Sendikalar 1 Mayıs hazırlığı yapmamakta ortaklaştı
"Haftalar önce; Türk-İş Bursa’da, Hak-İş Kocaeli’de merkezi miting yapacağını açıklarken, DİSK ise İstanbul Taksim’e Marmara Bölgesi’ndeki tüm şubeleri ile katılacağını ilan etti."
Fotoğraf: Evrensel
Arzu ERKAN
Kocaeli
Kocaeli, emeğin kentidir, her 1 Mayıs’ta Kocaeli’de iki merkezde; İzmit ve Gebze’de emekçiler talepleriyle alanları doldurur. Geçmiş yıllara bakıldığında; Gebze 1 Mayıs’ları, Gebze Sendikalar Birliği üyesi, farklı konfederasyon ve sendikalara bağlı işçilerin katılımı dikkate alındığında, en kitlesel işçi mitingleri olarak anılmayı hak etmiştir. Rengarenk önlükleri ile işçiler, bir ellerinde sendika bayrakları, bir ellerinde çocukları ile 1 Mayıs alanlarını tam bir bayram alanına dönüştürmüştür.
Siyasi iktidarın yoksulluğu derinleştiren ekonomi politikaları, Şimşek programı olarak anılan bu programdan taviz verilmeyeceğinin ilanı, orta vadeli program (OVP) ve 12. kalkınma planı ile emekçilerin tüm kazanımlarına saldırı hazırlığı ve elbette 31 Mart yerel seçimlerinin ülkenin siyasi tablosunu değiştiren sonuçları, emekçi sınıflar içerisinde bunun yarattığı moral üstünlük... Tüm bu politik, ekonomik gelişmeler; 2024 1 Mayıs’ının geçmiş yıllara oranla daha yaygın ve kitlesel bir şekilde kutlanmasının zeminini yaratırken, sendikal bürokrasi deyim yerindeyse böyle olmaması için elindeki tüm enstrümanları devreye soktu.
SENDİKALAR GEBZE’Yİ TERK ETTİ
Haftalar önce; Türk-İş Bursa’da, Hak-İş Kocaeli’de merkezi miting yapacağını açıklarken, DİSK ise İstanbul Taksim’e Marmara Bölgesi’ndeki tüm şubeleri ile katılacağını ilan etti.
Bu kararın İzmit 1 Mayıs’ına yansıması, DİSK’e bağlı sendikaların daha ilk andan sürece dahil olmaması şeklinde olurken, Gebze’de ise sendikalar birliğini oluşturan farklı konfederasyonlara bağlı işçi ve kamu emekçileri sendikaları, farklı kentlerdeki farklı mitinglere katılacaklarını açıklayarak, işçi kenti Gebze’yi terk etmekte beis görmediler!
Sendikaların bu 1 Mayıs’ta öne çıkardığı taleplere bakıldığında -farklı alanlarda kutlama kararı alsalar da- genel olarak ortaklaştıklarını söylemek mümkün. Vergide adalet, yoksulluk ve hayat pahalığına karşı mücadele, sendikalaşmanın önündeki engellerin kaldırılması gibi çeşitli talepler üç işçi konfederasyonu açısından da öne çıkarılan taleplerdi. Taleplerini formüle etmek konusunda ‘ortaklaşan’ işçi sendikaları, bir hususta daha ‘ortaklaşmış’ görünüyordu. 1 Mayıs hazırlıkları yapmamak! Bürokratik, iş birlikçi tutumları onları bu konuda da ortaklaştırmıştı! Ortaya konulan taleplerin işçiler içerisinde tartışılarak işçilerle belirlenmesi, işçilerin katılımı için çaba sarf edilmesi, her fabrikayı 1 Mayıs alanına çevirme, fabrikalarda canlı bir hazırlık örgütleme, iş yeri kutlamaları... Tüm bu başlıklar işçi sendikalarının gündemi olmadı.
"BİZE KİMSE BURSA’YA GİDECEĞİZ DEMEDİ"
Haksızlık etmeyelim, Gebze’de Birleşik Metal-İş’in iki şubesi, 1 Mayıs’a üç gün kala fabrikalarda bildiri okuyarak, iş yeri kutlaması yaptı. Ayrıca iki şube, bir gün ‘Gebzeli işçileri’ Taksim 1 Mayıs’ına çağırmak için kent meydanında bildiri dağıttı! İşçilerin inisiyatif alarak kutlama yaptığı diğer bir fabrika da Petrol-İş Gebze Şubesinin örgütlü olduğu Novares oldu!
Toplamda 14 organize sanayi bölgesi, 2 serbest bölge, 35 limandan oluşan, yüzlerce fabrikanın bulduğu emek kenti Kocaeli’de işçi sendikalarının 1 Mayıs hazırlığı buydu!
2024 1 Mayıs’ında işçiler öylesine sürecin dışında tutulmuştu ki işçi duraklarında hatta vardiya çıkışlarında fabrika önünde yan yana geldiğimiz işçiler, üyesi oldukları sendikanın 1 Mayıs’a dair tutumunu bizden öğrendiler! “Aaa sendika Taksim’e gitme kararı mı aldı?” diyen Lastik-İş üyesi Pirelli işçisi de oldu, “Bize kimse Bursa’ya gideceğiz demedi” diyen Türk Metal üyesi Federal Mogul işçisi de. Kocaeli’de merkezi miting yapma kararı alan Hak-İş’e bağlı Özçelik-İş’in örgütlü olduğu Sumuriko Hose’da sendikacılar işçilere sadece mesaj attı!
Ayrım yapmaksızın işçi sendikalarının 1 Mayıs hazırlığı; üyelerine toplu mesaj atarak, mitinge davet etmek oldu demek abartı olmayacaktır!
Hal böyle olunca da İzmit Seka Park’ta yürüyüş yapılmaksızın merkezi miting yapan Hak-İş’in katılımı 5 bin ile sınırlı kalırken, Taksim’e gideceğini açıklayan DİSK’e bağlı sendikaların, Bursa’ya gideceğini açıklayan Türk-İş’e bağlı sendikaların katılımı sendika yöneticisi, iş yeri temsilcisi ve az sayıda işçiden ibaret oldu.
İŞÇİLERİN BİREYSEL KATILIMLARI OLDU
İzmit’te emek ve demokrasinin güçlerinin örgütlediği 1 Mayıs mitingine 3 bini aşkın emekçi katıldı. KESK’e bağlı sendikalar, TMMOB ve Kocaeli Tabip Odası kortejlerinin geçmiş yıllara oranla daha kitlesel olduğunu belirtelim. Yıllar sonra kararlı tutumları ile kaymakamlığın yasak kararını aşarak Yürüyüş Yolu’nda yürüyen emekçilerin coşkusu ve heyecanı görülmeye değerdi. Gerek sendika ve meslek örgütü gerekse de siyasi parti kortejlerinde ilk göze çapan katılımcıların yaş almışlığı idi. Gençler sadece CHP Gençlik Kolları ve Emek Gençliğinin kortejindeydi. Böyle olunca da yürüyüş mesafesinin uzunluğu coşkuyu yer yer yorgunluğa bıraktı. Bir diğer dikkat çeken şey de sendikaları farklı farklı şehirlere giden işçilerin, çok da azımsanmayacak, bireysel de olsa katılımları idi. Kendilerini ifade edecek kortej bulamayan kimi işçiler, yanlardan yürüyerek de olsa sloganlara eşlik ederek katıldılar 1 Mayıs’a.
Gebze’de ise 1 Mayıs siyasi partilerin çağrısıyla kitlesel basın açıklaması şeklinde gelişti. Açıklamaya katılan her parti kendi ilçe binası önünden Kent Meydanı’na yürüdü. Bine yakın emekçinin katıldığı kutlamaya farklı sektörlerden, sendikalı-sendikasız işçiler de katıldı. 1 Mayıs halayında işçi kentini 1 Mayıs’sız bırakmamanın gururunu yaşayan emekçilerin, sendikaların 2024 1 Mayıs’ındaki tutumunu tartışmaktan geri durmayacaklarını da not edelim!