennedy Caddesi

Ragıp Gümüşpala Caddesi

Kadir Has Caddesi

Abdulezel Caddesi

Büyük Kahraman Caddesi

İtfaiye Caddesi

Hayriye Tüccarı Caddesi

16 Mart Şehitleri Caddesi

Akdeniz Caddesi ve bu caddelere bağlanan yollar trafiğe açılacaktır.

Atatürk (Unkapanı) Köprüsü üzeri araç trafiği Kasımpaşa istikametine;

Evliya Çelebi Caddesi (Tarlabaşı istikametine bağlanan yollar hariç)

Turabi Baba Caddesi

Bahariye Caddesi (Tarlabaşı Bulvarına bağlanan yollar hariç)

Piyale Paşa Bulvarı ve

Hasdal-Okmeydanı Bağlantı yolu (Piyale Paşa istikameti), Kasımpaşa Bahariye caddesi trafiğe açılmıştır.

Beyoğlu ilçesinde:

Refik Saydam Caddesi

Tersane Caddesi

Kurtuluş Deresi Caddesi

Sıracevizler Caddesi,

Darülaceze Caddesi

Bahariye caddesinden Tarlabaşı bulvarına çıkan sokaklar ile

Galata Köprüsü çift yönlü olarak kapalı bulunmaya devam edecektir.

Marmaray Sirkeci İstasyonu,

İETT seferleri,

Alibeyköy-Eminönü Tramvayı,

Bağcılar- Eminönü Tramvayı (Eminönü istasyonuna kadar)

Sirkeci-Haydarpaşa Arabalı vapuru

Eminönü Vapur İskelesi

Karaköy Vapur İskelesi

Kabataş Vapur İskelesi

Beşiktaş Vapur İskelesi seferleri normale dönmüştür.

ÇELENKTEN İBARET 1 MAYIS

MEMUR-SEN ve Türk-İş, İstanbul’da 1 Mayıs eylemlerine katılmadı. Sendikacılar Taksim Cumhuriyet Anıtı’na çelenk bıraktı. Gümüşsuyu Caddesi’nde toplan Memur-Sen’e üye bir grup ardından Taksim Meydanı’na yürüdü.

Taksim Cumhuriyet Anıtı’na çelenk bırakan grup adına basın açıklaması yapan Memur-Sen İstanbul İl Başkanı Cesur Öztürk, “Mülakatın kaldırıldığı ve ücret skalasındaki çarpıklığın giderildiği, kamu görevlilerinin hak ettiği ücretin bütçe yükü olarak görülmediği, hakça bölüşümün, vergide adaletin, ücretli hakkaniyetin merkeze alındığı bir mali politikanın inşası için hep birlikte çabalamaya devam edeceğiz” dedi.

TÜRK-İŞ KAZANCI YOKUŞU’NA KARANFİL BIRAKTI

Türk-İş’e üye bir grup da Kazancı Yokuşu’na karanfil bıraktı. Ardından Taksim Cumhuriyet Anıtı’nın önüne gelen grup adına Türkiye Otel, Lokanta, Dinlenme Yerleri İşçileri Sendikası (TOLEYİS) Genel Başkanı Cemail Bakındı, 1 Mayıs 1977’de yaşanan olaylar sırasında hayatını kaybedenleri andı. Bakındı, şöyle devam etti: “Daha önce burada 1 Mayıs’ı kutladık. Bu meydanda bu kutlama esnasında hiçbir hadise olmadı, burada her türlü kitle örgütü bulundu. 1 Mayıs’ları burada barış içerisinde kutlamayı öğrenmeliyiz, buna herkes imkan sağlamalıdır. İnşallah Taksim Meydanı’ndaki bu yasaklama önümüzdeki yıl kalkar, burada polis kardeşlerimizle, valimizle, bakanımızla, milletvekillerimizle, siyasetçilerimizle hep birlikte 1 Mayıs’ı kutlarız. Türk insanı ve işçisi, özellikle emekçi kardeşlerim buna layıktır, bu onların hakkıdır.”

ÖZEL, AÇIKLAMA YAPTI, ALANDAN AYRILDI

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, 1 Mayıs için gittiği İstanbul Saraçhane’de, “Alınan tedbirler özgürlük-güvenlik dengesinde, özgürlüğü feda eder nitelikte. Bunu doğru bulmadığımızı sayın bakana günlerdir anlatmaya çalışıyoruz. Bir ülkenin, dünyaca bilinen meydanında 1 Mayıs kutlanmıyorsa o ülkede demokrasi sorgulanır. Bir ülkenin herhangi bir noktasına güvenlik güçleri kullanılarak emekçiler ya da göstericiler sokulmuyorsa orada bir iktidardan, bir muktedirlikten değil; bir tedirginlikten bahsetmek lazım” dedi. Özel ve İmamoğlu açıklamanın ardından alandan ayrıldı.

EMEP: “İŞÇİ SINIFININ KENETLENMİŞ GÜCÜNE İHTİYACIMIZ VAR”

Emek Partisi Genel Başkanı Seyit Aslan Saraçhane’de Evrensel’e konuştu. Aslan şunları söyledi:

“Bugün Türkiye başta olmak üzere dünyanın dört bir yanında işçi sınıfı, emekçiler, kadınlar, gençler, yoksullar en acil talepleri için meydanlarda; işsizliğe karşı, sefalete karşı, savaşa ve sömürüye karşı, Filistin halkıyla dayanışmak için meydanlarda.

Türkiye'de tek adam rejiminin, saray iktidarının Erdoğan-Şimşek programıyla birlikte uygulamak istedikleri 12. Kalkınma Planı, 3 yıllık Orta Vadeli Plan, Türkiye'deki işçi ve emekçilere, bütün yoksullara daha fazla sefalet daha fazla işsizlik daha fazla yoksulluk dayatıyor. En acil taleplerimiz için 1 Mayıs meydanlarında da mücadelemizi sürdüreceğiz. Sadece bugün değil; yarından itibaren de Türkiye'nin dört bir tarafında fabrikalarda, iş yerlerinde yaşanan bütün antidemokratik uygulamalara karşı, grev yasaklarına karşı, işsizliğe karşı, yoksulluğa karşı gelirde adalet, vergide adalet için kadın cinayetlerine dur demek için iş cinayetlerine dur demek için parasız, bilimsel, demokratik, anadilde eğitim için demokratik bir Türkiye için Kürt halkıyla eşit koşullarda bir arada yaşamak için mücadelemizi sürdürmeye devam edeceğiz.”

#1Mayıs | İstanbul

Emek Partisi Genel Başkanı Seyit Aslan: En acil taleplerimiz için 1 Mayıs meydanlarında da, yarından itibaren Türkiye'nin dört bir tarafında fabrikalarda, iş yerlerinde, yaşadığımız her yerde mücadelemizi sürdüreceğizhttps://t.co/ILAVPoWvtY pic.twitter.com/xf43b0XMqt

— Evrensel Gazetesi (@evrenselgzt) May 1, 2024

1 Mayıs’ı selamlayan Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan da Evrensel’e şunları söyledi:

“Bugün dünyada ve Türkiye'de yüzlerce merkezde, ülkelerde, kentlerde, kent meydanlarında, fabrikalarda, işyerlerinde on milyonlarca işçi emekçi, işçi sınıfının uluslararası birlik, mücadele ve dayanışma günü olan 1 Mayıs’ı kutluyor.

İşçi sınıfımızın ve onun bütün müttefiklerinin sınıfsız, sömürüsüz, savaşsız bir dünya özleminin en şanlı, en değerli günlerinden birisi 1 Mayıs. Biz de İstanbul’dayız, Saraçhane’deyiz ve Saraçhane’de Taksim'i 1 Mayıs'ta işçilere, emekçilere yasaklayan sermayenin tek adam iktidarını protesto ediyoruz. Saraçhane Meydanı'nın Taksim'e çıkan ilk bölümünden başlayan ve Taksim'e kadar onlarca barikat kurulduğunu biliyoruz ve bu barikatlarla işçilerin, emekçilerin önünü bir kez daha Saray iktidarı kesmiş durumda. Bu bize bir şeyi gösteriyor, biz bütün dünya işçi sınıfının parçası olarak buradayız ve 1 Mayıs taleplerimizi haykırıyoruz. Ekmek diyoruz, adalet diyoruz, barış diyoruz, özgürlük diyoruz. Ama bu sesin Taksim Meydanı'nda yüz binlerce işçinin emekçinin sesi ile birlikte çınlaması için açık ki İstanbul işçi sınıfımızın çok daha güçlü, çok daha birleşik ve çok daha kenetlenmiş bir gücüne ihtiyacımız var. Onun mücadelesine ihtiyacımız var. Bu 1 Mayıs bize bunu bir kez daha gösterdi ve bunun gerçekleşmesi için biz de işçi sınıfının mücadelesi ilerletmek için çalışmaya devam edeceğiz.

1 Mayıs'ın coşkusuyla bütün fabrikaları işçi sınıfının mücadele ve örgütlenme alanı olarak sınıfsız, sömürüsüz, savaşsız bir dünyanın kaleleri haline getireceğiz. Bundan kimsenin şüphesi olmasın.”

#1Mayıs | İstanbul

EMEP İstanbul Milletvekili İskender Bayhan: Taleplerimizin Taksim Meydanı'nda yüz binlerce işçinin, emekçinin sesiyle birlikte çınlaması için İstanbul işçi sınıfımızın çok daha güçlü, birleşik ve kenetlenmiş gücüne ihtiyacımız varhttps://t.co/ILAVPoWvtY pic.twitter.com/IRNJxLlv90

— Evrensel Gazetesi (@evrenselgzt) May 1, 2024

TKP GENEL SEKRETERİ KEMAL OKUYAN'DAN, DİSK, KESK VE ÖZGÜR ÖZEL'E TEPKİ

TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan, İstanbul'daki 1 Mayıs kutlamalarının tertip komitesinin Taksim iddiasından vazgeçerek, eylemi Saraçhane'de sonlandırmasına tepki gösterdi. "Türkiye'de 1 Mayıs'ı kutlama iddiasını taşıyan kuruluşlar, zayıflıkları veya siyasi özellikleri nedeniyle, bunu becerme yeteneğine sahip olmadıklarını gösterdiler" diyen Okuyan, CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun, basına açıklama yaptıktan sonra alanı terk etmesini de eleştirerek, "Bu çok ağır bir sorumsuzluktur" sözleriyle tepki gösterdi. Saraçhane'de yaşananların ardından, aynı çağırıcıların düzenleyeceği 1 Mayıs'larda yer almayacaklarını duyuran Okuyan, "Artık bu saçmalığın parçası olmayacağız" dedi.

Sol Gazetesi'ne konuşan Kemal Okuyan,"Bugün emekçi yığınlar, yoksullar çok tarihsel bir hayat pahalılığı problemiyle karşı karşıyalar. Buna karşı mümkün olduğu kadar kitlesel, kararlı, ne dediği belli olan bir mücadelenin örülmesi gerekir. Bu anlamda bir kez daha gördük ki, Türkiye'de 1 Mayıs'ı kutlama iddiasını taşıyan kuruluşlar, zayıflıkları nedeniyle veya siyasi özellikleri nedeniyle, bunu becerme yeteneğine sahip olmadıklarını gösterdiler. 'Taksim'e yürüyoruz' büyük bir iddiadır. Bu iddiayı dile getirenlerin kendi aralarında koordine olmaları gerekir. Böyle bir koordinasyon yoktu. Saraçhane'ye çağrı yapan kurumlar arasında bir kararlılık, plan olmadığını gördük. Laf olsun diye 'Taksim'e yürüyoruz' demek kolay ama binlerce insan oraya geldiği zaman o insanların sorumluluğunu üstleneceksiniz ya da 'Gelmeyin, biz kendi üyelerimizle Saraçhane'de toplanacağız' diyeceksiniz." ifadelerini kullandı.

Okuyan, CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun, basına açıklama yaptıktan sonra alanı terk etmesini de eleştirerek, "CHP yönetimi en yetkili kişisinin ağzından 'Oraya geleceğiz ve kitlemizle birlikte Taksim'e yürüyeceğiz' dedi. Bu büyük bir iddiadır. Ne oldu? Verilen adres de büyükşehir belediyesiydi. Belki onun önünden bir yürüyüş planlanıyordu ama sayın Genel Başkan Özgür Özel, kısa bir süre sonra belediye başkanıyla birlikte alanı terk etti. Bu çok ağır bir sorumsuzluktur. CHP'nin orada duran kitlesi için de sorumsuzluktur" diye konuştu.

(İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)

İl il 2024 1 Mayıs kutlamaları